Ο Φώτης Θαλασσινός στη νουβέλα του Το άσμα της φάλαινας, επιστρατεύοντας ποιοτική και ποιητική γραφή, ιδιαίτερα πλούσιο λεξιλόγιο και πυκνά νοήματα, δημιουργεί ένα σκληρό και αρχικά σοκαριστικό σκηνικό, για να δώσει θέματα και ιδέες που με την πρώτη ματιά ο αναγνώστης αποποιείται, αλλά κατά βάθος γνωρίζει ότι τον αφορούν και βρίσκονται γύρω του.

Χώρος η φανταστική Μπελούγκα, που είναι ταξινομημένη σε ζώνες κοινωνικών τάξεων και διαφορετικών ηθικών αξιών. Οι κάτοικοί της μετακινούνται ανάμεσά τους προσπαθώντας να κατακτήσουν το καλύτερο, σε υλικό και ηθικό επίπεδο, ωστόσο κάποιες φορές συμβαίνει το αντίθετο – όπως και στην πραγματική ζωή.

Από το πρώτο κεφάλαιο συναντάμε ένα είδος κανιβαλισμού που αποθαρρύνει (προσωρινά, ευτυχώς) τον αναγνώστη. Η σκηνή της δολοφονίας του Αμπντάλ από τον Χασάν και όλα όσα ακολουθούν, ορίζουν τα επόμενα, είναι συμβολικά και συνειδητά επιλεγμένα από τον συγγραφέα. Ο κανιβαλισμός με τη μεταφορική έννοια υπάρχει στη ζωή όλων, οι άνθρωποι αξιολογούνται με βάση επουσιώδη ζητήματα, όπως για παράδειγμα το μέγεθος του ανδρισμού. Η δεύτερη δολοφονία του Σιράχη (ενός ανθρώπου που αναζητά τη γαλήνη μέσα από το ύψιστο τραγούδι της φύσης και εστιασμένου περισσότερο στην ανάγκη της πνευματικότητας και της ηρεμίας) από τον Μάικ (προσηλωμένος στην απόκτηση υλικών αγαθών εκείνος) δίνει τις σχέσεις αλληλεπίδρασης θύματος και θύτη και τα αποτελέσματα καθημερινών πράξεων, αφού πολλές φορές για να κατακτήσει κάποιος «το καλό» περνά μέσα από «το κακό».

Και δίπλα σ’ αυτούς ο Έντγκαρ, μοναχικός, καταραμένος, Χριστιανός, παρακολουθεί τους ανθρώπους «να περνούν στη θάλασσα των ειμαρμένων τους» ψάχνοντας ο ίδιος τη συντροφικότητα που θα τονώσει τη φωτεινή πλευρά του εαυτού του. Η πλατεία της Μπελούγκα, όπου κινείται, συμβολίζει το δικό του πεδίο δράσης, τη δική του κοινωνία μέσα στην ευρύτερη. Εκεί συναντώνται άνθρωποι που δεν έχουν θέση αλλού, ο μουσικός που τραγουδά τη νοσταλγία (προϋποθέτει παρελθόν), ακόμα παιδιά και περιστέρια. Εκεί βρίσκεται μια λάμπα (όσα παραπλανούν τον άνθρωπο) που καίει τα έντομα (όσους αθώους παραπλανούνται) κι ο Έντγκαρ αντλεί παρηγοριά παρακολουθώντας την καταστροφή τους (έτσι αντέχει τη δική του αδυναμία και θέση). Η συγγραφέας της πλατείας, Καλένα (Ζατέλη), αγαπιέται από τον Έντγκαρ, γίνεται λόγος ύπαρξης, είναι πολύ κοντά αλλά και πολύ μακριά, απρόσιτη, σε άλλον κόσμο. Αντίθετα η Μίμος (επίσης σημειολογική η ασχολία και η ανωνυμία της) κινείται σε έναν πιο πραγματικό κόσμο, αφήνει περιθώρια επικοινωνίας κάτω από τη μάσκα της, επικοινωνεί εντέλει.

Όλα δένονται με «Το άσμα της φάλαινας» (τον ήχο του Σύμπαντος που οδηγεί όσους καταφέρουν να το ακούσουν στην αυτοπραγμάτωση). Προσηλωμένος σ’ αυτή τη μελωδία ο Σιράχης απαρνείται την προηγούμενη ζωή του, ο Μάικ επηρεάζεται, ο Έντγκαρ μαγεύεται, αποφασίζει ότι έχει την υποχρέωση να τη μοιραστεί με άλλους.

«Η γαλήνη αναδύεται όταν οι ανθρώπινες πράξεις έχουν τη φυσική ομορφιά του πετάγματος μιας πεταλούδας» τονίζει ο Φώτης Θαλασσινός στο εξαιρετικά ενδιαφέρον και άψογα δομημένο βιβλίο του, για να αφήσει τελικά στον αναγνώστη την αίσθηση της αισιοδοξίας αλλά και την απειλή της αβύσσου, που καραδοκεί ανά πάσα ώρα και στιγμή.

Το άσμα της φάλαινας
Φώτης Θαλασσινός
Οδός Πανός
79 σελ.
Τιμή € 10,00

Twitter