Δημήτρης Μαμαλούκας: «O κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών»
Στον Κέδρο μετακόμισε ο Δημήτρης Μαμαλούκας για να μας προσφέρει το τελευταίο του μυθιστόρημα Ο κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών, ένα από τα βιβλία που σε υποχρεώνουν, ανεξάρτητα από τον όγκο τους, να τα διαβάσεις σχεδόν χωρίς να τα αφήσεις από τα χέρια σου. Οι φανατικοί αναγνώστες του συγγραφέα, που τον εμπιστεύονται στην αναζήτηση δολοφόνων μέσα από περίεργες διαδρομές, συνέβαλαν στο να περάσει το βιβλίο άμεσα στη δεύτερη έκδοσή του.
Μαζί με τον Δημήτρη Μαμαλούκα μετακόμισε και το ζευγάρι των αντισυμβατικών ηρώων του, ο Νικόλα Μιλάνο, Ιταλός από Έλληνα πατέρα, που μας έχει συστήσει από παλιότερα μυθιστορήματά του, και ο αγαπημένος του φίλος και ντετέκτιβ άνευ αδείας Γκαμπριέλε Αμπιάτι, τον οποίο συχνά ο Μιλάνο έχει βοηθήσει σε υποθέσεις του.
Ο Δημήτρης Μαμαλούκας δεν φέρεται καλά στους ήρωές του σε κανένα από τα βιβλία του. Δεν διστάζει να τους ταλαιπωρήσει, να τους βασανίσει, ακόμα και να τους δολοφονήσει. Και αυτοί, όμως, από τη μεριά τους, σπάνια έχουν άμεμπτο χαρακτήρα.
Η υπόθεση εξελίσσεται στην Ιταλία, με αφετηρία τη Ρώμη, στον απόηχο μιας τρομοκρατικής ενέργειας που είχε συμβεί την περίοδο κατά την οποία δρούσαν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, το 1979 και μιας πρόσφατης εξαφάνισης ενός νεαρού φοιτητή.
Τα κεφάλαια σηματοδοτούνται από τον τόπο, την ημέρα, καθώς και την ώρα και το λεπτό που εξελίσσονται, αφού συχνά κάθε λεπτομέρεια, κάθε δευτερόλεπτο μπορεί να μετράει. Γεγονότα που φαίνονται ασήμαντα, όταν βρεθούν κάτω από την κατάλληλη οπτική γωνία αποκτούν άλλη δυναμική και μπορούν να συμβάλουν στη λύση ενός μυστηρίου που διαρκώς φαίνεται να περιπλέκεται, ενώ ένα δευτερόλεπτο μπορεί να κάνει τη διαφορά στην τύχη των ηρώων.
Η ιστορία ουσιαστικά ξεκινά με την εμφάνιση της Κιάρα Φοντάνο στο σπίτι του Γκαμπριέλε Αμπιάτι, παλιού οικογενειακού της φίλου και κάποτε σφόδρα ερωτευμένου μαζί της. Κάτι που φαίνεται να συμβαίνει με όποιον τη συναντάει. Στο σπίτι του Γκαμπριέλε βρίσκεται και ο Νικόλα, ο οποίος, για να μην αποτελέσει εξαίρεση, ερωτεύεται ακαριαία την Κιάρα και απορεί με την απροθυμία του φίλου του να αναλάβει την υπόθεση της εξαφάνισης του Αλεσάντρο, γιου της Κιάρας.
Ο Αλεσάντρο έχει εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος, ενώ η αστυνομία και κάθε αρμόδιος φορέας έχουν αρχίσει να αποφεύγουν την Κιάρα ως ενοχλητική, αφού, παρά τις αρχικές εντατικές προσπάθειές τους, δεν έχει έρθει στο φως κανένα στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξιχνίαση της εξαφάνισης. Η Κιάρα όμως δεν φαίνεται να καταλαβαίνει ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα περισσότερο και επιμένει να τοιχοκολλεί αφίσες με τη φωτογραφία του γιου της, θεωρώντας ότι κάπου θα υπάρχει κάποιος που θα ξέρει κάτι και θα θελήσει να της το πει.
Όσο ο Μιλάνο παθιάζεται με την υπόθεση και προσπαθεί να βοηθήσει την Κιάρα, έχοντας εντωμεταξύ γνωριστεί και με την επίσης όμορφη φίλη του εξαφανισμένου, Έλενα, τόσο ο Γκαμπριέλε δεν δείχνει να ενδιαφέρεται καθόλου να ανακαλύψει τι έχει συμβεί. Υποστηρίζει ότι πρόκειται για καταδικασμένη υπόθεση, ότι θα μπορούσε να έχει συμβεί ο,τιδήποτε, ότι είναι αδύνατον να μάθουν την αλήθεια. Θεωρεί βέβαιο ότι ο Αλεσάντρο είναι νεκρός και η αναζήτησή του άσκοπη.
Οι δυο φίλοι περνάνε αρκετό από τον καιρό τους συζητώντας στο μπαράκι του Ανίμπαλε Ρόκο, ενός ιδιοκτήτη μπαρ ιδιόρρυθμου όπως και το μπαρ του, όπου επιτρέπει να πίνουν μόνο όσοι είναι φίλοι του ή φίλοι των φίλων του και μοιράζονται τα γούστα του στη μουσική.
Το παλιό «αρχηγείο» των δυο φίλων, το σπίτι του Γκαμπριέλε, όπου υπάρχουν αρχεία σχεδόν για ο,τιδήποτε, δεν φαίνεται πια να τους κρατάει, αφού ο Γκαμπριέλε αρνείται να κοιτάξει τα αρχεία του και έχει αποχτήσει την ενοχλητική συνήθεια να έχει ανοιχτό ένα ραδιοφωνάκι, αδιαφορώντας για το τι παίζει.
Στην ιστορία προστίθεται ένας διεφθαρμένος ανερχόμενος πολιτικός με την όμορφη, σκληρή φίλη του, ο αδελφός της, άνθρωπος ειδικών αναγκών, έτοιμος να επιτεθεί χωρίς ούτε μία γκριμάτσα, καθώς και ένας συγγραφέας που δυσκολεύεται να κάνει την επόμενη επιτυχία του.
Φαίνεται όμως ότι τελικά τα καταφέρνει με το τελευταίο του βιβλίο Τα καταραμένα αντίτυπα, το οποίο κερδίζει τους αναγνώστες με το που βγαίνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Μαζί όμως με τα χρήματα και την επιτυχία, η κυκλοφορία του βιβλίου φέρνει και ανεπιθύμητους επισκέπτες στο κατώφλι του συγγραφέα, ενός συγγραφέα που δείχνει ότι απολαμβάνει τη μοναξιά.
Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου εκτυλίσσεται σε μια καταβόθρα, λέξη που εκφράζει το ζοφερό του μέρους, όπου σε κάθε κεφάλαιο μετράμε πόσες ημέρες και ώρες βρίσκεται εκεί μέσα παγιδευμένος ήρωας του βιβλίου, χωρίς να φαίνεται καμία πιθανότητα διαφυγής. Ο αναγνώστης μετράει μαζί του με αγωνία τα λεπτά που περνάει χωρίς φαγητό και νερό, τα λεπτά που τον οδηγούν όλο και πιο κοντά στο θάνατο. Μαζί με τον ήρωα ο αναγνώστης νιώθει τη μυρωδιά της σήψης, βάζει το χέρι του μέσα σε σκουληκιασμένο πτώμα, νιώθει τη δίψα να του καίει το λαρύγγι, την πείνα να τον αφήνει αδύναμο.
Ο Δημήτρης Μαμαλούκας δεν φέρεται καλά στους ήρωές του σε κανένα από τα βιβλία του. Δεν διστάζει να τους ταλαιπωρήσει, να τους βασανίσει, ακόμα και να τους δολοφονήσει. Και αυτοί, όμως, από τη μεριά τους, σπάνια έχουν άμεμπτο χαρακτήρα. Ο συγγραφέας πριν τους υποβάλει σε διάφορες ταλαιπωρίες έχει φροντίσει να τους τσαλακώσει, να τους προσδώσει αντιπαθητικά χαρακτηριστικά, προβληματίζοντας τον αναγνώστη εάν πρέπει να τους συμπαθεί και να συμπάσχει μαζί τους, ή εάν τους αξίζει ό,τι και να πάθουν.
Η ανατροπή καραδοκεί πίσω σχεδόν από κάθε σελίδα, με το τέλος να έρχεται να ανατρέψει όχι μόνο τις προβλέψεις του αναγνώστη για το τέλος του μυστηρίου αλλά και κάθε σύμβαση για το αστυνομικό μυθιστόρημα.
«Ακόμα όμως πιο σύνθετη κι από έναν πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό μπορεί να είναι η υπόθεση μιας εξαφάνισης ενός ατόμου ή κάποια αστυνομική ιστορία ή ακόμα κι ένα μικρό χρονικά δείγμα μιας μόνο ανθρώπινης ζωής, λίγοι μόνο μήνες. Όλα τα γεγονότα, οι λεπτομέρειες, οι ενέργειες, ο ρόλος της τύχης και οι χιλιάδες απρόβλεπτοι παράγοντες συνδυάζονται θέλοντας και μη και δίνουν στην κυριολεξία τόσα πολλά αποτελέσματα, που τείνουν σε ανυπολόγιστο αριθμό». Αυτό αναφέρει στην αρχή του βιβλίου ο συγγραφέας και τείνει να το αποδείξει με κάθε κεφάλαιο, κάθε σελίδα, κάθε λέξη που ακολουθούν.
Ο κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών
Δημήτρης Μαμαλούκας
Κέδρος
552 σελ.
ISBN 978-960-04-4691-3
Τιμή: €17,50
