Χρήστος Κασκαβέλης: «Δράκων»
Στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία δεν είναι συνηθισμένο να καταπιάνονται οι συγγραφείς με μη αναγνωρίσιμους τόπους και εποχές. Δεν είναι τόσο συνηθισμένη η δημιουργία ενός κόσμου από την αρχή, ενός κόσμου που αρχικά δεν μπορεί να προσδιοριστεί ούτε χρονικά ούτε γεωγραφικά.
Ο αναγνώστης εισάγεται σε έναν κόσμο βίας, όπου τα παιδιά μεγαλώνουν με μοναδικό στόχο να γίνουν πολεμιστές. Σε μια Φυλή όπου δεν υπάρχουν οικογένειες, γιατί τα συναισθήματα που αναπτύσσονται μέσα στις οικογένειες αποδυναμώνουν την ψυχή του πολεμιστή.
Ο Χρήστος Κασκαβέλης στο δίτομο βιβλίο του Δράκων δημιουργεί από την αρχή αριστοτεχνικά έναν τέτοιο κόσμο και μας διηγείται σε πρώτο πρόσωπο τη ζωή του Ντα Ρεν, που μεγάλωσε στη Φυλή, με μοναδικό στόχο να γίνει καλός πολεμιστής. Από την αρχή του βιβλίου μαθαίνουμε ότι ο Ντα Ρεν βρίσκεται σε ένα μοναστήρι Σταυρομάγων με στόχο να τον βοηθήσουν να σώσει τη ζωή της γυναίκας και της κόρης του. Για να του υποσχεθούν, όμως, τη βοήθειά τους οφείλει να διηγηθεί και να καταγραφεί από το μοναχό Ευσέβιους ολόκληρη η ζωή του μέχρι εκείνη τη στιγμή. Μια αφήγηση που θα πάρει χρόνια, διότι ο κόσμος που περιγράφει είναι εντελώς διαφορετικός από οτιδήποτε γνωρίζει ο μοναχός που την καταγράφει.
Τα κεφάλαια εναλλάσσονται με την προσωπική αφήγηση του Ντα Ρεν από το παρελθόν του, που καταγράφει ο μοναχός, και με το παρόν που καταγράφεται από τις ίδιες τις σημειώσεις του μοναχού.
Ο αναγνώστης εισάγεται σε έναν κόσμο βίας, όπου τα παιδιά μεγαλώνουν με μοναδικό στόχο να γίνουν πολεμιστές. Σε μια Φυλή όπου δεν υπάρχουν οικογένειες, γιατί τα συναισθήματα που αναπτύσσονται μέσα στις οικογένειες αποδυναμώνουν την ψυχή του πολεμιστή. Σε έναν κόσμο όπου θυσιάζεται ο καλύτερος, διότι μόνο αυτός μπορεί να εξευμενίσει την οργή της θεάς.
Στην αρχή νομίζεις ότι πρόκειται για μια Φυλή όπου τουλάχιστον επικρατεί η ισότητα μεταξύ των φύλων. Αγόρια και κορίτσια, αποκομμένα από οποιονδήποτε θεωρούσαν δικό τους μέχρι τα εφτά τους χρόνια, περνάνε τον Κλήρο, μια σκληρή δοκιμασία που θα ξεχωρίσει τους καλύτερους. Μόνο που λίγες θέσεις επιφυλάσσονται εκεί για τα κορίτσια. Μόνο οι καλύτερες θα μπορέσουν να γίνουν τοξότριες, θυσιάζοντας το ένα στήθος τους, όπως οι Αμαζόνες, ενώ οι περισσότερες θα έχουν τη μοίρα της μηχανής αναπαραγωγής νέων πολεμιστών.
Για τα αγόρια οι επιλογές φαίνονται περισσότερες. Μπορούν να γίνουν λεπίδες, αλλιώς μαχαιροβγάλτες, τοξότες, οι χειρότεροι σιδεράδες, τεχνίτες, ψαράδες. Οι καλύτεροι θα μπορέσουν να αποχτήσουν μια εκπαίδευση που θα ακονίσει και το μυαλό τους, θα μάθουν όλα τα όπλα και θα περιμένουν μήπως η τύχη τούς επιφυλάσσει να γίνουν μια μέρα αρχηγοί όλης της φυλής.
Από τη γέννησή τους έχουν ξεχωρίσει οι Ούνα Μας, οι μάγισσες που πλαισιώνουν τη Σαχ Ούνα, τη μεγάλη μάγισσα, μια και το κρανίο τους διαφέρει από των άλλων ανθρώπων και ξεχωρίζουν για την ομορφιά τους. Από την αρχή της ζωής τους ξεχωριστοί είναι και οι Ρέγκεν, οι σοφοί της Φυλής. Διακόσιοι Ρέγκεν, με ένα όνομα και μία γνώμη.
Μια Φυλή όπου οι άντρες κάνουν κουμάντο, υπακούοντας όμως σε μια γυναίκα, τη Σαχ Ούνα, που υπηρετεί τη μεγάλη θεά, την Ενάκα. Μια φυλή που μαθαίνει να μετράει με ανάσες τις αποστάσεις και με χειμώνες τα χρόνια. Μια φυλή που το μόνο που ξέρει είναι να πολεμάει. «Μετά από είκοσι χέι όλοι ήταν ευτυχισμένοι που θα πέθαιναν. Ήμασταν οι μυριάδες. Δεν θα λείπαμε από κανέναν». Είναι οι ιστορίες των μαγισσών αυτές που τους δίνουν δύναμη, αυτές που τους κάνουν ανίκητους. «Ούτε μια αλυσίδα ούτε ένα τείχος μπορεί να κρατήσει είκοσι χιλιάδες άντρες μαζί. Μόνο μια ιστορία». «Χωρίς μάγισσα, οι άντρες είναι χαμένα αγρίμια. Άντρες έτοιμοι να ορμήσουν ο ένας στο λαρύγγι του άλλου. Η μάγισσα τους ημέρευε, τους ταπείνωνε, έτρεμαν μη φανούν ζώα μπροστά της. Η μάγισσα τους έκανε γενναίους, προσεκτικούς, καλύτερους».
Μετά από λίγες μόλις σελίδες ο Χρήστος Κασκαβέλης καταφέρνει να συνεπάρει τον αναγνώστη του, ο οποίος αναγνωρίζει πλέον ως πραγματικό τον κόσμο που έπλασε ο συγγραφέας και αγωνιά πραγματικά για την τύχη του ήρωά του.
Ο Ντα Ρεν, παρότι ξεκινάει από τη σκηνή των ορφανών, με τα λιγότερα εφόδια, γρήγορα βρίσκεται στη σκηνή των καλύτερων. Μαζί του την ίδια πορεία ακολουθεί και ο Μάλαν. Θα καταφέρει άραγε κάποιος από τους δύο να γίνει αρχηγός; Από την αρχή σχεδόν διαφαίνεται ότι αυτή δεν ήταν η τύχη του κεντρικού ήρωα.
Διαβάζοντας εντυπωσιάζεσαι από τη σοφία μιας παλιάς πρωτόγονης φυλής που το μόνο που μαθαίνει είναι να πολεμάει, απορείς με τις ομοιότητες που παρουσιάζει πάντα η εξουσία σε όλες τις εποχές και όλους τους πολιτισμούς και δεν συνειδητοποιείς ότι το βιβλίο είναι σύγχρονα γραμμένο. «Ο Νόκι παραήταν έξυπνος για να θέλει να γίνει αρχηγός», αναφέρεται κάπου και αλλού: «Όσο μεγάλωνα στη ζωή, οι βλάκες πλήθαιναν γύρω μου. Πέθαιναν γρήγορα μα πλήθαιναν» ή «Είχα μπει σε άλλου άντρα το όνειρο».
Ο Ντα Ρεν γλιτώνει σαν από θαύμα επανειλημμένα το θάνατο, καταφέρνοντας να περάσει τους 30 χειμώνες, κάτι που λίγοι το έχουν καταφέρει στη φυλή του, ειδικά όταν η ίδια η μεγάλη μάγισσα τα έχει βάλει μαζί του, μια και έχει καταφέρει να κάνει σχεδόν όλα όσα απαγορεύονται, με πιο βασικό να ερωτευτεί και μάλιστα μια αλλόφυλη. Σε κάθε αναμέτρηση με το θάνατο παρασύρει σε αγωνία τον αναγνώστη, ο οποίος με κομμένη και τη δική του ανάσα παρακολουθεί την τύχη του Ντα Ρεν και όσων η τύχη εξαρτάται από αυτόν.
Ο συγγραφέας με μαεστρία παρουσιάζει το πώς οι θεοί κάθε θρησκείας ευθύνονται για τις αιματοχυσίες που βασικό στόχο πάντα έχουν το χρυσάφι. «Με έστειλαν κι εμένα οι θεοί εκεί...» θα πει ο Ντα Ρεν, διαβάζοντας το μύθο μιας άλλης θρησκείας για μια πόλη που πέρασε από φωτιά και σίδερο. Σελίδα τη σελίδα διαπιστώνουμε ότι η πολιτεία που ονειρεύονται να κατακτήσουν, η θρυλική Θαλασσόπολη, δεν μπορεί να είναι άλλη από την Κωνσταντινούπολη. Μια Κωνσταντινούπολη, ακόμα χριστιανική, γεμάτη μεγαλοπρέπεια, με τον ομορφότερο ναό που υπάρχει στον κόσμο.
Ο Ντα Ρεν όμως βρίσκεται στο μοναστήρι, έχοντας απορρίψει από το παρελθόν τους θεούς, αναζητώντας όμως τελικά τη σωτηρία από αυτούς. Όχι από τη δική του θεά που πρόδωσε, αλλά από τη θεά των Σταυρομάγων.
«Στους τριάντα και άλλους χειμώνες της ζωής μου συνάντησα εκατοντάδες Μάγισσες και Μάγους, κι όχι μόνο της δικής μου Φυλής. Δεν πετούσαν σαν πουλιά όταν αλείφονταν με αίμα μαύρου τράγου, δεν μιλούσαν στα πνεύματα των ποταμών, δεν μεταμορφώνονταν σε λύκαινες στην πανσέληνο, δεν θεράπευαν τον πυρετό των κουνουπιών με ξόρκια. Ούτε ένας. Ούτε μία. Όλες τους είχαν μόνο ένα μαγικό χάρισμα. Όσο μεγαλύτερες ανοησίες έλεγαν τόσο περισσότεροι τις πίστευαν. Δαιμονικά μαγικό, ανίκητο και παντοδύναμο ξόρκι αυτό».
Ο ίδιος όμως ζητάει από τον μοναχό Ευσέβιο να υποσχεθεί στην πυρά το σώμα του, όπως ζητάει η δική του θεά. «Δεν θα έκανα ποτέ κάτι τέτοιο. Είναι ενάντιο σε όλα αυτά που είμαι» θα απαντήσει ο Ευσέβιους για να του πει ο Ντα Ρεν: «Βέβαια, δεν θα το έκανες ούτε αυτό. Θα έκαιγες την ιστορία μου και θα αποθήκευες τα κόκαλά μου».
Διαβάζοντας εντυπωσιάζεσαι από τη σοφία μιας παλιάς πρωτόγονης φυλής που το μόνο που μαθαίνει είναι να πολεμάει, απορείς με τις ομοιότητες που παρουσιάζει πάντα η εξουσία σε όλες τις εποχές και όλους τους πολιτισμούς και δεν συνειδητοποιείς ότι το βιβλίο είναι σύγχρονα γραμμένο.
Είναι η ιστορία του, γραμμένη σαν βιβλίο, που θέλει να διασώσει ο Ντα Ρεν. «Τα βιβλία είναι οι ιστορίες που δεν αλλάζουν. Δεν αλλάζουν, ακόμα κι αν πεθάνουν οι Αρχηγοί και οι Μάγοι και έρθουν νέοι. Γι’ αυτό τα βιβλία είναι πιο δυνατά από τους Αρχηγούς και πιο μαγικά από τους μάγους».
«Αυτό το δάσος θα το κάψω όλο την επόμενη άνοιξη, δεν θα μείνει ούτε ένα κλαρί. Θα φτιάξω πόλεις μεγάλες πέρα από αυτό και εδώ με τα ξύλα του θα ανοίξω δρόμους. Εμπόριο. Σκλάβους. Χρυσάφι. Δεν θα μείνει ούτε φύλλο.... Αυτός θα είναι ο θρύλος του Μάλαν όταν πεθάνουμε. Αυτό θα αφήσουμε κληρονομιά στις στάχτες των παιδιών μας. Στάχτες».
Η ιστορία του Ντα Ρεν τελειώνει πριν ολοκληρωθεί ο δεύτερος τόμος του βιβλίου. Ο Ευσέβιους τελειώνει την ανάγνωση. Μήπως όμως τελικά λείπει το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας; Ο ίδιος ο Ντα Ρεν, έχοντας πια μάθει να γράφει, παραδίδει τελευταία στιγμή το τελευταίο κεφάλαιο. Μόνο που η εκδοχή δεν είναι μία.
Ο συγγραφέας μάς επιφυλάσσει ανατροπή πάνω στην ανατροπή, τελειώνοντας το βιβλίο και καταφέρνοντας να εκπλήξει μέχρι τελευταία στιγμή τον αναγνώστη, ενώ ο Ντα Ρεν αποσύρεται από την ιστορία με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που έζησε.
Το βιβλίο αποτελείται από δύο τόμους, τη Γέννηση και τη Μεταμόρφωση.
Δράκων, βιβλίο Ι: Γέννηση
Χρήστος Κασκαβέλης
Μamaya
528 σελ.
ISBN 978-618-81789-3-9
Τιμή: €16,99
