fbpx
Νίκος Α. Μάντης: «Πέτρα, ψαλίδι, χαρτί»

Νίκος Α. Μάντης: «Πέτρα, ψαλίδι, χαρτί»

Το σπουδαιότερο μέχρι σήμερα βιβλίο του νέου πεζογράφου Νίκου Α. Μάντη είναι ένα εντελώς σύγχρονο, απόλυτα δρομολογημένο πολιτικό μυθιστόρημα, που φανερώνει με τρόπο ιδιαίτερα προκλητικό, βίαιο, βασανιστικό, την πολιτική του θέση και άποψη, την κοινωνική του αυτάρκεια, την προσωπική του στάση απέναντι στο γίγνεσθαι της Ιστορίας. Πράγματι, με θεματολογία που άπτεται σε ναρκομανείς, μετανάστες, καταχραστές του δημοσίου, αρχηγούς και υπουργούς κομμάτων κατ' επίφαση δημοκρατικών, χρημάτων που διαφεύγουν της προσοχής κλεφτών επειδή έχουν το μυαλό τους στον βιασμό, τέλος, σε δολοφόνους, που κανείς δεν μπορεί να μαντέψει, παρά μόνον η αδελφή του θύματος, ο Μάντης ξετυλίγει ολόκληρο το ταλέντο του, την ατομική του σχέση με αυτά τα πράγματα, την έξοχη τεχνική εκφοράς και το εκπληκτικό αποτέλεσμα, πετυχαίνοντας το ακατόρθωτο: να δημιουργήσει μια σειρά αφηγημάτων, όχι πολλών, πάντως ικανών, στα οποία οι ίδιοι οι ήρωες επανέρχονται ξανά και ξανά, συνδέονται δηλαδή μεταξύ τους, ώστε να αποτελούν ένα ξεχωριστό σπονδυλωτό μυθιστόρημα, εξόχως απρόβλεπτο, θαυμαστά υπαινικτικό και εν κατακλείδι σαφέστατα σημαντικό, ιδίως όταν αναφέρεται στη μετά το '81 πολιτική κατάσταση της χώρας.

Ο συγγραφέας Νίκος Α. Μάντης δουλεύει με τρόπο φανταστικής απεικόνισης των γεγονότων και των επεισοδίων, που όμως δεν απέχουν πολύ απ' την πραγματικότητα. Έχουμε, δηλαδή, έναν ρεαλιστικό υπερρεαλισμό – άσχετα αν αυτός ο χαρακτηρισμός και ο όρος αφορά περισσότερο την ποίηση παρά την πεζογραφία. Με άλλα λόγια, ενώ αντιλαμβανόμαστε πλήρως ότι τίποτα από ό,τι αφηγείται δεν είναι αλήθεια, συμπαρασυρόμενοι πιστεύουμε ότι ίσως και να ισχύει, ίσως και να έχουμε μια καθημερινή διάσταση – η οποία προσδιορίζει και τους ηγεμόνες αλλά και τα πιο ανίσχυρα μέλη μιας, κατά τα άλλα «δίκαιης», κοινωνίας. Ο Μάντης στη γραφή του είναι βάναυσος, χρησιμοποιεί συχνά πυκνά λέξεις που ανταλλάσσουν μόνο τα κατακάθια του κοινωνικού ιστού, γίνεται παραστατικός, έτσι που να παράγει εικόνες βίαιες, είναι ψυχρός εκτελεστής σε ό,τι δεν τον αντιπροσωπεύει, τέλος, είναι ικανός να κάνει το κοινό, το τετριμμένο, το επίφοβο, το δραματικό, το παράδοξο, αληθοφανές συμβάν που χρήζει αντιμετώπισης, ακόμη και ψυχιατρικής.

Ο Μάντης στη γραφή του είναι βάναυσος, χρησιμοποιεί συχνά πυκνά λέξεις που ανταλλάσσουν μόνο τα κατακάθια του κοινωνικού ιστού, γίνεται παραστατικός, έτσι που να παράγει εικόνες βίαιες, είναι ψυχρός εκτελεστής σε ό,τι δεν τον αντιπροσωπεύει, τέλος, είναι ικανός να κάνει το κοινό, το τετριμμένο, το επίφοβο, το δραματικό, το παράδοξο, αληθοφανές συμβάν που χρήζει αντιμετώπισης, ακόμη και ψυχιατρικής.

Είναι αλήθεια –για να πιαστώ απ' την τελευταία λέξη– πως όλοι οι ήρωες –ή τουλάχιστον η συντριπτική τους πλειοψηφία– είναι άνθρωποι που ο ψυχικός τους κόσμος είναι διαταραγμένος, οι πράξεις, οι ενέργειες, οι κινήσεις τους φανερώνουν ανισορροπία, είναι άτομα, που ενώ δεν διαβιούν πάντα στο περιθώριο, παρουσιάζουν αποκλίνουσα συμπεριφορά, είναι φιγούρες μυθιστορηματικές, που κουβαλούν πάνω τους τη συγγραφική προτροπή για οριακές και ακραίες υπομνήσεις, στόχος των οποίων είναι η όσο το δυνατόν περισσότερη αναγνωστική αλλά και φοβική σχέση και αποδοχή, έστω και ως ανεπιθύμητη νοητική τροχιά.

Όλες οι αφηγήσεις που ολοκληρώνουν το παζλ του σπονδυλωτού μυθιστορήματος του Μάντη είναι πέρα από κάθε αμφιβολία, πέρα ίσως και από κάθε προσμονή, σχεδόν εκρηκτικές. Θα ήθελα εδώ να σταθώ –παρότι δεν το συνηθίζω– στο πρώτο κομμάτι που ανοίγει το βιβλίο και στο τελευταίο που το κλείνει, γιατί οι ήρωες είναι κοινοί – άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά ούτε η τελευταία που ήρωες επανέρχονται σε δύο ή τρία μυθιστορηματικά μέρη. Ένας τελειωμένος ναρκομανής, λοιπόν, ο φίλος του οποίου κατηγορείται για φόνο και συλλαμβάνεται από την αστυνομία, πραγματοποιεί τη δική του Οδύσσεια χτυπώντας κουδούνια φίλων, χαμένος σε δρόμους και στενά, ζητώντας βοήθεια από όπου μπορεί, μέχρι να καταλήξει στο σπίτι της μητέρας του, στην Ιθάκη του, για να κρυφτεί – μπαίνοντας μάλιστα όχι από την πόρτα, αλλά απ' το παράθυρο του μπάνιου. Ο ίδιος, λοιπόν, δολοφονείται από κάποιον μεγαλοαστό, όταν μπαίνει στο σπίτι του, όπου δουλεύει η μητέρα του, για να κλέψει και θάβεται σε κάποιο απόμερο πρόχειρο τάφο. Η αδερφή του, η οποία έχει αυτή την υπόνοια, με τη βοήθεια του γιου της οικογένειας, ο οποίος έχει βιντεοσκοπήσει και τη σκηνή του φονικού αλλά και ό,τι επακολούθησε, αποκαλύπτει το δραματικό συμβάν κλαίγοντας και μοιρολογώντας πάνω από τον τάφο του αδερφού της και υποσχόμενη πως θα πάρει εκδίκηση. Δύο λογοτεχνικά κείμενα ωμά, σκληρά, χωρίς συναίσθημα, πλην του θρήνου της αδερφής, υπερβατικά ως προς την αληθοφάνειά τους και τελικώς σαφέστατα προδοτικά ως προς τη ζωή, όχι μόνο δεν ομαλοποιούν ήθη και ηθική, αλλά το αντίθετο, προκαλούν πόνο και οίκτο, τόσο ώστε η οποιαδήποτε αντίδραση να περιέχει σημάδια αυτοκαταστροφής.

Πέτρα, ψαλίδι, χαρτί
Σπονδυλωτό μυθιστόρημα
Νίκος Α. Μάντης
Καστανιώτης
272 σελ.
Τιμή € 12,78
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Ελένη Καραγιάννη: «Το κόκκινο τάπερ»

Όταν έφτασε στα χέρια μου αυτή η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Καραγιάννη ήμουν βέβαιη, διαβάζοντας τον τίτλο, ότι θα ήταν γεμάτη αγάπη όπως ένα μαμαδίστικο «κόκκινο τάπερ» και δεν γελάστηκα....

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Γιώργος Αγγελίδης: «Σκοτεινή κληρονομιά»

Η Σκοτεινή κληρονομιά του Γιώργου Αγγελίδη αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αφήγηση, που συνδυάζει με δεξιοτεχνία τη φαντασία και το κοινωνικό δράμα. Ο συγγραφέας, μετά την «Τριλογία του φεγγαριού», αποφασίζει να...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Χρυσοξένη Προκοπάκη: «Αβαρής»

Το τελευταίο πεζογραφικό βιβλίο της Χρυσοξένης Προκοπάκη έρχεται για να διευρύνει τα όρια του αφηγηματικού λόγου και τον κάνει να εναγκαλισθεί μεθόδους και τεχνικές του θεάτρου και, συγκεκριμένα,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.