Θανάσης Ζαλαώρας: «Έγκλημα στη Montmartre»
Στην πόλη της τέχνης, των ποιητών και των ζωγράφων, στο Παρίσι του 19ου αιώνα του Σαρλ Πιερ Μποντλέρ, ταξιδεύει ο ήρωας του βιβλίου, ο νεαρός Gustave, όπου φιλοδοξεί να διαπρέψει ως ζωγράφος. Φιλοτεχνώντας τα πορτρέτα δύο αντρών, ενός άσημου μποέμ κι ενός δανδή, έρχεται αντιμέτωπος με τον αιφνίδιο θάνατό τους που συμβαίνει, με τρόπο ολότελα παράξενο, στο ίδιο του το ατελιέ. Ο τόπος και ο τρόπος του θανάτου τους (πρόκειται για εγκλήματα) θα του προσδώσουν τον χαρακτήρα του πρώτου ύποπτου φόνου. Θα μπορούσε άραγε ο Gustave να έχει σκοτώσει δύο ανθρώπους, τους δύο πρώτους πελάτες που βρέθηκαν στο ατελιέ του; Και γιατί να το κάνει; Με ποια αφορμή και ποια σκοπιμότητα; Δεν θα αποδεικνυόταν αφελής, προχωρώντας σε μια πράξη που θα του αποδιδόταν με εξαιρετική ευκολία; Μήπως, από την άλλη πλευρά, ήταν τόσο ευφυής ώστε να έχει μεθοδεύσει, με έναν δικό του τρόπο, την αθωότητά του ποντάροντας στο γεγονός πως έτσι θα έκρινε και ο ανακριτής που θα αναλάμβανε την υπόθεση; Πως, δηλαδή, θα ήταν απίθανο, αν είχε σκοπό να αφαιρέσει δυο ζωές, να το κάνει στον δικό του χώρο;
Το ιστορικό πλαίσιο όπου αναπτύσσει την ιστορία του ο συγγραφέας είναι αυτό της Γαλλίας μετά τη Γαλλική Επανάσταση και την απελευθέρωσή της, στα χαρτιά έστω, από το βασιλικό καθεστώς. Ο Ναπολέων Γ', ανιψιός του Βοναπάρτη, μετά το 1850 αναδιοργάνωσε το Παρίσι με μια σειρά από μέτρα και έργα. Έφτιαξε καινούργιους δρόμους, πολυκαταστήματα, έφερε το φωταέριο που επέτρεψε στα μαγαζιά να μένουν ανοιχτά ως τις δέκα το βράδυ και στους κατοίκους να απολαμβάνουν τις βόλτες τους στα πάρκα.
Ο συγγραφέας δημιουργεί ένα καλοδουλεμένο «σενάριο», στήνει μια εξέλιξη που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον, μια αστυνομική ιστορία που κρύβει περισσότερα απ’ όσα αποκαλύπτει. Μια αστυνομική ιστορία και έναν ήρωα που θα έχουν συνέχεια…
Η πρωτεύουσα της Γαλλίας ήταν κέντρο της τέχνης, μια πόλη με έμπνευση και κουλτούρα. Ο Gustave, ο ήρωας του Θανάση Ζαλαώρα, μετακόμισε στο Παρίσι – στη Μονμάρτρη, στη γραφική και διάσημη συνοικία που κατά τον 19ο αιώνα εθεωρείτο τόπος συνάθροισης συγγραφέων και μουσικών. Οι πρώτοι μήνες του κάπως ειρωνικού και απότομου Gustave στη νέα του κατοικία ήταν δύσκολοι, όμως οι αμοιβές για τους έξοχους πίνακες που ζωγράφισε θα του έδιναν την ευκαιρία να συνεχίσει να διαμένει στο τέταρτο πάτωμα, στη σοφίτα με τον φεγγίτη, στην περίφημη αυτή γειτονιά της γαλλικής πρωτεύουσας.
Εκείνη την εποχή, υπήρχαν δύο τάξεις του πληθυσμού με κοινά χαρακτηριστικά αλλά και διαφορές, οι δανδήδες και οι μποέμ. Οι πρώτοι ήταν πλούσιοι και έκαναν τεμπέλικη ζωή, παριστάνοντας τους αριστοκράτες. Ανάμεσα στους δεύτερους οι περισσότεροι ήταν ομοφυλόφιλοι, γενικά ημιαπασχολούντο και διασκέδαζαν σε καμπαρέ και ταβέρνες. Το café Momus και το Bohemia café ήταν τα στέκια τους. Ο Gustave δεν ανήκε σε αυτές τις ομάδες, είχε όνειρα, έκανε σχέδια, έπρεπε να ζήσει, γι' αυτό και δούλευε όσο μπορούσε. Ο δεύτερος πελάτης του που ζήτησε να του κάνει το πορτρέτο ήταν δανδής, αλλά για τον Vesserlau Christophe ο συγγραφέας δεν μας έδωσε αρκετά στοιχεία, προφανώς επειδή ήθελε να στρέψει αλλού το ενδιαφέρον του στο ολιγοσέλιδο διήγημά του.
Πίσω από την ιστορία του νεαρού λάτρη της ποίησης, του Αμερικανού Έντγκαρ Άλαν Πόε, του ζωγράφου και σκιτσογράφου Gustave Moreau θα μπορούσε να διακρίνει κάποιος τα ίχνη ενός νέου και ικανού συγγραφέα. O Θανάσης Ζαλαώρας, απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας της Ιόνιου Πανεπιστημίου, επιχειρεί να διεισδύσει στους κόσμους του αστυνομικού και ιστορικού διηγήματος, που έχει αναδείξει σημαντικούς συγγραφείς αλλά αφήνει και ευρύ πεδίο για τη θεμελίωση ενός σύγχρονου, ελληνικού σχετικού μυθιστορήματος. Με λιτή γραφή που ξαφνιάζει, με σαφήνεια, ακρίβεια και λεπτότητα, με πλήθος πληροφοριών για τη γαλλική πρωτεύουσα γύρω στα 1860, δημιουργεί ατμόσφαιρα εποχής ανασυνθέτοντας τη ζωή εκεί. Κάποιες στιγμές ξετυλίγει μια προσωπική ειρωνεία και κάποιες φορές ένα είδος σαρκασμού, που αποκαλύπτεται ιδίως όταν εμφανίζει στο προσκήνιο τον ντετέκτιβ Paul Dyval. Ο συγγραφέας δημιουργεί ένα καλοδουλεμένο «σενάριο», στήνει μια εξέλιξη που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον, μια αστυνομική ιστορία που κρύβει περισσότερα απ' όσα αποκαλύπτει. Μια αστυνομική ιστορία και έναν ήρωα που θα έχουν συνέχεια...
Έγκλημα στη Montmartre
Θανάσης Ζαλαώρας
Εκδόσεις Δωδώνη
60 σελ.
Τιμή € 7,46