Η Ανδρομέδα, μια Ελληνίδα νοικοκυρά, μητέρα και σύζυγος, κερδίζει, ή μάλλον κληρονομεί, ένα ταξίδι στον Άρη. Σπάζοντας σε μια στιγμή τα αόρατα δεσμά της καθημερινότητάς της, παίρνει τη μεγάλη απόφαση. Αυτό το ταξίδι δεν είναι παρά η πραγματοποίηση του μεγάλου κρυφού της ονείρου, αφού μεγάλωσε με τον αστροφυσικό θείο της, που τη μύησε, εξ απαλών ονύχων, στην αγάπη για τα άστρα, το διάστημα, την αστρονομία ξεκινώντας από τη μυθολογία, το τηλεσκόπιο που της δώρισε, τον Ιούλιο Βερν και, φτάνοντας στις σύγχρονες γνώσεις, για τους γαλαξίες και τις μαύρες τρύπες. Το βιβλίο είναι διάσπαρτο από σχετικές πληροφορίες, πάντα ενδιαφέρουσες αλλά και σύντομες, τόσο ώστε να μην κουράζουν και να μην ξεστρατίζει ο αναγνώστης από την αφήγηση της πλοκής.

Το μυθιστόρημα διαβάζεται νεράκι. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες κολλάς και δύσκολα το αφήνεις, θέλοντας να δεις τι θα γίνει παρακάτω. Εδώ ίσως κάποιοι σκεφτούν ότι αυτό συμβαίνει και με μονοδιάστατα ρομάντζα του συρμού. Θα καθησυχάσω αυτούς τους αναγνώστες, γιατί το μυθιστόρημα του Βιντιάδη κάθε άλλο παρά μονοδιάστατο είναι. Συνδυάζει τη δυνατή κεντρική ιστορία της Ανδρομέδας με ενδιαφέροντα πραγματολογικά στοιχεία, τις ιστορίες των τυχερών συνταξιδιωτών της, που έρχονται από τις πέντε ηπείρους, με ετερόκλητες θρησκευτικές και πολιτισμικές καταβολές, τις σχέσεις μεταξύ τους και, φυσικά, αυτό που τους ενώνει: το ταξίδι στο αχανές διάστημα με προορισμό τον πλανήτη που διαχρονικά έχει εξάψει την ανθρώπινη φαντασία όσο κανείς.

Μήπως στην επερχόμενη εποχή των διαστημικών ταξιδιών με τροφές συμπυκνωμένες σε άγευστα σκευάσματα, οι τηγανητές πατάτες –γεώμηλα, ας μην το ξεχνάμε– συμβολίζουν τον τελευταίο ομφάλιο λώρο με τη μάνα Γαία; 

Ίσως σκεφτείτε ότι ο συγγραφέας παρακολουθεί από κοντά την ηρωίδα του και περιγράφει τη μεγάλη της περιπέτεια. Όμως ο Βιντιάδης κάνει κάτι άλλο, πιο δύσκολο, πιο ριψοκίνδυνο και ιντριγκαδόρικο, θα έλεγα. Γράφει σε πρώτο πρόσωπο, σαν να είναι η ίδια η Ανδρομέδα. Και αυτή του η επιλογή γίνεται ένα από τα δυνατότερα ατού του μυθιστορήματος. Δεν ξέρω τι θα πουν οι κυρίες που θα το διαβάσουν, αλλά σ' εμένα αυτή η επιλογή φάνηκε απίστευτα καίρια και πετυχημένη. Θυμάμαι όταν το πρωτοδιάβασα, σκέφτηκα ότι ο συγγραφέας κατάργησε... όλα τα ανέκδοτα και τους μύθους, που λένε ότι οι άντρες αποκλείεται να καταλάβουμε ποτέ πώς σκέφτεται μια γυναίκα.

Η επιλογή του βέβαια αυτή δεν είναι τυχαία, ούτε απόρροια λογοτεχνικής επιτήδευσης. Κι αυτό γιατί η ζωή της Ανδρομέδας, όχι μόνο η εξωτερική αλλά και η εσωτερική –μάλλον κυρίως αυτή– είναι κεντρικό θέμα του βιβλίου. Μια ζωή που χωρίζεται στα δύο από το μεγάλο ναι που λέει στο ταξίδι για τον Άρη. Από το μεγάλο ναι που λέει στο όνειρο της ζωής της.

Τα πριν, η παιδική ηλικία, η απώλεια των γονιών της σε ένα τραγικό δυστύχημα, ένας μεγάλος νεανικός έρωτας που, όπως τόσο συχνά συμβαίνει, έληξε άδοξα πάνω στην ακμή του, ο «καλός» γάμος, τα παιδιά. Μια ζωή με όλα τα εξωτερικά στοιχεία της επιτυχίας, αλλά χαρισμένη ολότελα στους άλλους. Στον επιτυχημένο σύζυγο, που αντέδρασε έντονα στην απόφασή της, στα καλομαθημένα παιδιά της, στον κοινωνικό περίγυρο. Μια ζωή «καλή», πληρωμένη όμως με μια μεγάλη θυσία. Τη θυσία των προσωπικών της ονείρων.

Και τι γίνεται όταν μια γυναίκα –ένας άνθρωπος, τελικά– που έχει αποδεχτεί απόλυτα τον ρόλο της στην κοινωνία, αποφασίζει να ακολουθήσει το μεγάλο όνειρο; Να κάνει το άλμα στο κενό; Ενός καλού μύρια έπονται! Η υπερνίκηση των φόβων, το ταξίδι στο άγνωστο, ο έρωτας...

Θα τελειώσω με την ιστορία της Ανδρομέδας, με μια ευχή που κάνει η ίδια σ' ένα πεφταστέρι, λίγο πριν από το μεγάλο βήμα: Να κάνω το ταξίδι στην αυτογνωσία, μέσα από το ταξίδι στο άγνωστο.

Πάντα όταν πιάνουμε ένα βιβλίο ξεκινάμε απ' έξω προς τα μέσα. Εγώ προτίμησα να ξεκινήσω από το ομολογουμένως πλούσιο περιεχόμενο. Πιο έξω, αυτό που βρήκα φτωχό είναι το βιογραφικό του συγγραφέα. Πού να χωρέσει η ζωή του Βιντιάδη στο αυτί του εξωφύλλου; Ξεκινώντας από την Κάσο, δεν κατάκτησε μόνο την Αθήνα, τη δημοσιογραφία, τη συγγραφή. Ταξίδεψε λόγω της δουλειάς του, και όχι μόνο, σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Είδε πολλών ανθρώπων τα άστεα. Γνώρισε πολλές σημαντικές προσωπικότητες, πραγματοποίησε και συνεχίζει το δικό του μεγάλο όνειρο, το δικό του μεγάλο ταξίδι, χωρίς ποτέ να κόψει τους δεσμούς με την αγαπημένη του Κάσο. Τη δική του Ιθάκη.

Κι αφού ακολούθησα τον αντίστροφο δρόμο, από τα μέσα προς τα έξω του βιβλίου, θα καταλήξω με το εξώφυλλο. Με τον τίτλο, δηλαδή. Τηγανίζουν πατάτες στον Άρη; Την απάντηση θα τη βρείτε αν αποφασίσετε να διαβάσετε το βιβλίο. Εγώ θα πω μόνο λίγες σκέψεις που μου γέννησε ο τίτλος, που μοιάζει κάπως αφελής και θυμίζει παιδικό βιβλίο, αλλά τελικά μου φαίνεται ιδιαίτερα ευρηματικός. Μήπως στην επερχόμενη εποχή των διαστημικών ταξιδιών με τροφές συμπυκνωμένες σε άγευστα σκευάσματα, οι τηγανητές πατάτες –γεώμηλα, ας μην το ξεχνάμε– συμβολίζουν τον τελευταίο ομφάλιο λώρο με τη μάνα Γαία; Μήπως δεν είναι μια από τις πιο έντονες αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας όλων μας; Κάτι σαν τις μαντλέν του Προυστ. Και η παιδική ηλικία, δεν είναι κατά κάποιον τρόπο η Ιθάκη μας;

Σ' εμένα, πάντως, ο τίτλος φέρνει στον νου την εικόνα ενός μπόμπιρα που παρατάει την μπάλα στην κασιώτικη αλάνα και τρέχει στο σπίτι με τα γόνατα γδαρμένα, που θα 'λεγε κι ο ποιητής και αγαπημένος φίλος του συγγραφέα, Λευτέρης Παπαδόπουλος, για να προλάβει το τελευταίο τσιτσίρισμα του τηγανόλαδου και να βουτήξει με το χέρι τις ολόφρεσκες ευωδιαστές πατάτες στον κρόκο του επίσης φρεσκοτηγανισμένου αυγού του.

Τηγανίζουν πατάτες στον Άρη;
Μηνάς Βιντιάδης
Τόπος
320 σελ.
Τιμή€ 15,00

Twitter