Μένης Κουμανταρέας: «Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ»
Ο Μένης Κουμανταρέας, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους έλληνες πεζογράφους, όταν ήταν νέος, το 1949, είχε μεταβεί στην Αγγλία, στο Γκόσπορτ, με σκοπό την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Το 1959, δέκα χρόνια μετά από τα γεγονότα που έζησε σε αυτή την επαρχιακή πόλη, έγραψε ένα μυθιστόρημα με θέμα τις εμπειρίες του από την παραμονή του στη Βρετανία. Το χειρόγραφο κάπου παράπεσε, ή ξεχάστηκε, ίσως και να μην θεωρήθηκε άξιο δημοσίευσης από τον συγγραφέα του, όπερ και πιθανότερο, αλλά κάποτε βρέθηκε από τον επιμελητή του αρχείου του, τον ποιητή Θάνο Φωσκαρίνη. Έτσι ο Μένης Κουμανταρέας, το ξαναδιάβασε, το ξανακοίταξε, το σουλούπωσε, αφαίρεσε τα περιττά, πρόσθεσε ελάχιστα πράγματα, τα οποία δεν αλλοίωναν τη φρεσκάδα του και πενήντα χρόνια αργότερα, το έδωσε για έκδοση στον Κέδρο, τον οίκο με τον οποίο συνεργάζεται συστηματικά εδώ και δεκαετίες (από το 1972, όταν εκδόθηκε το βιβλίο του Τα καημένα).
Η ιστορία αρχίζει όταν ο αφηγητής του μυθιστορήματος, ο νεαρός Μένης, βρίσκεται σε ένα τρένο που αναχωρεί από το Λονδίνο για το Γκόσπορτ με ένα γράμμα του θείου Θάνου, πρώην καπετάνιου, στην τσέπη, προοριζόμενο για τον κύριο Νταν, απόστρατο ταγματάρχη, ο οποίος στο σπίτι του παραδίδει μαθήματα αγγλικών σε ξένους. Οι μαθητές του είναι πέντε: δύο Γάλλοι, δύο Βέλγοι και ένας Ιταλός. Ο κύριος Νταν είναι αυστηρών αρχών, συμβουλεύει τους μαθητές του να αποφεύγουν τις φιλίες με τους άλλους αλλά και να είναι επιφυλακτικοί με τις ντόπιες γυναίκες, τις οποίες χαρακτηρίζει μικρές αλεπούδες. Στη συνέχεια, ο ήρωας νοικιάζει ένα δωμάτιο στο σπίτι της κυρίας Μπάρτον και αργότερα, μαζί με τους ξένους φίλους του, τον Γκυ και τον Ροβέρτο, πάνε για μπάνιο και γνωρίζονται με τα κορίτσια, τη Νόρμα και τη Σήλια. Αργότερα, όλοι αυτοί συν τον Λουίτζι, τον Ιταλό, παίρνουν μέρος σ’ ένα χορό.
Ο Μένης Κουμανταρέας όμως δεν αναλύει μόνο τη συμπεριφορά, ούτε την ψυχοσύνθεση των ηρώων του, δεν είναι αυτή η πρόθεσή του. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η καταγραφή των νεανικών βιωμάτων του, καθώς και η περιγραφή του χαρακτήρα των φίλων του με τους οποίους τον χώριζε η γλώσσα, η νοοτροπία και ίσως η ταξική καταγωγή. Επίσης, ενδιαφέρεται να μιλήσει για την κοινωνία της επαρχιακής πόλης όπου ζούσε, καθώς και να περιγράψει τον τρόπο ζωής των Άγγλων και όταν το αποπειράται το κάνει με εξαιρετική μαεστρία. Π.χ. η αναφορά του στις κουρασμένες κυρίες του Λονδίνου που πήγαν στο Γκόσπορτ με τις τράπουλές τους, φιλοδοξώντας να «μετατρέψουν τη χλόη σε πράσινη τσόχα» είναι χαρακτηριστικές τού πώς σκέπτονταν και ζούσαν αυτές οι γυναίκες λίγα χρόνια μετά τη λήξη του αιματηρού Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου που άφησε την Ευρώπη, και την Αγγλία (έστω κι αυτή δεν έζησε την κατοχή), όπως η Ελλάδα ή η Γαλλία, βαθιά πληγωμένες. Όσο για τους νέους, αγόρια και κορίτσια, αυτούς τους βλέπουμε να οραματίζονται μια νέα Ευρώπη, «που δεν υποτάχτηκε στο δίλημμα κομμουνισμός ή καπιταλισμός», μια ήπειρο, όπου οι παλιές ιδέες έχουν αντικατασταθεί από καινούργιες, ελπιδοφόρες και υγιείς. Ωστόσο, μέχρι να έρθει η ευλογημένη στιγμή της δημιουργίας της νέας Ευρώπης, δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια: ζουν την έκσταση του έρωτα, στα κρυφά ή στα φανερά, υποκύπτουν στις ανάγκες της καρδιάς και του σώματος και μάλλον είναι ευτυχισμένοι. Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ λοιπόν είναι ένα μυθιστόρημα για την εφηβεία, για τη φιλία μεταξύ αγοριών και για τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα.
Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ
Μένης Κουμανταρέας
Κέδρος
248 σελ.
Τιμή € 13,00
