Ζαχαρίας Μαυροειδής: «Εφτά ψυχές στο στόμα»
Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, το νησί ερήμωσε. Η περιοχή με τις παραθεριστικές κατοικίες άδειασε. Ο Τόντο και η αδελφή του, η Μαρί Σαντάλ, ή αλλιώς Βασιλική Τατοΐου, παρακολουθούν τον παππού Βασιλικό και τη γιαγιά Λεμονιά να μαζεύουν τα πράγματά τους για να γυρίσουν στην πόλη. Όμως, ήσαν βιαστικοί και δεν τους δίνουν καμία σημασία. Ούτε η εγγονή τους η Τριανταφυλλιά –που ήρθε με το πρόσχημα να τους βοηθήσει στο πακετάρισμα– δεν κατάφερε να τους πείσει να πάρουν, έστω, τον Τόντο. Έφυγαν και τους άφησαν μόνους. Τους άφησαν, άραγε, φαγητό για το βράδυ; Και πώς θα το έβρισκαν πια; Είχαν φύγει όλοι!
Τον Τόντο και τη Μαρί Σαντάλ, ύστερα από λίγο, συνάντησαν ο Λεχρίτης, η Σαΐτα, ο Πουρπουρής, ο Περικλής, η Λελέ, ο Χρουστσόφ, η Παναγιώτα, η Πενικιλίνη... Έμοιαζε, σαν όλα μαζί να ξεκίνησαν από την ταβέρνα του Τσίκνα με το ένστικτο της επιβίωσης κραταιό, να ορίζει πλέον τη διαδρομή τους. Ξεκίνησαν με αρχηγό τον Χρουστσόφ για να φτάσουν στο λιμάνι –στην άλλη άκρη του νησιού– αναζητώντας το μέρος όπου θα ξεχειμωνιάσουν. Ποιο ήταν αυτό, δεν το ήξεραν. Θα το ανακάλυπταν καθ' οδόν, όπως επίσης θα ανακάλυπταν και το πώς θα έβρισκαν την καθημερινή τους τροφή.
Έτσι άρχισε η οδύσσεια μιας ομάδας γατιών, η οποία θα ερχόταν αντιμέτωπη με δυσκολίες και κινδύνους, ανακαλύπτοντας παράλληλα τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της. Ένα θαρραλέο, γοητευτικό ταξίδι, χωρίς ρατσισμούς –οι φίλοι δεν κρίνονται από το είδος– με βάση την αποδοχή στη διαφορετικότητα των άλλων. Είναι και αυτό ένα είδος ελευθερίας. Ίδιο με αυτό που η ομάδα του Τόντο και της Μαρί Σαντάλ διεκδικούσε. Στη μετοίκιση αυτή αλλάζουν οι συνήθειες όλων. Ακόμη και των «γαλαζοαίματων» της παρέας. Τολμηροί/τολμηρές μάχονται συνεχώς για να αποκτήσουν την αξιοπρέπεια της ύπαρξης και της διαβίωσής τους, αναζητώντας ταυτόχρονα τη στοργή, τη συντροφικότητα και τον έρωτα. Η μυρωδιά τους τις κάνει να ξεχωρίζουν και να αναγνωρίζουν το σόι τους. Επίσης, με τις οσμές ονοματίζουν τα αφεντικά τους, οριοθετούν την περιοχή τους, ενώ κατά την εποχή του σμιξίματος, γεμάτοι/ες από ηδονικές οσμές, γοητεύουν τους συντρόφους τους.
Τα «στασίματα» του συγγραφέα αποκαλύπτουν την αρτιότητα της παρατηρητικότητάς του, μέσα από την οποία μεταφέρει τη σοφία που δίνει η ζωή γλυκαίνοντας το βλέμμα, με το να αναγνωρίζει την προέλευση και εξέλιξη συναισθημάτων, σκέψεων και αντιδράσεων. Περιγραφές και μονολεκτικές εκφράσεις, πλήρεις και εμπνευσμένες, γοητεύουν τον αναγνώστη, διότι μόνο ένας σκηνοθέτης μπορεί να αποδώσει με μία μόνο λέξη το συναίσθημα και το περιβάλλον σκηνικό.
Στη διαδρομή τους αυτή, διασχίζουν το νησί περνώντας μέσα από βουνά και ερειπωμένα χωριά. Συναντούν εχθρούς και φίλους, ερχόμενοι συνεχώς αντιμέτωποι με τα όριά τους. Φτάνοντας στο λιμάνι, ένας παράξενος γάμος τελείται. Ο παπάς παντρεύει την κόρη του με τον γαμπρό απόντα! Στον γάμο αυτό, άνθρωποι και γάτες σμίγουν και χορεύουν.
Με κυρίαρχα τα ένστικτα, μια γατίσια κοινωνία πορεύτηκε μέσα από συλλογισμούς, τρυφερότητα και ευαισθησία, αλλά και ανθρώπινα χαρακτηριστικά, καταγεγραμμένα από έναν άνθρωπο –τον συγγραφέα– που έζησε τις γάτες, τις αγάπησε και έμαθε να σκέπτεται με κώδικα γατίσιο. Ή μήπως αυτές έμαθαν να σκέπτονται ανθρώπινα; Ή μήπως άνθρωποι και γάτες έχουν ομοιότητες, με τις δεύτερες να υπερέχουν με τις εφτάψυχες αντοχές τους; Συνήθειες ανθρώπινες, ανθρώπινα σκαριά, διάλογοι και ανάγκες εγείρουν ένα ερωτηματικό: ποιοι είναι οι άνθρωποι και ποια είναι τα ζώα;
Ο Ζαχαρίας Μαυροειδής, στο βιβλίο του με τον ευφυή τίτλο Εφτά ψυχές στο στόμα, μέσα από μια ήρεμη και ποιητική γραφή, πιστεύοντας πως «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον», εμπνέεται από τις γάτες αφήνοντας χώρο σε όλους και σε όλα. Στις σελίδες του, άνθρωποι και γατιά ζουν το δράμα της ύπαρξής τους. Με ενδιαφέρον ξεδιπλώνει την ιστορία τους, ενώ άπειρα σκηνικά ομορφαίνουν τις σελίδες μαρτυρώντας την κινηματογραφική και θεατρική του παιδεία και τις επιρροές του. Με τις γάτες πρωταγωνίστριες, γεμάτες από αρχοντιά, γενναιοδωρία, δεύτερες σκέψεις, διαψεύσεις, προσεγμένες και τυχαίες εκφράσεις, να διηγούνται τη ζωή τους και των αφεντικών τους. Ζουν μες στα παραμύθια της ευρηματικότητας του συγγραφέα, ο οποίος μες στον μύθο τους βάζει και έναν δεύτερο, δίνοντας έτσι βάθος στην αφήγησή του και αληθοφάνεια στην αρχική ιστορία. Ταυτόχρονα, ανθρώπινοι διάλογοι από γατίσια στόματα προκαλούν τον θαυμασμό του αναγνώστη, ο οποίος αναγνωρίζει γατίσιες συμπεριφορές με ανθρώπινα χούγια. Αυτό ίσως θέλει να τονίσει ο συγγραφέας. Την ομοιότητα αυτών των αιλουροειδών με τους ανθρώπους. Ή μήπως είναι άνθρωποι μεταμφιεσμένοι σε γάτες;
Το Εφτά ψυχές στο στόμα είναι μια γατίσια ανθρώπινη ιστορία, όπου γνωστοί και οικείοι χαρακτήρες ζωντανεύουν σελίδα σελίδα και γι' αυτό μάς συγκινούν με όσα ζουν. Τα «στασίματα» του συγγραφέα αποκαλύπτουν την αρτιότητα της παρατηρητικότητάς του, μέσα από την οποία μεταφέρει τη σοφία που δίνει η ζωή γλυκαίνοντας το βλέμμα, με το να αναγνωρίζει την προέλευση και εξέλιξη συναισθημάτων, σκέψεων και αντιδράσεων. Περιγραφές και μονολεκτικές εκφράσεις, πλήρεις και εμπνευσμένες, γοητεύουν τον αναγνώστη, διότι μόνο ένας σκηνοθέτης μπορεί να αποδώσει με μία μόνο λέξη το συναίσθημα και το περιβάλλον σκηνικό.
Η χρήση της γλώσσας αποτυπώνεται με πλούτο λέξεων, από τις οποίες άλλες ανήκουν στις επιτηδευμένες, άλλες στις καθημερινές και άλλες πάλι στις ξεχασμένες. Ωστόσο, όλες μαζί αποτυπώνουν διαφορετικούς τρόπους συνομιλιών και αφηγήσεων που επιλέγει ο συγγραφέας για να εκφραστεί, προκαλώντας συνεχώς τον αναγνώστη. Σε αυτό βοηθούν και οι μοναδικές στοχευμένες παρομοιώσεις, που δίνουν μια ξεχωριστή πινελιά στο κείμενο, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα όχι μόνο την παρατηρητικότητά του, αλλά και την αγάπη του σε αυτά τα ατίθασα, ανεξάρτητα, χαδιάρικα, επιθετικά, νυσταλέα, ευαίσθητα, νωχελικά, εφτάψυχα ζώα, που σουλατσάρουν στις σελίδες του βιβλίου του.
Τέλος, ενώ το Εφτά ψυχές στο στόμα με την «ανθρωπιά» του θυμίζει το διάσημο μιούζικαλ Cats, εντούτοις, έχει τη δική του γοητεία, ταυτότητα και αυθεντικότητα. Είναι η αρχή μιας ενδιαφέρουσας σχέσης μεταξύ συγγραφέα κι αναγνώστη, πολλά υποσχόμενης για το μέλλον.
Εφτά ψυχές στο στόμα
Ζαχαρίας Μαυροειδής
Polaris
348 σελ.
Τιμή € 14,00
