Η συλλογή διηγημάτων του Ιγνάτη Χουβαρδά Υπόκλιση στον πειρασμό μάς μυεί στις ενδόμυχες σκέψεις και στα κεκαλυμμένα πάθη ενός προσώπου με πολλές όψεις. Αν και σε κάθε διήγημα το αντικείμενο του πόθου αλλάζει, ο αφηγητής φαίνεται να είναι το ίδιο πρόσωπο ή να εμφανίζεται μέσα από τις διάφορες εκφάνσεις μιας βαθύτατα παθιασμένης ψυχής.

Η γραφή είναι πλούσια κι ενίοτε ποιητική, έτσι που ο αναγνώστης απολαμβάνει τις αρετές ενός πυκνού λόγου με μακροσκελείς προτάσεις (διότι της μόδας είναι οι κοφτές και μικρές, που χάνουν σε δυναμικότητα δημιουργίας μιας υποβλητικής ατμόσφαιρας). Κυριαρχεί ο αφηγηματικός μονόλογος που ξεδιπλώνει τα πάθη, τις εντυπώσεις αλλά και τις προσδοκίες ενός άνδρα που κατά βάθος αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως «...αέρινες, ρομαντικές, θείες, συναισθηματικές, ευαίσθητες» (σελ. 122). Ένας ρομαντισμός που χάνεται μέσα στις εσωτερικές ανασφάλειες του υποκειμένου που αφηγείται, που θέλει να πλησιάσει τον απαγορευμένο καρπό, αλλά δεν του το επιτρέπουν οι περιστάσεις. Εδώ το ρομαντικό στοιχείο δεν σχετίζεται τόσο με την κλασική διάσταση που του έδωσε ο Γκαίτε με τον Βέρθερο, όσο με το «πλατωνικό αρχέτυπο» του έρωτος με το οποίο επιθυμεί να συμφιλιωθεί ο πρωταγωνιστής. Ο ήρωάς μας συνήθως αρέσκεται να κυνηγά απρόσιτες γυναίκες στη μετεφηβική τους ηλικία (κατά βάση φοιτήτριες), ίσως ακόμα αγνές στη συνείδηση ή καλύτερα στο υποσυνείδητό του. Φαίνεται πως τα δαιμόνια του έρωτος δεν αφήνουν τον πρωταγωνιστή να ησυχάσει και τον βάζουν σε διάφορες αισθηματικές και υπαρξιακές περιπέτειες (ιδιαίτερα εμφανές στο τελευταίο διήγημα). Αλλά το ότι θέλει να πλησιάσει άγνωστες φοιτήτριες κατά βάση, σαφώς μια εμμονή από πλευράς πρωταγωνιστή, ανοίγει και μια άλλη μελλοντική διάσταση για τον συγγραφέα, με την οποία θα μπορούσε να οδηγηθεί σε πιο σύνθετα επίπεδα ψυχολογικής καταβύθισης των χαρακτήρων του.

Στα διηγήματα της συλλογής γίνεται εμφανής η τάση σκιαγράφησης του εγώ. Ένα εγώ βασανισμένο, που από θύτης με τρυφερές προθέσεις μεταλλάσσεται σε θύμα των παθών του. Βέβαια, είναι ενδιαφέρουσα η κατάδυση στα σκοτάδια μιας ψυχής ερωτευμένης ή τουλάχιστον παθιασμένης, αλλά εξίσου ενδιαφέρον είναι να δούμε πώς εισπράττεται αυτό το πάθος κι από την άλλη πλευρά. Στην «Περίπτωση της γειτονοπούλας» έχουμε αυτόν τον αντίλογο ή την αντίδραση στη δράση του πρωταγωνιστή, το κάλεσμα στο σπίτι, το φιλί, το αποχαιρετιστήριο γράμμα, που συμπληρώνει την ιστορία και γι' αυτόν τον λόγο δύναται να θεωρηθεί πιο άρτιο από σκηνοθετικής πλευράς.

Ο Χουβαρδάς, όμως, με αυτά τα διηγήματα αποκαλύπτει κυρίως την αδύναμη πλευρά του άνδρα. Το υποτιθέμενα πανίσχυρο αρσενικό που ορμώμενο από τη μυϊκή του υπεροχή επιβάλλεται ως εικόνα, εδώ καταρρέει απερίφραστα. Διότι ο συγγραφέας φέρνει στην επιφάνεια τα αντιφατικά στοιχεία που βιώνει ο άνδρας στην προσπάθειά του να εκπληρώσει τον κυριαρχικό του ρόλο: η έλλειψη αυτοπεποίθησης, ο φόβος της απόρριψης, το συναίσθημα που διαλύει τη λογική και η ανασφάλεια που προσφέρουν απλόχερα οι μοιραίες γυναίκες. Ο Χουβαρδάς φαίνεται πως παίρνει τη σκυτάλη από ένα ανέκδοτο κείμενο του Γιώργου Χειμωνά («Η αβοήθητη μοναξιά του άντρα»), προσφέροντάς μας μια σύγχρονη αποκρυσταλλωμένη εικόνα του ερωτευμένου και συνάμα ανυπεράσπιστου αρσενικού: «Ήσουν η εικόνα ενός κοριτσιού με ένα βιολί στον ώμο κι ύστερα έγινες η μυστική γεωγραφία της πόλης. Θα φύγεις από αυτή την πόλη και θα ψάχνω μάταια τη σκιά σου στους δρόμους, βέβαιος για ένα παιδί που του έμοιαζα και που έχει φύγει οριστικά και αμετάκλητα μακριά. Αυτό με θλίβει κι όχι ότι με αποφεύγεις» (σελ. 9).

Εν κατακλείδι, το έργο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον που οφείλεται σε δύο λόγους: πρώτον, ο τρόπος με τον οποίο ξεδιπλώνει ο συγγραφέας τα πάθη του ήρωα κι η ομολογία πως είναι έρμαιο των συγκινήσεών του, και δεύτερον, η διεισδυτική ψυχογραφική ματιά, που επιτρέπει στον αναγνώστη να αγγίξει τις αδύναμες πλευρές του ήρωα.

Υπόκλιση στον πειρασμό
Ιγνάτης Χουβαρδάς
Οδός Πανός
126 σελ.
Τιμή € 12,00

Twitter