Όταν κάποιος αναγνώστης ολοκληρώνει τη μελέτη κάθε καινούργιου βιβλίου του ιδιαίτερου συγγραφέα Σωτήρη Δημητρίου, ανιχνεύει δύο θεματικές παραμέτρους, που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη δημιουργία: Αφενός πιστοποιείται η ίδια αλίευση θεμάτων απ’ την καθημερινότητα ανθρώπων, που η ζωή τους γύρισε την πλάτη και αφετέρου διαπιστώνεται το νέο, από τεχνικής πλευράς, που έχει να κάνει με τη μινιμαλιστική εκδοχή εμπνεύσεων ικανών να δώσουν μύθο που περιπλέκεται σχεδόν αυτοστιγμεί και ακαριαία. Ο Δημητρίου δεν ξεχνά τα παιδικά του χρόνια, άτομα που ενεγράφησαν στο υποσυνείδητό του από εκείνη την περίοδο, εικόνες που αναφύονται στο σήμερα ταρακουνώντας τον ψυχικό του κόσμο, γεγονότα μικρής εμβέλειας, όσον αφορά την αξία τους, που έρχονται και ταράζουν τον ύπνο του. Τέλος τεμαχισμένες προοπτικές βίωσης από πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνισταμένες, στόχος των οποίων είναι ο φόβος, η δραπέτευση, η απομάκρυνση από το γενέθλιο τόπο (μόνο τουρίστας μπορεί να θεωρηθεί κάποιος που επιστρέφει για λίγες μέρες στην ιδιαίτερη πατρίδα του) και η αιμάσσουσα μνήμη. Ο Δημητρίου όμως γράφει και αστικές ιστορίες: Για άστεγους, ναρκομανείς, λαθρομετανάστες, ομοφυλόφιλους, περιθωριακούς, μοναχικούς, γενικώς για ανθρώπους που διαβιούν χωρίς την παραμικρή κοινωνική προστασία.

Είπαμε πιο πάνω ότι υπάρχει διαφοροποίηση στο τεχνικό κομμάτι της παράθεσης των ιστοριών. Για να μην εκλειφθεί ως αβλεψία, αφού σ’ ολόκληρο το έργο του ο Δημητρίου υπήρξε ολιγογράφος, διευκρινίζουμε ότι το θέμα είναι ποιοτικό και όχι ποσοτικό. Με άλλα λόγια, στα προηγούμενα βιβλία, ο λόγος γινόταν για τα πέριξ, τα γύρω-γύρω, το περιτύλιγμα, τους δευτερεύοντες ήρωες. Ενώ εδώ, για πρώτη φορά, τα διηγήματα γίνονται ανθρωποκεντρικά, παίρνουν τη μορφή της κεντρικής φιγούρας, η οποία και δρα με τρόπο άκρως σουρεαλιστικό, μέσα σε μια ατελείωτα ρεαλιστική προοπτική. Ο συγγραφέας πλέον παίρνει κάτω από τη σκέπη του όλους αυτούς τους δυστυχισμένους, τους χαϊδεύει τα μαλλιά, τους μιλά με ευαισθησία, παρουσιάζει το πρόβλημά τους, προκειμένου να μας καταστήσει συμμέτοχους. Αναθεωρεί πλέον το πλαίσιο πάνω στο οποίο δούλευε χρόνια, σύμφωνα με το οποίο το χωριό, η οικογένεια, η κοινωνία, η εργασία, η λογοτεχνία η ίδια υπήρξαν οι εστίες μέσα στις οποίες κλείδωσε καλά τους όποιους απόκληρους. Στη συνέχεια, όπως στο σκάκι όπου κάποια πιόνια είναι πιο μπροστά από τα υπόλοιπα, ο συγγραφέας βγάζει στην επιφάνεια την προσωπική του θεώρηση, όντως σημαντική, προδιαγράφοντας ολόκληρο το πεζογραφικό του παιχνίδι, που βέβαια ψυχαγωγεί και καταθλίβει, που βέβαια παιδαγωγεί και καλλιεργεί.

Έτσι, σε μια ακόμα πεζογραφική εμπειρία με το συγγραφέα Σωτήρη Δημητρίου, τα αναγνωστικά μας αντανακλαστικά λειτουργούν στο μάξιμουμ, δημιουργώντας συναισθήματα, σε μιαν ατμόσφαιρα γκρίζα και θολή, ώστε ν’ αποδοθεί, γι’ άλλη μια φορά, η τεράστια ικανότητα ενός ανθρώπου, που μίλησε όσο λίγοι για το δράμα όσων ζουν εντός των τειχών.

Το κουμπί και το φόρεμα
Σωτήρης Δημητρίου
Εκδόσεις Πατάκη
175 σελ.
Τιμή € 10,90

Ο Χρίστος Παπαγεωργίου είναι ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας.

Άλλα κείμενα:

• Λευτέρης Γιαννακουδάκης: «Τα φαντάσματα του Δεκέμβρη»
• Αχιλλέας ΙΙΙ: «Τέλος πάντων»
• Γιάννης Στρούμπας: «Περίμετρος»
• Ηλίας Λ. Παπαμόσχος: «Ανάληψη»
• Τάκης Καμπύλης: «Το κόμμα του καλού θεού»

Twitter