fbpx
«Κόμικς από κλασικά έργα» της Ελένης Σαραντίτη

Όλιβερ Τουίστ: «Κόμικς από κλασικά έργα»

Σε χρόνους σκληρούς, σε μέρες στερημένες, σε νύχτες παγερές και σε καιρούς οδύνης για άπειρες ανθρώπινες ομάδες, λόγω και της βιομηχανικής επανάστασης, γράφτηκε το μεγάλο αυτό έργο. Δημιουργός του ο σπουδαίος Τσαρλς Ντίκενς (Πόρτσμουθ 1812 – Λονδίνο 1870), που γεννήθηκε και ανδρώθηκε ανάμεσα στους ταλαίπωρους που μερικοί από αυτούς δεν είχαν –κυριολεκτικώς– πού την κεφαλήν κλίναι, ιδίως στις μεγαλουπόλεις της Αγγλίας. Ο πατέρας του, Τζον Ντίκενς, από οικογένεια υπηρετών, ένας καλοσυνάτος και γοητευτικός άνθρωπος, πέρασε όλη του τη ζωή στην ανέχεια και τη μιζέρια. Αναγκαζόταν να σέρνει την οικογένειά του σε όλο και μικρότερα σπίτια, σε όλο και πιο υποβαθμισμένες περιοχές, στερώντας τους την ασφάλεια, τη χαρά, κάποτε και την απαραίτητη τροφή. Για να ολοκληρωθεί η τραγωδία, το 1824, στο Λονδίνο, κλείστηκε –για χρέη– στις άθλιες ποινικές φυλακές του Μάρσαλσι, και πλέον η οικογένεια έφθασε στο μη παρέκει. Ο Τσαρλς, ο πρωτότοκος, δωδεκάχρονος τότε, αναγκάστηκε να σταματήσει το σχολείο και να γίνει θεληματάρης σε ενεχυροδανειστήριο και αργότερα εργάτης σε εργοστάσιο χρωμάτων. Αρουραίοι, λάσπες, κρύο, η φροντίδα των μικρότερων, πείνα, εκμετάλλευση, κοροϊδία, και το πιο βάρβαρο και θλιβερό, οι επισκέψεις στις φυλακές. Εκείνες οι φυλακές τον σημάδεψαν. Κι εκείνο το βλέμμα της αγωνίας του πατέρα του. Και τα χέρια του που έσφιγγαν τα βαριά κάγκελα για να μπορέσει να χορτάσει τα πρόσωπα των παιδιών και της γυναίκας του.

Τα κάγκελα αυτά, από τα οποία αρπαζόταν ο έγκλειστος πατέρας, όταν κάποτε γκρεμίστηκαν οι φυλακές του μαρτυρίου, ο Τσαρλς Ντίκενς τα ζήτησε και τα έφερε στο σπίτι του, τοποθετώντας τα σε περίοπτη θέση. Γι' αυτά τα κάγκελα και για το σπίτι του συγγραφέα, και για πολλά που τον αφορούν, μπορείτε να διαβάσετε σε ένα ταξιδιωτικό άρθρο το οποίο έγραψα έπειτα από μια επίσκεψή μου τιμής και μνήμης στο σπίτι-μουσείο του κορυφαίου Άγγλου μυθιστοριογράφου της βικτοριανής εποχής. Αν θελήσετε, μπορείτε να το αναζητήσετε στο bookbar.gr.

Ο Τσαρλς Ντίκενς, βέβαια, δεν υπήρξε μόνον μεγάλος συγγραφέας. Υπήρξε, πάνω απ' όλα, κοινωνικός συγγραφέας επηρεάζοντας με το έργο του μεγάλα πλήθη πολιτών και επεμβαίνοντας έτσι στις δομές της κοινωνίας του καιρού του. Στα έργα του επανειλημμένως αναφέρεται στις φυλακές, στα σωφρονιστικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα αποκαλύπτοντας και καταγγέλλοντας την αδικία, τη σκληρότητα και την υποκρισία που επικρατούσαν.

Στα πρώτα και δημοφιλέστερα μυθιστορήματά του ανήκει και ο Όλιβερ Τουίστ. Κυκλοφόρησε στα 1833, αμέσως μετά την επιτυχία του έργου του Λέσχη Πίκουικ, και περιγράφει τις περιπέτειες του αγνού μικρούλη Όλιβερ με την αγγελική ψυχή στον κόσμο της φτώχειας και της αθλιότητας. Με το βιβλίο αυτό ο Ντίκενς επιχειρεί μια κατάδυση στους τόπους της φρίκης, της εκμετάλλευσης, της κακίας, της κτηνωδίας, του θανάτου, με μια σειρά εντυπωσιακές εικόνες που κραυγάζουν.

Το έργο μεταφέρθηκε επανειλημμένως στον κινηματογράφο. Ανάμεσα στις αξιοσημείωτες ταινίες αξίζει να αναφερθεί εκείνη του 1948, σε σκηνοθεσία του Ντέιβιντ Λιν και με πρωταγωνιστή τον Άλεκ Γκίνες, ο οποίος ερμήνευσε τον τρομερό Φέιγκιν με τρόπο μεγαλειώδη, και λοιπούς, εξαίρετους ερμηνευτές τον Ρόμπερτ Νιούτον και τον Χάουαρντ Ντέιβις, που ζωντάνεψε το κακοπαθημένο αλλά τελικώς δικαιωμένο αγοράκι, ήρωα του έργου, Όλιβερ. Μια ακόμη ξεχωριστή ταινία ήταν αυτή που σκηνοθέτησε ο Κάρολ Ριντ (1968) και που βασίστηκε στο κοσμαγάπητο μιούζικαλ του Λάινελ Μπαρτ Όλιβερ. Τέλος, αξίζει να θυμηθούμε τον Όλιβερ Τουίστ του Ρομάν Πολάνσκι (2005) με τον σπουδαίο Μπεν Κίνγκσλεϊ στον ρόλο του πανούργου Φέιγκιν.

Τελευταίως η κριτική τείνει να τοποθετήσει τον Τσαρλς Ντίκενς δεύτερο μετά τον Σαίξπηρ, χαρακτηρίζοντας και τους δυο –από διαφορετική σκοπιά τον καθένα– μοναδικούς λαϊκούς κλασικούς συγγραφείς της αγγλικής λογοτεχνίας, που την προσδιόρισαν και τη σφράγισαν με το σύνολο του έργου τους.

Η ιστορία του Όλιβερ Τουίστ είναι πασίγνωστη όσο και λατρεμένη: το εννιάχρονο αγοράκι δεν γνώρισε γονείς και μεγάλωσε σε ορφανοτροφείο, όπου υφίσταται τη σκληρότητα και την οργή του επιστάτη όταν βρίσκει το θάρρος να ζητήσει λίγο χυλό παραπάνω. Εκδιώκεται και αποστέλλεται συστημένος σε γραφείο τελετών, όπου βιώνει απερίγραπτη κακομεταχείριση από το ζεύγος των ιδιοκτητών, έως ότου αποφασίζει να δραπετεύσει από όλα εκείνα τα αταίριαστα βάσανα οδεύοντας προς Λονδίνο. Μόνος, αθώος, ξένος και ενδεής. Ένα παιδάκι πολύ λεπτών αισθημάτων και τρόπων. Και αφελές. Στην προσπάθειά του να ακουμπήσει κάπου, θα οδηγηθεί –εν αγνοία του– σε ένα γκέτο πορτοφολάδων και κακοποιών και θα περάσει τα χίλια μύρια βάσανα, αλλά θα κρατήσει αμόλυντη την καρδιά του, ανεπηρέαστο τον ευγενικό του χαρακτήρα, και θα αγωνιστεί να παραμείνει αληθινός μέχρι να γαληνέψει η ζωή του και να αγαπηθεί από ανθρώπους δικούς του, αξιοσέβαστους, που τον εκτίμησαν και τον τίμησαν.

Το κλασικό αυτό αριστουργηματικό έργο αγαπήθηκε και εξακολουθεί να εισβάλλει γλυκά στις καρδιές μικρών και μεγάλων. Σε όλο τον κόσμο. Τελευταίως οι εκδόσεις Guy Delcourt (Γαλλία), πιστές στον δεσμό που κατά το παρελθόν αναπτύχθηκε μεταξύ κλασικής λογοτεχνίας και κόμικς, κυκλοφόρησε δυο τίτλους βασισμένους σε κλασικά έργα με την μορφή κόμικς, ή αλλιώς άλμπουμ, ή και graphic novel, τους Τρεις σωματοφύλακες του Αλεξάνδρου Δουμά και τον Όλιβερ Τουίστ του Τσαρλς Ντίκενς. Πρόκειται, εντός ολίγου, να κυκλοφορήσει και Το νησί των θησαυρών, το πολυσήμαντο έργο του Ρόμπερτ Λιούις Στίβενσον. Από τις Εκδόσεις Πατάκη και αυτό.

Όσον δε αφορά το άλμπουμ με τον Όλιβερ, είναι συναρπαστικό. Δεν μιλάμε βέβαια για το αυτούσιο κλασικό έργο, όμως το σενάριό του διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά του βιβλίου: πόνος και φρίκη και ανεργία που εξαπλώθηκαν μετά την κυριαρχία των μηχανών, ιδιαιτέρως στο Λονδίνο, και μείωση των μισθών των εργαζομένων, χιλιάδες παιδιά εγκαταλειμμένα να δουλεύουν σαν είλωτες ώρες ατέλειωτες, αντιθέσεις, άλλοι πάμπλουτοι (ως συνήθως...) και άλλοι στο έλεος. Και ανοχή, ή μάλλον επιταγή της παιδικής εργασίας, και μια πόλη πολύβουη, σκοτεινή από την κάπνα και την αδιαπέραστη ομίχλη, που όλα τα καταπίνει: και αγάπες και ελπίδες και συγγένειες. Και δικαιώματα. Οι εικόνες, τα χρώματα, η ροή του σεναρίου υπερτονίζουν τα δρώμενα, και τα συμβάντα υπογραμμίζουν με την απλότητά τους τα σκίτσα, που δείχνουν πρωτόγονα ενώ είναι αποτέλεσμα υψηλής τέχνης και τεχνικής και μεγάλης εκφραστικής δεινότητας. Και εμπειριών.

Το σενάριο του Λοΐκ Ντοβιλιέ μεταφέρει το βάθος και την παθιασμένη αλήθεια του μεγάλου Άγγλου συγγραφέα, τις τραγικές εικόνες, τους δυνατούς χαρακτήρες, τις μεγάλες αντιθέσεις του έργου, ενώ τα αρκετά γκροτέσκα σχέδια του Ολιβιέ Ντελουά εκφράζουν όλα όσα υπάρχουν στο βιβλίο: και την αθωότητα και την πονηριά και τη μικροψυχία και τον εκβιασμό, ακόμη και το χιούμορ. Και τον σεβασμό.

Ηλικία: άνω των δέκα ετών.

Όλιβερ Τουίστ
Βασισμένο στο αριστούργημα του Κάρολου Ντίκενς
Κάρολος Ντίκενς
διασκευή: Λοΐκ Ντοβιλιέ
μετάφραση: Χαρά Γιαννακοπούλου
εικονογράφηση: Ολιβιέ Ντελουά
Πατάκης
237 σελ.
Τιμή € 23,90

 

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ

Ήδη στη σειρά «Κόμικς από κλασικά έργα» κυκλοφορεί και το μυθιστόρημα Οι τρεις σωματοφύλακες, το γνωστότερο και δυνατότερο έργο του Αλεξάνδρου Δουμά (πατρός). Θεωρείται ιστορικό μυθιστόρημα, αν και την Ιστορία ελάχιστα τη συναντούμε. Ως γνωστόν, ο Δουμάς αντλεί ιστορικά γεγονότα και στιγμές της Ιστορίας, χρησιμοποιώντας τα ως καμβά όπου πάνω του θα υφάνει τις δικές του λαμπρές και πολυδιαβασμένες ιστορίες.

Το έργο αρχικώς κυκλοφόρησε σε συνέχειες στο περιοδικό Le Siècle από τον Μάιο έως και τον Ιούλιο του 1844. Ο Δουμάς ισχυριζόταν ότι ήταν βασισμένο σε χειρόγραφα που ανακάλυψε στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Αυτό αμφισβητήθηκε από πολλούς συγχρόνους του, που μάλλον είχαν δίκιο καθώς αποδείχτηκε ότι ο διάσημος συγγραφέας στηρίχτηκε στο βιβλίο Τα απομνημονεύματα του κυρίου Ντ' Αρτανιάν, υπολοχαγού των σωματοφυλάκων του βασιλιά, του Γκατέν ντε Κουρτίλ ντε Σάντρας (Κολωνία 1770). Ούτως ή άλλως, ο Αλέξανδρος Δουμάς με την εύρωστη γραφή του, τη φαντασία και την επινοητικότητά του, με τη δραματική δύναμή του έγραψε μερικά από τα πιο δημοφιλή έργα του γαλλικού Ρομαντισμού. Έγραψε και θέατρο. Και απομνημονεύματα. Πολλοί δε τον αποκαλούσαν βιομηχανία μυθιστορημάτων. Παθιασμένος με τις περιπέτειες έσπευσε, ωθούμενος από την αγάπη του για ελευθερία, στην Ιταλία, όπου πήρε μέρος στην εκστρατεία των Χιλίων του Γαριβάλδη.

Ένα από τα ιστορικά του μυθιστορήματα που ακόμη και σήμερα προκαλούν ενδιαφέρον είναι, λοιπόν, και Οι τρεις σωματοφύλακες (πρώτη έκδοση στα γαλλικά: 1844). Το μυθιστόρημα περιγράφει τις περιπέτειες του νεαρού Ντ' Αρτανιάν από την ημέρα που εγκαταλείπει το σπίτι του για να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο: να γίνει σωματοφύλακας του βασιλιά. Οι περιπέτειές του αρχίζουν από την πρώτη εκείνη μέρα, λίγο αφότου ο πατέρας του τον ξεπροβοδούσε με ευχές και αγάπη δίνοντάς του συγχρόνως και μια συστατική επιστολή για τον παλιό του φίλο, τον κύριο Ντε Τρεβίλ, διοικητή του Σώματος των σωματοφυλάκων του βασιλιά...

Το κλασικό αυτό έργο σήμερα κυκλοφορεί διασκευασμένο, σε έκδοση κόμικς, σ' έναν θαυμάσιο τόμο, οι συντελεστές του οποίου είναι εξαιρετικά αναγνωρισμένοι για την άρτια ποιότητα της δουλειάς τους, το ταλέντο τους και τις γνώσεις τους σχετικώς με τα άλμπουμ κόμικς. Μια καινούργια ματιά, μια θαυμάσια προσέγγιση σε αιωνίως αγαπημένα έργα.
ΥΓ. Τόσο η Χαρά Γιαννακοπούλου, μεταφράστρια του Όλιβερ Τουίστ, όσο και ο Φίλιππος Μανδηλαράς, που μετέφρασε τους Τρεις σωματοφύλακες, έκαναν πολύ καλή δουλειά.
Ηλικία: άνω των δέκα ετών.

 

Οι τρεις σωματοφύλακες
Βασισμένο στο αριστούργημα του Αλέξανδρου Δουμά
Αλέξανδρος Δουμάς
διασκευή: Ζαν-Νταβίντ Μορβάν, Μισέλ Ντυφράν
μετάφραση: Φίλιππος Μανδηλαράς
εικονογράφηση: Ρουμπέν
Πατάκης
196 σελ.
Τιμή € 19,90


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΝΕΑΝΙΚΑ - ΕΦΗΒΙΚΑ
Kiran Millwood Hargrave: «H Τζούλια και ο καρχαρίας»

Εμένα με λένε Τζούλια. Και θα σας διηγηθώ την ιστορία από εκείνο το καλοκαίρι που πέρασα σε έναν φάρο. Το καλοκαίρι που σχεδόν έχασα τη μαμά μου και βρήκα έναν καρχαρία πιο παλιό κι από τα αιωνόβια δέντρα... Απλά,...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΝΕΑΝΙΚΑ - ΕΦΗΒΙΚΑ
Στέλλα Στεργίου – Γεωργία Ζάχαρη: «Άλκη Ζέη: Κοντά στις ράγιες»

Μία πολύ επιτυχημένη μεταφορά σε graphic novel ενός από τα πιο αγαπημένα μυθιστορήματα της μεγάλης Ελληνίδας συγγραφέα, της Άλκης Ζέη, η οποία απεβίωσε το 2020, υπογράφουν δύο νέες γυναίκες...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΝΕΑΝΙΚΑ - ΕΦΗΒΙΚΑ
Θοδωρής Κούκιας: «Τετράγωνα κύματα, ιπτάμενες μέδουσες»

Συναρπάζει νεαρούς αλλά και μεγαλύτερους αναγνώστες το βιβλίο του Θοδωρή Κούκια Τετράγωνα κύματα, ιπτάμενες μέδουσες, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος, για αναγνώστες από 15 ετών. Η ιστορία του...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.