«Η λογοτεχνία του φανταστικού έχει συνδεθεί στο νου πολλών αναγνωστών με το περιβάλλον του Μεσαίωνα. Εγώ ήθελα ένα αλλιώτικο πολιτισμικό υπόβαθρο για τον κόσμο του βιβλίου μου. Και με έθελξε ο ρωσικός πολιτισμός, που διακρίνεται από εκπληκτική ομορφιά αλλά και βάρβαρη Ιστορία. Όσο περισσότερο τον εξερευνούσα, τόσο περισσότερο με ενέπνεε», δήλωσε σε συνέντευξή της η Λι Μπαρντούγκο, συγγραφέας της τριλογίας Οι Γκρίσα, το πρώτο μέρος της οποίας μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά. Και πράγματι, σε όλο το βιβλίο πνέει ένας αέρας ρωσικός: από τα ονόματα και τα τοπωνύμια μέχρι τα γούνινα ενδύματα και τις τρόικες, από τα παγωμένα τοπία του Βορρά μέχρι το κβας και το καυτό τσάι από το σαμοβάρι.

Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου, Αλίνα Σταρκόφ, ορφάνεψε μικρή σε έναν από τους πολυετείς πολέμους της χώρας της, της Ράβκα. Κι εστάλη για προστασία στο αρχοντικό του δούκα Κεραμσόφ, όπου έβρισκαν καταφύγιο πολλά ορφανά και χήρες του πολέμου. Εκεί γνωρίστηκε με ένα συνομήλικό της αγόρι, τον Μαλ Ορετσέφ. Κι έγιναν οι δυο τους αχώριστοι φίλοι, κι ήταν η φιλία αυτή που τους έδινε τη δύναμη να ξεχάσουν την ορφάνια τους και ν’ ατενίσουν το μέλλον με περισσότερη εμπιστοσύνη. Ώσπου, στο αρχοντικό του Δούκα κατέφθασαν τρεις Γκρίσα, για να εξετάσουν τα δύο παιδιά.

Το τι ακριβώς είναι οι Γκρίσα, η συγγραφέας δεν μας το παρουσιάζει μονοκοπανιά. Αφήνει να το ανακαλύψουμε σιγά σιγά. Τα ορφανά τούς θεωρούν μάγους, αλλά μάγοι δεν είναι. Κατέχουν, απλώς, τα μυστικά της Μικρής Επιστήμης. Και ψάχνουν όλη τη χώρα, εξετάζουν όλα τα παιδιά προκειμένου να ανακαλύψουν ποια από αυτά έχουν το χάρισμα των Γκρίσα, ώστε να τα στείλουν για ειδική εκπαίδευση και να ζήσουν, στο εξής, ζωή χαρισάμενη. Γιατί οι Γκρίσα είναι οι εκλεκτοί του έθνους: ζουν στα καλύτερα σπίτια, δεν πεινούν ούτε και κρυώνουν ποτέ σε μια χώρα ρημαγμένη από τους πολέμους, κατέχουν δυνάμεις που τους δίνουν ισχύ, ομορφιά και μακροζωία.

Μετά το σύντομο εισαγωγικό σημείωμα για την επίσκεψη των Γκρίσα στο αρχοντικό του Δούκα, η ιστορία αρχίζει να ξετυλίγεται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και μπαίνουμε στο μυαλό και στην ψυχή της Αλίνα Σταρκόφ, η οποία πλέον είναι μια νεαρή βοηθός χαρτογράφου. Ενώ ο Μαλ έχει γίνει ανιχνευτής στο στρατό του Βασιλιά. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι κανείς από τους δύο δεν κρίθηκε άξιος για Γκρίσα. Καταλαβαίνουμε, όμως, και κάτι άλλο. Ότι η πρωταγωνίστριά μας είναι βαθύτατα ερωτευμένη με τον παιδικό της φίλο. Κι αυτό είναι μεγάλο βάσανο. Γιατί εκείνος μεγαλώνοντας έχει γίνει κούκλος και μέγας καρδιοκατακτητής, ενώ εκείνη είναι μια αδιάφορη, καχεκτική κοπέλα που κανείς δεν γυρίζει να της ρίξει δεύτερη ματιά.

Το σκηνικό αλλάζει άρδην όταν ο Μαλ διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο και η Αλίνα σπεύδει να τον σώσει. Ξάφνου, αποκαλύπτεται ότι η κοπέλα διαθέτει μία δύναμη μοναδική σ’ ολόκληρο το έθνος, μία δύναμη που μπορεί να σώσει το βασίλειο της Ράβκα από όλους τους εχθρούς. Και να διαλύσει επιτέλους το Διάσελο των Σκιών, μια έκταση γης βυθισμένη στο σκοτάδι, όπου παραμονεύουν φτερωτά τέρατα που ξεσχίζουν τους διαβάτες. Τότε, λοιπόν, παίρνει κοντά του την Αλίνα για εκπαίδευση ο Ντάρκλινγκ, ο υψηλότερος αξιωματούχος της Ράβκα μετά τον Βασιλιά, ένας υπεραιωνόβιος σκοτεινός άρχοντας με υπερφυσικές δυνάμεις. Αλλά ίσως οι σκοποί του να είναι πιο σκοτεινοί από τον ίδιο…

Η υπόθεση του μυθιστορήματος ρέει αβίαστα και η συνταγή μπορεί να είναι γνωστή, αλλά πάντως εκτελείται με επιτυχία: η μάχη του Καλού με το Κακό, όπου το Κακό δρα ορμητικά και βάσει τέλεια οργανωμένου σχεδίου, ενώ το Καλό προχωρεί ψαχουλευτά και ανασυντάσσει αναγκαστικά κάθε τόσο τις δυνάμεις του. Η σωστή αναλογία σε δόσεις φαντασίας, περιπέτειας και συναισθηματικών αναζητήσεων εγγυάται ότι το βιβλίο θα κρατήσει καλή συντροφιά στους νεαρούς αναγνώστες. Ο κόσμος της Λι Μπαρντούγκο είναι εξωπραγματικός μα πειστικός, διότι πέρα από τις υπερφυσικές δυνάμεις των ηρώων και τα φτερωτά τέρατα του Διάσελου, στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται κάθε στιγμή ο άνθρωπος: η μοναξιά του, η λαχτάρα του να βρει τη θέση του στον κόσμο, η ανάγκη του να είναι αποδεκτός, η αδημονία του ν’ αγαπήσει και ν’ αγαπηθεί.

Οι Γκρίσα: Σκιές και οστά (Βιβλίο 1)
Λι Μπαρντούγκο
μετάφραση: Ελένη Δασκαλάκη
Ψυχογιός
376 σελ.
Τιμή € 14,40

Η Ράνια Μπουμπουρή είναι δημοσιογράφος, επιμελήτρια εκδόσεων, μεταφράστρια και συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας.

Άλλα κείμενα:

• Η «Κάρι» του Στίβεν Κινγκ σε μια μοναδική προβολή στον «Δαναό»
• Σοφία Ανδρεοπούλου: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή
• Ο Ίαν Ράνκιν στην Αθήνα, Παρασκευή 26/4
• Tanya Rosie: «Το κουκλόσπιτο των φίλων»
• Ευγένιος Τριβιζάς: «Ένας κατσούφης βασιλιάς»

Twitter