Φίλιπ Πούλμαν: «Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ»
Στα σκοτεινά δάση του βορρά εκτυλίσσονται τα περισσότερα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, εκεί όπου το φως του ήλιου δεν μπορεί να διαπεράσει τα κλαδιά των δέντρων.
Ελάφια καταδιώκονται από κυνηγούς μέχρι τη δύση του ήλιου και τρέχουν ανάμεσα σε λόχμες και ξέφωτα, ανάμεσα σε φτέρες και βάτα, κάτω από πέπλα χιονιού φυτρώνουν φράουλες τόσο όμορφες και τόσο κόκκινες όσο και οι καλοκαιρινές, το φεγγάρι ανατέλλει στον ουρανό κάνοντας να λάμπουν σαν φρεσκοκομμένα νομίσματα τα βότσαλα που έχουν σκορπίσει σ’ ένα μονοπάτι ο Χάνσελ και η Γκρέτελ κι αυτοί πιασμένοι χέρι χέρι γυρνούν το χάραμα στο σπίτι τους, μια μάγισσα κλείνει τη Ραπουνζέλ σ’ έναν πύργο σκοτεινό, στην καρδιά αυτών των τρομαχτικών δασών, όπου δεν υπάρχει μήτε σκάλα, μήτε πόρτα, μονάχα ένα μικρό παραθυράκι απ’ όπου το κορίτσι ξετυλίγει τα χρυσαφένια μαλλιά του για να σκαρφαλώσει ένας πρίγκιπας. Μυλωνάδες σκαλίζουν μυλόπετρες πλάι σε ρέματα κι η Σταχτοπούτα πρέπει να προλάβει να ξεχωρίσει μέσ’ από τη στάχτη χιλιάδες κόκκους φακής που έχει σκορπίσει η κακιά μητριά της, για να εμφανιστούν ξαφνικά δυο λευκά περιστέρια και δυο κοκκινολαίμηδες και δυο τρυποφράχτες κι ένα ζευγάρι τσίχλες και δυο κοτσύφια και δυο δεκαοχτούρες κι όλα μαζί τα πουλιά τσιμπολογούν μες στη στάχτη για να προλάβει να τελειώσει το κορίτσι, κι ύστερα να βουρτσίσει απ’ τα μαλλιά της τη στάχτη και να ετοιμαστεί για το χορό.
Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ αποτέλεσαν την πηγή και την προέλευση του νεότερου παραμυθιού σ’ ολόκληρο τον δυτικό κόσμο κι ο πολύ σημαντικός συγγραφέας Φίλιπ Πούλμαν έχει κάνει μια εξαιρετική επιλογή ιστοριών, με σχόλια ευφυή, εύστοχα και γοητευτικά πάνω στη δομή, το νόημα και την αφηγηματική τεχνική τους.
Σ’ αυτό το έργο του μας θυμίζει θρύλους για χώρες όπου υπάρχει πάντα σκοτάδι απόλυτο τη νύχτα, γι’ αυτό και τέσσερις νεαροί φορτώνουν μια βραδιά το φεγγάρι σ’ ένα κάρο και το κρεμούν πάνω σε μια ψηλή βελανιδιά. Κι όταν αυτή η καινούργια λάμπα ρίχνει το φως της πάνω από λόφους και χωράφια και παράθυρα σπιτιών, όλοι είναι ευχαριστημένοι, οι νάνοι βγαίνουν από τις σπηλιές τους να ρίξουν μια ματιά και τα μικρά ξωτικά με τις κόκκινες ζακέτες τους βγαίνουν απ’ τα λιβάδια τους κι αρχίζουν να χορεύουν στο φεγγαρόφωτο.
Σε μιαν άλλη χώρα, μια γυναίκα λαχταρά ν’ αποκτήσει ένα παιδάκι κι όταν γεννά ένα αγόρι κόκκινο σαν το αίμα και λευκό σαν το χιόνι η καρδιά της δεν αντέχει τόση χαρά και γίνεται κομμάτια, ενώ ένα άλλο αγόρι, που δουλεύει μέχρι αργά στην κουζίνα κάποιου παλατιού, σκουπίζοντας τις τελευταίες κατσαρόλες και τα τηγάνια βλέπει μια λευκή πάπια να κολυμπάει σ’ ένα ποταμάκι και ν’ ανεβαίνει από το λούκι της λάντζας. Ύστερα η πάπια παίρνει τη μορφή μιας βασίλισσας που ψάχνει το δικό της το μωρό, πηγαίνει μέχρι την κούνια του, το παίρνει στην αγκαλιά της, το θηλάζει και μετά το ακουμπά τρυφερά πάλι στην κούνια του φιλώντας και σκεπάζοντάς το.
Και, βέβαια, όπως σ’ όλα τα παραμύθια, υπάρχουν και ιστορίες τρομαχτικές στη συλλογή αυτή πάνω στην οποία δούλεψε ο Φίλιπ Πούλμαν, παρεμβαίνοντας προσεχτικά σε κάποια σημεία όπου νόμιζε ότι έπρεπε. Ένας άντρας έχει την ικανότητα να βλέπει το θάνατο που στέκεται περιμένοντας στα δωμάτια των αρρώστων, μια κοπέλα κρύβεται πίσω από κάτι βαρέλια στο σπίτι κάποιων ανθρωποφάγων δολοφόνων, ένας άντρας σκοτώνει τον αδελφό του για να τον ληστέψει και θάβει τα κόκαλά του κάτω από ένα γεφύρι στις όχθες ενός ποταμού.
Αλλά υπάρχουν κι ιστορίες απολαυστικές, για βατράχους κρυμμένους κάτω από πέτρες για να φράξουν κρήνες κρασιού που αναβλύζουν κι άλλες που μιλούν για τον τζογαδόρο τον Χανς, ο οποίος αναστατώνει όλη τη γη με τη φοβερή και τρομερή του τράπουλα κι αναστατώνει και τον άλλο κόσμο όταν πηγαίνει κατά κει, για να αναγκάσει τον Κύριο να τον διαβολοστείλει ξανά πίσω, ρίχνοντάς τον στη γη όπου η ψυχή του σκορπίζει σε εκατομμύρια σκλήθρες, καθεμιά απ’ τις οποίες εξακολουθεί να ζει στην καρδιά κάθε χαρτοπαίχτη…
Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ
Φίλιπ Πούλμαν
μετάφραση: Κώστια Κοντολέων
Ψυχογιός
496 σελ.
Τιμή € 17,70
