fbpx
Στέφανος Μίλεσης: «Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου» κριτική του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη

Στέφανος Μίλεσης: «Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου»

Η εποχή του Μεσοπολέμου αποτέλεσε για ολόκληρη την Ελλάδα μια περίοδο γεμάτη από αντιθέσεις. Η χρονική περίοδος που απλώνεται μεταξύ δύο καταστροφικών πολέμων, του Α΄ και του Β΄ Παγκοσμίου, είναι γεμάτη από ιστορικά ορόσημα, άλλοτε μικρά κι άλλοτε μεγάλα, που αμφότερα όμως κληροδότησαν γνωρίσματα που φέρει μέχρι σήμερα η κοινωνία.

Μικρασιατική Καταστροφή, στρατιωτικά κινήματα, δύο δικτατορίες, γυναικείο κίνημα ισότητας, απεργίες και διάδοση σοσιαλιστικών ιδεών, απελευθέρωση του ανθρώπου από στενούς κανόνες ηθικής. Ειδικά για τις ελληνικές πόλεις που είχαν πολυεπίπεδη κοινωνική διαστρωμάτωση ο μεσοπόλεμος υπήρξε καταλυτικός. Και ο Πειραιάς ανήκε σε αυτές τις πόλεις.

Το βιβλίο δεν ανακυκλώνει το παρελθόν, αλλά αποφεύγει επιμελώς την αναφορά σε ιστορίες και σε συμβάντα που ήδη είναι γνωστά. Αγνοεί επιδεικτικά την επανάληψη της υπάρχουσας καταγεγραμμένης ιστοριογραφίας και παρουσιάζει νέες, άγνωστες και ξεχασμένες ιστορίες προσφεύγοντας απευθείας στις πηγές που είναι οι εφημερίδες της εποχής.

Καθώς στο μεγάλο λιμάνι την ίδια περίοδο συμβίωναν διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, ο χρόνος και τα γεγονότα επιδρούσαν διαφορετικά μέσα στην ίδια πόλη, σε άτομα που απλώς συνυπήρχαν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο. Η ίδια προβλήτα του λιμανιού στην οποία αποβιβάζονταν για πρώτη φορά οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες αποτελούσε εφαλτήριο κέρδους για πολλούς εφοπλιστές, βιοτέχνες, εμπόρους που διέβλεπαν κέρδος και ανάπτυξη στους θαλάσσιους δρόμους. Από τη μια ο Πειραιάς της αστικής τάξης, των αρχοντικών της Καστέλλας, της Φρεαττύδας και του Νέου Φαλήρου και από την άλλη ο εργατικός Πειραιάς της προσφυγιάς, των ανθρώπων του λιμανιού, των εργατών στις φάμπρικες και στις βιοτεχνίες, ο Πειραιάς των βαρκάρηδων και των αραμπατζήδων. Όλα αυτά αποτελούν τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν το βιβλίο του Στέφανου Μίλεση που φέρει τίτλο Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου. Αποτελεί πραγματικά κάτι περισσότερο από ένα βιβλίο, καθώς μέσα από εξήντα διαφορετικές ιστορίες που εξελίσσονται τη συγκεκριμένη περίοδο, προσφέρει εικόνες της πόλης και των ανθρώπων της, εικόνες που εμπεριέχουν τις αντιλήψεις και τις αξίες των κοινωνικών ομάδων όπου εστιάζει ο αφηγηματικός λόγος του συγγραφέα. Με γλώσσα γλαφυρή, με λόγο μεστό, προσφέρει κατανοητές ιστορίες που, αν και φαίνονται διαφορετικές μεταξύ τους, ωστόσο κάθε μια από αυτές προσθέτει ένα μικρό κομμάτι πάζλ συνθέτοντας τη γενική εικόνα της πόλης. Άλλωστε ο τίτλος «Πειραϊκές ιστορίες» αντί «ιστορία του Πειραιά» μας γνωστοποιεί εκ των προτέρων ότι το βιβλίο εστιάζει σε συγκεκριμένες ιστορίες της πόλης και των ανθρώπων της και όχι σε μια γενική θεώρηση της ιστορίας του Πειραιά. Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε, αφού ο συγγραφέας κινείται τις περισσότερες φορές στον δρόμο του χρονογραφήματος καταγράφοντας ήθη και συμπεριφορές του Πειραιά, συνήθειες και γεγονότα, πολλά από τα οποία ξεχάστηκαν στο διάβα του χρόνου. Το χρονογράφημα δεν είναι απλή καταγραφή της ιστορίας. Αλλά προσωπικός τρόπος γραφής, μέσω του οποίου ο συγγραφέας παρουσιάζει ένα καθημερινό περιστατικό της πόλης, το οποίο όμως, όσο ασήμαντο κι αν είναι, αφήνει μια εικόνα, μια πληροφορία για τα ήθη, τους τρόπους και τις συμπεριφορές μιας εποχής. Άλλωστε, ο Πειραιάς πρωτοστάτησε στο είδος του χρονογραφήματος τόσο με τον Σπύρο Μελά όσο και τον Παύλο Νιρβάνα.

Ο τρόπος εργασίας των βαρκάρηδων και η πληρωμή τους, τα λεγόμενα «βαρκαδιάτικα», οι γυναίκες του λιμανιού οι αποκαλούμενες «Μαγδαληνές», το «λάδι» και το «ξίδι» των ανθρώπων των πρακτορείων εισιτηρίων, ο γνωστός μας Γιούγκερμαν, οι νεκροί της πλατείας Κανάρη, ο δάγκειος του 1928, είναι μόνο μερικά από τα θέματα που καταπιάνεται, επιτυχώς θα έλεγα, ο συγγραφέας. Και ο Πειραιάς με τα τρία λιμάνια του, ως πόλη αποτελούσε και αποτελεί ακόμα μια πύλη εισόδου-εξόδου ανθρώπων και ιδεών. Οι Πειραϊκές ιστορίες του Μεσοπολέμου αποτελούν ένα εργαλείο διάσωσης και μεταβίβασης άγνωστων ιστοριών του παρελθόντος στον σημερινό κάτοικο της πόλης του Πειραιά. Ο συγγραφέας καταπιάνεται με ιστορίες για τις οποίες δεν υπήρχε άλλη αναφορά ή άλλη εγγραφή από προγενέστερους. Πρόκειται δηλαδή για άγνωστες, τις περισσότερες φορές, ιστορίες που ξαναγεννιούνται στη συλλογική μνήμη της πόλης, χάρη στην έρευνα του συγγραφέα. Το βιβλίο δεν ανακυκλώνει το παρελθόν, αλλά αποφεύγει επιμελώς την αναφορά σε ιστορίες και σε συμβάντα που ήδη είναι γνωστά. Αγνοεί επιδεικτικά την επανάληψη της υπάρχουσας καταγεγραμμένης ιστοριογραφίας και παρουσιάζει νέες, άγνωστες και ξεχασμένες ιστορίες προσφεύγοντας απευθείας στις πηγές που είναι οι εφημερίδες της εποχής.

Ο Στέφανος Μίλεσης είναι γνωστός στην πόλη του, στον Πειραιά, για την αγάπη για τη γενέτειρά του, αρθρογραφεί σε όλα τα τοπικά έντυπα και εφημερίδες, είναι ραδιοφωνικός παραγωγός στη δημοτική ραδιοφωνία της πόλης, ενώ χρόνια τώρα έχει ταυτίσει το όνομά του με τη μελέτη και έρευνα της ιστορίας της πόλης. Θεωρώ ότι το συγκεκριμένο έργο αξίζει να διαβαστεί όχι μόνο από τους Πειραιώτες, αλλά από όλους εκείνους που αγαπούν το χρονογράφημα, την ηθογραφία, αλλά και από κάθε φιλίστορα αναγνώστη.

 

Πειραϊκές ιστορίες του μεσοπολέμου
Στέφανος Μίλεσης
Εκδόσεις Κυριακίδη
248 σελ.
ISBN 978-960-599-171-5
Τιμή: €22,30

001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Anne Plantagenet: «Η μοναδική Μαρία Καζαρές»

Υπάρχει η νιότη. Υπάρχει το γήρας. Επέλεξα να γεράσω στο μεσουράνημά μου. Μαρία Καζαρές Βιβλίο-βιογραφία μιας σπουδαίας γυναίκας, που έζησε πλάι αλλά και στη σκιά του Αλμπέρ Καμύ. «Η φωνή της είναι σκοτεινή,...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
«Προσωπικό αρχείο αρχηγού ΕΔΕΣ στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα (περιόδου 1942-1944)»

Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα, 1891 – Αθήνα, 1957), στρατιωτικός, κινηματίας, ιδρυτής-αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ) και πολιτικός, υπήρξε ένα από τα πλέον συζητημένα πρόσωπα του 20ού...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Κατερίνα Τσιρίδου – Τάσος Κακλαμάνης: «Μαρίκα Νίνου / Ευαγγελία Αταμιάν: “Σαν άστρο εβασίλεψα”»

Είναι ένα βιβλίο με θέμα τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, που συνέγραψαν η Κατερίνα Τσιρίδου και ο Τάσος Κακλαμάνης με τη βοήθεια της Ευαγγελίας Αγαπητού, μεγαλοπρεπές, τέτοιο που να αξίζει στη μεγάλη...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.