Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός το Ποιητικό ημερολόγιο 2017 του Γιάννη Κορίδη με εξώφυλλο και τέσσερα εικαστικά του Βασίλη Γεωργίου.

Διευκρινίζω εξαρχής χωρίς καμιά διάθεση υπερβολής, ούτε την παραμικρή διάθεση να αποδώσω υστεροφημία, πως θεωρώ το Ποιητικόημερολόγιο –που η μακρόχρονη πορεία του το κατέστησε θεσμό–από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά δρώμενα του καιρού για τη χώρα μας. Μη βιαστείτε για διαψεύσεις. Κυκλοφορεί σε μια περίοδο με πολλά υπαρξιακά και πολιτικά αδιέξοδα. Νομίζω συμφωνούμε πως το ξεθόλωμα κάθε κοινωνικής ή προσωπικής κρίσης αρχίζει με την Τέχνη. Η Τέχνη είναι το βασικό εργαλείο για να διακρίνεις –σε όποιο εσωτερικό βάθος μπορείς– τις ψυχικές διεργασίες που συνθέτουν μια κατάσταση, αλλά επίσης και για να βρεις υλικό, ώστε αυτή την κατάσταση να την ερμηνεύσεις και –αν χρειαστεί– να την αντιπαλέψεις. Με τέτοια προοπτική πρέπει να δούμε και να εξετάσουμε την κατάθεση του Γιάννη Κορίδη.

Επειδή το Ποιητικό ημερολόγιο ουσιαστικά αποτελεί μια ετήσια ποιητική ανθολογία, που εκδίδεται ανελλιπώς 22 χρόνια τώρα κάθε φορά με καινούριο, ποτέ επαναλαμβανόμενο περιεχόμενο. Από τη φύση του λοιπόν (ως ανθολογία) αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της ποιητικής παραγωγής, προσδιορισμένης όμως (ως ημερολόγιο) σε έργα αρκετά συγκεκριμένα σε ποιότητα, μέγεθος, θέμα και χρόνο συγγραφής. Απευθύνεται σ’ ένα ευρύτερο, από το συνηθισμένο, αναγνωστικό κοινό. Χρησιμοποιεί ημερολογιακού χαρακτήρα πληροφορίες καθημερινής χρήσης, που ενδιαφέρουν καθένα μας όλο τον χρόνο, για να μπολιάσει μέσα τους την Ποίηση. Φιλοδοξεί, και το καταφέρνει, να προσφέρει μια διαρκή ευκαιρία και στον μη ειδικό αναγνώστη με το είδος τέχνης, την ποίηση, που κατ’ εξοχήν παρακινεί στην «αισθητική πραγματικότητα» (δηλαδή να ορίσεις και να ζήσεις το ωραίο). Γι’ αυτούς τους λόγους οι τεχνικές προϋποθέσεις και η δομή του διαμορφώνονται ανάλογα.

Το Ημερολόγιο εκχυλίζει την εντιμότητα, το ήθος και την παλικαριά τού να λειτουργεί έξω από τα παραδεκτά. Ρόλος κάθε ανθολογίας είναι αυτός της κιβωτού που συγκεντρώνει αντιπροσωπευτικά δείγματα για να τα προβάλει και για να τα διασώσει. Η… όποια ανθολογία, μας διδάσκει ο Κορίδης, για να έχει αναγνωστική αποδοχή και λογοτεχνικό μέλλον, δεν μπορεί να επικεντρώνεται σε οικείους και συγγενείς. Δεν μπορεί να εξαντλείται στο ήδη προβεβλημένο.

Είναι έκδοση καλαίσθητη κι ευκολόχρηστη, σε βολικό σχήμα (17x25, 390 σελ.) για γρήγορη ανάγνωση παντού, με τιμή αγοράς ιδιαίτερα προσιτή στην εποχή της οικονομικής κρίσης. Μαζί με τις κοινές ημερολογιακές πληροφορίες, ξεχωριστές κάθε μέρα, συμπεριλαμβάνεται ένα ποίημα διαφορετικού κάθε φορά Έλληνα ποιητή. Μάλιστα το ανθολογούμενο ποίημα συνήθως ταιριάζει με το εορταστικό ή εποχιακό κλίμα της μέρας που συνοδεύει. Φαίνεται να συμβαίνει τυχαία, αλλά δεν είναι έτσι. Δίνεται σαν ευκαιρία για να διαπιστώσεις πόσο εύκολα μπορεί ν’ αλλάξει μέσω μιας τέχνης η θέαση του προσωπικού πεδίου δράσης. Στο χέρι σου αφήνεται, είσαι ελεύθερος να την αρπάξεις. Ο καλός ανθολόγος ξέρει ότι κανένα δημιούργημα δεν λειτουργεί με εντολές, συστάσεις και υποδείξεις. Πολύ έξυπνα ο Γιάννης Κορίδης μάς οδηγεί στη δυνατότητα να συν-κινήσουμε την καθημερινότητά μας με το ρίγος της Ποίησης που «περιμένει μέσα στα πράγματα» (Βύρων Λεοντάρης). Πρόκειται για μια πρωτοποριακή, όταν υλοποιήθηκε, ιδέα, που όχι μόνο εκλαΐκευσε χωρίς να εκχυδαΐσει την επικοινωνία με την ποίηση, αλλά αντίθετα η πολύτιμότητά της αποδείχθηκε στην πράξη, καθώς η ιδέα αυτή ακολουθήθηκε στη συνέχεια και από άλλα «ημερολόγια»∙ εκείνα δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν, αποδεικνύοντας ότι και η ανθολόγηση είναι δύσκολη τέχνη. Πρέπει να αναδεύει δικά μας προβλήματα, να συναντά διαχρονικά πάθη και πόθους μας, να φωτίζει τις στροφές και να γεμίζει τις χαράδρες της δικής μας και κάθε ανθρώπινης ψυχής.

Παρόμοια χρήση έργου νωρίτερα φάνταζε ουτοπία. Δεν είναι. Η αλήθεια του Ποιητικού ημερολογίου έχει αποδειχθεί στον χρόνο. Ζει επειδή αγοράζεται κάθε χρόνο, 22 χρόνια, από εκατοντάδες αναγνώστες σε πολύ σύντομο (δυο μήνες το πολύ) χρονικό διάστημα. Μην κάνετε το λάθος να δείτε την παραπάνω σύγκριση σαν λογιστική/εμπορική σχέση. Η πετυχημένη πορεία και συνεχής κυκλοφορία μιας ανανεούμενης ποιητικής ανθολογίας αποτελεί τη βεβαίωση πως ο λαός μας ευτυχώς δεν έχει αποκοπεί από την ποίηση. Δεν έχασε την ευαισθησία του. Επίσης ξέρει να διακρίνει και με τη στάση του επιβραβεύει πολλά και διάφορα, φανερά κι αφανέρωτα όπως:

Την ιστορική σημασία μιας ανθολογίας με 365 ποιητές κι έναν ζωγράφο, οι οποίοι στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι σύγχρονοι, σχετικά άγνωστοι ή και πρωτοεμφανιζόμενοι, που ανήκουν σε διαφορετικές «σχολές» και «τάσεις», όλοι τους Έλληνες της κεντρικής Ελλάδας και της διασποράς, με τις ποικίλες αποχρώσεις τους στη γλώσσα, στην έκφραση, στη θεματογραφία.
Την ικανότητα του ανθολόγου της να επιλέγει και να θέτει τα όρια της ποιητικής δυνατότητας. Τη θυσία του, καθώς απαιτείται τεράστια προσπάθεια συλλογής, αξιολόγησης, καταγραφής του υλικού – σε βάρος της προσωπικής του καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Ο Γιάννης Κορίδης είναι δημο­σιογράφος, εκδότης, ποιητής, πεζογράφος, πολιτιστικός και πο­λιτικός σύμβουλος. Δημιούργησε από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια έως σήμερα έναν ευρύτατο χώρο πολύμορφης ποιοτικής δράσης. Στη Νέα Ιωνία Αττικής που μεγάλωσα, εγώ έφηβος κι εκείνος καταξιωμένος πολίτης, χωρίς εκείνα τα χρόνια να συναντηθούμε, είχε τις ιδιότητες του θρύλου. Ήταν ο μισός φτιαγμένος από όσα έκανε και ο μισός από όσα σκε­πτόμαστε οι άλλοι γι’ αυτόν. Κατάφερνε με τη συμπεριφορά και το έργο του να μετουσιώνει και να μεταπλάθει την καθημερινότητά μας.

Το Ημερολόγιο εκχυλίζει την εντιμότητα, το ήθος και την παλικαριά τού να λειτουργεί έξω από τα παραδεκτά. Ρόλος κάθε ανθολογίας είναι αυτός της κιβωτού που συγκεντρώνει αντιπροσωπευτικά δείγματα για να τα προβάλει και για να τα διασώσει. Η… όποια ανθολογία, μας διδάσκει ο Κορίδης, για να έχει αναγνωστική αποδοχή και λογοτεχνικό μέλλον, δεν μπορεί να επικεντρώνεται σε οικείους και συγγενείς. Δεν μπορεί να εξαντλείται στο ήδη προβεβλημένο. Ούτε να ασφαλίζεται στο γνωστό, μην κι αποδοκιμαστεί, καθώς υπάρχουν «ειδήμονες» έτοιμοι να σνομπάρουν –στην καλύτερη περίπτωση– ό,τι δεν μπορούν να κατευθύνουν ή να ελέγξουν.

Γι’ αυτό, απαλλαγμένος από προκαταλήψεις, έχει το ανάστημα και τη λογοτεχνική βαρύτητα να ψάχνει, να επιλέγει, να δίνει δικαίωμα και «στους ποιητές άγνωστοι πού ‘ναι» (Κ. Καρυωτάκης). Οι καταξιωμένοι βεβαίως υπάρχουν, ανθολογούνται ως κορυφές του παγόβουνου για να δείξουν πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει ο ουρανός τους. Δίπλα τους παρατάσσονται οι άλλοι, το κρυμμένο κάτω από τη θάλασσα μέρος, ικανοί κι άξιοι, που παίρνουν παράλληλα με τον αναγνώστη τη δική τους ευκαιρία. Γιατί το σύνολο των Ποιητικών ημερολογίων έχει σπάνια βιβλιογραφική χρησιμότητα. Καταγράφει έγκυρα κι αντικειμενικά πώς διαμορφώνονται σε σημαντικό μέρος τα ποιητικά πράγματα μεταπολεμικά, ιδιαίτερα την τελευταία 25ετία, στη χώρα μας. Η διάρκειά του δείχνει πως για να δημιουργηθεί εμπνευσμένο έργο, πρέπει πρώτα και πάνω από όλα ο τεχνίτης του να διαθέτει μεγάλη ψυχή. Το παρήγορο είναι πως ο αναγνώστης, διατηρώντας το Ημερολόγιο τόσα χρόνια στην κυκλοφορία, φαίνεται ότι ξέρει παρόμοιες προσπάθειες να τις εκτιμά, να τις συντηρεί και να τις ξεχωρίζει. Μεγαλύτερη ελπίδα δεν υπάρχει.

Ποιητικό ημερολόγιο 2017
Ανθολόγηση – επιμέλεια: Γιάννης Κορίδης
Ιωλκός
386 σελ.
ISBN 978-960-426-901-3
Τιμή: €15,00 

Twitter