fbpx
Αναγνώσεις: βιβλία που σημάδεψαν τη μνήμη και το χρόνο Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς Αιολίδα

Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς: «Αναγνώσεις»

Καθετί που καταγράφεται, που δημοσιεύεται, που κάποια ανάγκη της στιγμής επέβαλε τη δημιουργία του, καθετί που μοιάζει ξεχασμένο σε μια σελίδα, σε ένα περιοδικό ή εφημερίδα, σε κάποιο σκονισμένο ράφι της βιβλιοθήκης, είναι στην ουσία ένα μικρό θηρίο που περιμένει την ευκαιρία μιας επανεμφάνισης. Και επειδή όλα τα γραπτά ενός ανθρώπου έχουν τη σημασία τους, ακόμα κι αν η περίσταση που τα γέννησε έχει αλλάξει, ακόμα και τότε, τα γραπτά αυτά, σαν φύλακας της μνήμης, όταν επανέρχονται, φανερώνουν τη στιγμή, τα πρόσωπα, τη μικροϊστορία της μικρής ή μεγάλης προσωπικής συναισθηματικής βιβλιοθήκης του μυαλού μας ή της ψυχής εκείνου που τα συνέθεσε. Ακόμα και τα ψιλά και τα φαινομενικώς αμελητέα, εκείνες οι σύντομες Αναγνώσεις, όπως είναι και ο τίτλος του παρόντος βιβλίου, οι βιβλιοκρισίες δηλαδή, έχουν τη σημασία τους, εφόσον η ανάγκη της πύκνωσης τις έκανε σταγόνα δυναμίτη. Ο έχων την ικανότητα της ανάλυσης αυτής της σταγόνας θα συλλάβει τη σημασία και το μέγεθος της ουσίας του βιβλίου από το οποίο προέκυψε αυτή η σταγόνα. Ανάλογα με το βιβλίο και το είδος, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του γράφοντος και του αναγνώστη. Ανάλογα με το πεδίο ενδιαφερόντων ένθεν και ένθεν, ανάλογα με το θέμα.

Ανάλογα με την περίσταση. Εκεί σ’ αυτό το «ανάλογα με...» βρίσκονται τα «βιβλία που σημάδεψαν τη μνήμη και το χρόνο». Με αυτό τον υπότιτλο, ο συγγραφέας Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς, δρ Φιλολογίας και ακάματος αναγνώστης και μελετητής, καταθέτει τις επιλογές του από το θησαυρό των βιβλίων που έχει διαβάσει, έχει μελετήσει, έχει κρίνει και έχει παρουσιάσει, η σημασία των οποίων στον τομέα της επιστήμης ή της τέχνης είναι ξεχωριστή. Η κάθε «ανάγνωση», λοιπόν, είναι μια στιγμή, μια σταγόνα, που έχει τη σημασία της στη μνήμη του και στο χρόνο. Αποσπασμένες όλες αυτές οι σταγόνες από τις στήλες των περιοδικών και των εφημερίδων όπου πρωτοδημοσιεύτηκαν, προσήλθαν εν χορώ σε μια νέα σύμπλευση, σε μια νέα ανάρτηση, σε μια νέα στιγμή-σταγόνα, μεγαλύτερη και συγκεντρωτική, το βιβλίο.

O συγγραφέας Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς, δρ Φιλολογίας και ακάματος αναγνώστης και μελετητής, καταθέτει τις επιλογές του από το θησαυρό των βιβλίων που έχει διαβάσει, έχει μελετήσει, έχει κρίνει και έχει παρουσιάσει, η σημασία των οποίων στον τομέα της επιστήμης ή της τέχνης είναι ξεχωριστή.


Για το βιβλίο, λοιπόν, μετά το ενημερωτικό «Εισαγωγικό Σημείωμα» του Σκορδά, γράφει πρώτος ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων Τάκης Στέφος, ο οποίος καταχωρίζει τα είδη των κειμένων του με αριστοτελικό τρόπο, κατά κατηγορίες, καθόλου και καθέκαστον, ουσίας και συμβεβηκότος, ήτοι κείμενα για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, κείμενα για ποίηση και δοκίμια άλλων, κείμενα για την εκπαίδευση, κείμενο για τον τιμώμενο καθηγητή Μιχάλη Μερακλή και όχι μόνο, κείμενο για την πόλη της Μυτιλήνης στη λογοτεχνία, του γνωστού ποιητή και δοκιμιογράφου Στρατή Πασχάλη, κείμενα για τα αρχαία ελληνικά μας –«Γιατί αγαπάμε τα Αρχαία Ελληνικά» (επιμέλεια Αναστασίου Στέφου)–, όπου συγκεντρώνονται απόψεις των επιφανών Γάλλων Jaqueline de Romilly, Jean Pierre Vernan και άλλων. Τέλος, ακολουθει έπαινος για τον συγγραφέα. Και μετά αρχίζει κάθε μια στιγμή, σαν την κόκκινη κλωστή, να μας επαναφέρει στον τόπο, το χρόνο και την ανάγκη της δημιουργίας της.

Πρώτος εμφανίζεται ο γνωστός ποιητής και δοκιμιογράφος και δημοσιογράφος και πολλά άλλα, αισθαντικός αναγνώστης και δημιουργός Παντελής Μπουκάλας, ο οποίος, καταγράφοντας τη δική του άποψη για την κριτική, περιορίζεται ευφυώς σε ένα «ενδέχεται», σε ένα «πιθανώς», σε μια «δοκιμή», σε μια προσπάθεια να αναπτύξει το δικό του επιφώνημα για την ποίηση. Κείμενο πυκνό, υπαινικτικό, συμβουλευτικό, σοφό, που με τον τρόπο του καθοδηγεί τον αναγνώστη να καταλάβει και να νιώσει το σκούντημα, να προσανατολιστεί στο χάος του ξένου γραπτού, να κινηθεί ανάμεσα στο κατ’ αυτόν «ενδέχεται» και «πιθανώς» της κρυμμένης ουσίας του έργου. Να προεκτείνω κι εγώ με τη δική μου εμπειρία τη σκέψη ότι η ανάγνωση ενός βιβλίου που μας συγκινεί κρατάει τα μυστικά του, αλλά η συγκίνηση, άπαξ και γεννήθηκε, ωθεί τον μελετητή, τον κριτικό, τον αναγνώστη προς τη σωστή κατεύθυνση, σαν εκείνο το χέρι του Θεού που τείνει να αγγίξει το χέρι του Αδάμ, στην Καπέλα Σιστίνα.

Ακολουθούν οι Αναγνώσεις, τα κείμενα για τους Γιώργο Σταματόπουλο, Λουκά Κούσουλα, Τασούλα Καραγεωργίου, για το τιμητικό αφιέρωμα του Πανεπιστημίου Αθηνών στον καθηγητή Μιχάλη Μερακλή, για τους προαναφερθέντες Jaqueline de Romilly και Jean Pierre Vernan, ακόμα για τους Χρήστο Κάτσικα και Γιώργο Καββαδία, Μάνο Στεφανίδη, Νίκο και Μαρία Ψιλάκη, περιοδικό «Κ», Στρατή Πασχάλη, Στάθη Κουτσούνη, Νίκο Αναστασάτο, Γιάννη Παπακώστα, Αγάθη Γεωργιάδου, Βαγγέλη Αθανασόπουλο, Ν. Γ. Καμπά (από τον Γιώργο Ανδρειωμένο), Κώστα Σαρδελή (για τον Βλάση Γαβριηλίδη και τον ελληνικό Τύπο), Θεόδωρο Γραμματά.

Αυτός είναι ο πλούσιος, πάρα πολύ ενδιαφέρων και «αξιόλογος αμητός», κατά την κρίση του Τάκη Στέφου για τον εξαιρετικό συνάδελφο Παναγιώτη Σκορδά.

Θα κλείσω αυτό το κείμενο με ένα απόσπασμα που μου είπε κάποτε ο συγγραφέας: «Ο κύριος Φο ήρθε την άλλη μέρα κι άφησε το βιβλίο χωρίς να πει λέξη. Το άνοιξα βιαστικά κι απόμεινα. Όλα τα φύλλα ήταν άγραφα. Πιστεύω πως έκανε λάθος ο κύριος Φο που διάλεξε εμένα να του τα φυλάξω. Αν τα έδινε στον σωστό, εκείνος θα έβλεπε τις λέξεις που εγώ δεν βλέπω. Όμως ίσως αυτό ακριβώς να ήθελε, να μην μπορώ να δω, για να είναι το βιβλίο ασφαλές. Ο βοηθός μου πάνω απ’ το κεφάλι μου άρχισε να διαβάζει: “Ιδανικά και ηθική είναι το καλύτερο μέσο για να γεμίσει κανείς τη μεγάλη τρύπα που λέγεται ψυχή”» (Μούζιλ).

Ιδανικά και ηθική, λοιπόν, απαιτεί η τρύπα-ψυχή. Και το βιβλίο σαν δείγμα παραδείσου, σπαρμένου όχι με δέντρα αλλά με βιβλία, όπως θα ήθελε ο Μπόρχες και όπως το εξώφυλλο των Αναγνώσεων υπαινίσσεται, τα προσφέρει. Κι ένα τέτοιο βιβλίο, με την ποικιλία των θεμάτων του, είναι το μόνο αρμόδιο να θεραπεύσει πολλά δεινά. Ευσύνοπτο, ενδιαφέρον, γοητευτικό, πληροφορητικό, μια στιγμή σημαντική στο χρόνο ή «τάσι αργυρό όπου πέφτουν οι στιγμές», όπως λέει και ο Σεφέρης και στο οποίο τάσι-βιβλίο ο Παναγιώτης Σκορδάς μάζεψε τις δικές του.

Αναγνώσεις: βιβλία που σημάδεψαν τη μνήμη και το χρόνο
Παναγιώτης Στυλ. Σκορδάς
Αιολίδα
117 σελ.
ISBN 978-960-9653-45-9
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Anne Plantagenet: «Η μοναδική Μαρία Καζαρές»

Υπάρχει η νιότη. Υπάρχει το γήρας. Επέλεξα να γεράσω στο μεσουράνημά μου. Μαρία Καζαρές Βιβλίο-βιογραφία μιας σπουδαίας γυναίκας, που έζησε πλάι αλλά και στη σκιά του Αλμπέρ Καμύ. «Η φωνή της είναι σκοτεινή,...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
«Προσωπικό αρχείο αρχηγού ΕΔΕΣ στρατηγού Ναπολέοντος Ζέρβα (περιόδου 1942-1944)»

Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα, 1891 – Αθήνα, 1957), στρατιωτικός, κινηματίας, ιδρυτής-αρχηγός του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ) και πολιτικός, υπήρξε ένα από τα πλέον συζητημένα πρόσωπα του 20ού...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΔΙΑΦΟΡΑ
Κατερίνα Τσιρίδου – Τάσος Κακλαμάνης: «Μαρίκα Νίνου / Ευαγγελία Αταμιάν: “Σαν άστρο εβασίλεψα”»

Είναι ένα βιβλίο με θέμα τη ζωή της Μαρίκας Νίνου, που συνέγραψαν η Κατερίνα Τσιρίδου και ο Τάσος Κακλαμάνης με τη βοήθεια της Ευαγγελίας Αγαπητού, μεγαλοπρεπές, τέτοιο που να αξίζει στη μεγάλη...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.