Ρένα Δούρου-Μανώλης Γλέζος: «Μια κουβέντα με τον Γλέζο»
Από τον Ιανουάριο του 2011 μέχρι το καλοκαίρι του 2012, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ρένα Δούρου (σήμερα Περιφερειάρχης Αττικής) συνομιλούσε με τον Μανώλη Γλέζο (ευρωβουλευτή σήμερα του ΣΥΡΙΖΑ). Οι συνομιλίες τους καταγράφτηκαν από τη Ρ. Δούρου η οποία, μετά τις εκλογές του 2012, τις επεξεργάστηκε προκειμένου να αποτελέσουν τον κορμό του παρόντος βιβλίου.
Το νεαρό στέλεχος της (τότε) αξιωματικής αντιπολίτευσης ζήτησε από το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς να θυμηθεί και να της περιγράψει μερικές από τις πλέον ενδιαφέρουσες στιγμές της πολυτάραχης ζωής του κι εμείς οι αναγνώστες, «παρόντες» στη διήγηση αυτή, παρακολουθούμε τη μακρά πορεία του Μ. Γλέζου από την ένταξή του στην Εθνική Αντίσταση της περιόδου 1940-1944 μέχρι την καταξίωσή του ως πολιτικού πρώτης γραμμής στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Η διήγηση φωτίζει μερικές από τις κομβικές στιγμές του νεοελληνικού κράτους, στις οποίες ο Μανώλης Γλέζος όχι μόνο υπήρξε παρών, αλλά, στον βαθμό που του επέτρεψε η ίδια η Ιστορία, ήταν διαμορφωτής τους.
Ο αγώνας για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική Κατοχή και στη συνέχεια η εμφύλια σύγκρουση για την επικράτηση στη μεταπολεμική Ελλάδα, η μάχη των Δεκεμβριανών (1944) και οι πολιτικές διώξεις των αριστερών αλλά και του ίδιου του Γλέζου με την περιβόητη δίκη του για εσχάτη προδοσία (1958), το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα και οι αντιφάσεις του, η χούντα των συνταγματαρχών και η μεταπολίτευση, η εμφάνιση και η παρακμή της σοσιαλιστικής διακυβέρνησης (1981), οι «γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις» και η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ελλάδα (2012) είναι μερικές από τις ιστορικές στιγμές που η Ρ. Δούρου θέτει στη συζήτησή της με τον Μ. Γλέζο.
Από τις πολλαπλές αυτές «ταυτότητες» του Μ. Γλέζου αλλά και από την ευτυχή συγκυρία να βρίσκεται παρών –με την κυριολεκτική έννοια της λέξης– σε μεγάλα γεγονότα, πηγάζουν οι συναρπαστικές ιστορίες που διηγείται με χειμαρρώδη τρόπο στη συγγραφέα του βιβλίου.
ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
Το βιβλίο χωρίζεται σε μεγάλες ενότητες που καλύπτουν όχι μόνο ιστορικές περιόδους της δράσης του Μ. Γλέζου, ο οποίος βρίσκεται στο κίνημα της αριστεράς πάνω από έξι δεκαετίες, αλλά παρουσιάζουν και τις πολλές ιδιότητες μέσα από τις οποίες τον γνωρίσαμε: αντιστασιακός και παράνομος αγωνιστής, φυλακισμένος, πολιτικός στην κεντρική σκηνή, ευρωβουλευτής ήδη από τη δεκαετία του '80, αυτοδιοικητικός παράγοντας, κομματικό στέλεχος, δημοσιογράφος, ιστορικός, ακτιβιστής κ.ά. Από τις πολλαπλές αυτές «ταυτότητες» του Μ. Γλέζου αλλά και από την ευτυχή συγκυρία να βρίσκεται παρών –με την κυριολεκτική έννοια της λέξης– σε μεγάλα γεγονότα, πηγάζουν οι συναρπαστικές ιστορίες που διηγείται με χειμαρρώδη τρόπο στη συγγραφέα του βιβλίου. Έτσι ο αναγνώστης, ο κάθε αναγνώστης, κι όχι μόνον ο φίλα προσκείμενος ή ο ιδεολογικά ομόσταυλος, έχει τη δυνατότητα να δει από κοντά τον Μ. Γλέζο σε διάφορες χωροχρονικές πραγματικότητες και να διαβάσει τις απόψεις του για πλειάδα θεμάτων: από το πώς βλέπει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι την πολιτική εκμετάλλευσης των ελληνικών υδρογονανθράκων κι από τις σχέσεις του με το ΚΚΕ μέχρι τις συνομιλίες του με παράγοντες του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος (π.χ. Τολιάτι) και τη θέση του για τη θρησκεία, τα ναρκωτικά, τον πλούτο κ.ά. Το βιβλίο καταφέρνει να καλύψει τις περισσότερες από τις πτυχές της πολυσήμαντης ζωής του Μ. Γλέζου ο οποίος απαντάει περιφραστικά, παθιασμένα, προσφέροντας πλήθος πληροφοριών και ιστορικών τεκμηρίων για κάθε θεματική.
Οι αναγνώστες που αρέσκονται στην ιστορία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου θα βρουν ασφαλώς έναν από τους πρωταγωνιστές της περιόδου να τους διηγείται την εποποιία της Αντίστασης αλλά και τη δίνη του Εμφυλίου, τις διώξεις, τις δίκες, τις φυλακίσεις και τις κακουχίες που σημάδεψαν ένα μεγάλο κομμάτι των αγωνιστών. Οι λάτρεις της Ιστορίας της αριστεράς έχουν μπροστά τους ένα κορυφαίο στέλεχος, το οποίο διαχώρισε τη θέση του από το επίσημο ΚΚΕ και ακολούθησε, μετεμφυλιακά, μια διαφορετική πορεία.
Όσοι ενδιαφέρονται για την τοπική αυτοδιοίκηση και το πώς πρακτικές άμεσης δημοκρατίας μπορούν να ενσωματωθούν στην ελληνική πραγματικότητα, μπορούν να διαβάσουν το εκτενές κεφάλαιο για το «πείραμα στ' Απειράνθου» αλλά και την κριτική που ασκεί ο ίδιος ο εμπνευστής του στις πρακτικές (και τα όρια) της αυτοδιαχείρισης.
Οι φίλοι της τρέχουσας πολιτικής πραγματικότητας μπορούν να διαβάσουν τον τρόπο με τον οποίο ένας παραδοσιακός αλλά αδογμάτιστος αριστερός, όπως ο Μ. Γλέζος, προτάσσει το συμφέρον της συνολικής παράταξης έναντι στο μικροπολιτικό/κομματικό συμφέρον των σχηματισμών που την αποτελούν ή την αντιπροσωπεύουν σε μια δεδομένη χρονική συγκυρία.
Τέλος, υπάρχουν και οι σελίδες όπου ο Γλέζος ξεδιπλώνει τις λιγότερο γνωστές ενασχολήσεις του, όπως το πάθος του για τη γλωσσολογία και τη γεωλογία. «Ο τόπος μου με γέννησε. Ο άνθρωπος είναι γεωλογικό φαινόμενο», υποστηρίζει ο Μ. Γλέζος στο τμήμα του βιβλίου που αναλύει την αγάπη του για τον κυκλαδίτικο πολιτισμό, κι ερμηνεύει την «ερωτική» σχέση του χτίστη με την πέτρα και του χορευτή με τη γη· η ανάλυσή του για την αξία της εφεύρεσης της έλικας (σπείρας) από τους αρχαίους Κυκλαδίτες είναι επίσης εντυπωσιακή.
Ο ΠΡΟΦΗΤΙΚΟΣ ΓΛΕΖΟΣ
Η πολιτική όμως είναι το δυνατό σημείο του βιβλίου: ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το κεφάλαιο όπου ο Μ. Γλέζος, προεικάζοντας τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, ζητάει μέσω της Ρένας Δούρου, απ' όσους αναλάβουν την εξουσία για λογαριασμό της αριστεράς, να νιώσουν το βαρύ χρέος που (θα) έχουν απέναντι στην Ιστορία του τόπου μας. Είναι εκεί που ο έμπειρος πολιτικός –κυρίως λόγω πολλών προσωπικών/κομματικών απογοητεύσεων– προειδοποιεί πως «αν κάπου κάτι δεν είναι ώριμο, δεν μπορούμε να το επιβάλουμε. Πρέπει να μας συνέχει η αντίληψη ότι δεν μπορούν όλα να γίνουν αυτοστιγμεί».
Τι απολαύσαμε περισσότερο; Την απάντησή του στον συγκεντρωτικό και φοβερά καχύποπτο Γενικό Γραμματέα του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη όταν του ανέθεσε μια κομματική θέση που ο ίδιος δεν ήθελε, τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τη μάστιγα των ναρκωτικών ακόμα και μεταξύ των πολιτικών κρατουμένων τη δεκαετία του 1950, την απάντηση που έλαβε από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο για τα χρυσοποίκιλτα άμφια των ιερέων, ενώ συγκλονιστική είναι η διήγησή του για τον ειδεχθή ρόλο που έπαιξε ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης στην προσπάθεια να (...μην) διεκδικηθούν οι γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις από τον μαχητικό Μ. Γλέζο.
Μια κουβέντα με τον Γλέζο
Ρένα Δούρου, Μανώλης Γλέζος
επιμέλεια: Ρένα Δούρου
Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη
336 σελ.
Τιμή € 16,65 
