ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

E.Χ. Καρ:
«Τι είναι Ιστορία;»
του Φίλιππου Φιλίππου

Ο Έντουαρντ Χάλετ Καρ (E.Η. Carr, 1892-1982) ήταν Άγγλος ιστορικός, δίδαξε στην Οξφόρδη και στο Κέμπριτζ κι έγινε γνωστός στην Ελλάδα το 1977, με την έκδοση του πρώτου τόμου του μνημειώδους έργου του The History of Soviet Russia με τον τίτλο Ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης 1917-1923 (Εκδόσεις Υποδομή). Όταν πέθανε ο Καρ, οι Times του Λονδίνου έγραψαν: «Με επιδεξιότητα και ψυχραιμία χειρουργού ανέτεμνε το πρόσφατο παρελθόν». Το παρόν βιβλίο, Τι είναι Ιστορία;, που έχει εκδοθεί ξανά παλαιότερα, σε άλλη...

Περισσότερα »

ΠΟΙΗΣΗ

Συλλογικό έργο:
«Έξι Ευρωπαίοι ποιητές»
της Ανθούλας Δανιήλ

Ο Αλέξανδρος Ίσαρης, ο πολυτάλαντος και πολυπράγμων, άξιος θεράπων της ποίησης και όχι μόνο, μεταφράζει και γράφει την εισαγωγή στους Έξι Ευρωπαίους ποιητές, ονόματα γνωστά και αγαπητά στο ελληνικό κοινό. Στην Εισαγωγή εξηγεί πώς και τι μεταφράζει – σαράντα έξι χρόνια κυρίως γερμανόφωνη λογοτεχνία, πεζογραφία δηλαδή και όχι ποίηση γιατί, όπως είναι γνωστό και γενικώς παραδεκτό, η ποίηση δεν μεταφράζεται. Η αιτία είναι τα «μουσικά και ρυθμικά στοιχεία», οι «σιωπές και αποχρώσεις», οι «συμβολισμοί και παρηχήσεις», των οποίων η...

Περισσότερα »

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου:
«Πέραν της γραφής»

της Μαρίας Λιτσαρδάκη

Πέραν της γραφής τιτλοφορείται η συλλογή δοκιμίων της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου, συγκεντρώνοντας ομιλίες και άρθρα της για την ποίηση 23 δημιουργών. Ξεκινώντας από τον τίτλο, παρατηρούμε τη δυναμική πολυδιάστατης ερμηνείας που έχει: «πέραν της γραφής» βρίσκεται το μετα-κείμενο της κριτικής προσέγγισης, ο δεύτερος λόγος του ειδικού μελετητή, εκείνου που ανιχνεύει διόδους, εισχωρεί διαισθητικά μεν, αλλά και με εξασκημένο κριτικό βλέμμα στην πρώτη γραφή του δημιουργού. Το ποιητικό κείμενο, ανοικτό σε πολλαπλές αναγνώσεις, προσφέρει συχνά το νήμα, ίχνη καθοδηγητικά, ούτως ώστε...

Περισσότερα »

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Chigozie Obioma:
«Οι Ψαράδες»
του Σιδέρη Ντιούδη

Είναι αλήθεια ότι ελάχιστα δείγματα νιγηριανής λογοτεχνίας έχουν βρει τον δρόμο τους στον εγχώριο εκδοτικό λογοτεχνικό χάρτη. Ο Chigozie Obioma είναι ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος νέος συγγραφέας, που με το πρώτο του μυθιστόρημα δημιούργησε αρκετό ντόρο στο παγκόσμιο λογοτεχνικό τοπίο, φτάνοντας να πλασαριστεί σε αρκετές έγκριτες λίστες (μεταξύ άλλων, στη λίστα για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του Φεστιβάλ Εδιμβούργου και στην αντίστοιχη λίστα της εφημερίδας Guardian), ενώ ήταν υποψήφιος για το βραβείο Man Booker του 2015, το οποίο δεν κατάφερε...

Περισσότερα »

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

Δημήτρης Στεφανάκης:
«Πώς η λογοτεχνία
σού αλλάζει τη ζωή»
της Τέσυς Μπάιλα

Η αυτόνομη αισθητική λειτουργία της λογοτεχνίας, που φιλοδοξεί να προκαλέσει την ωρίμανση του αναγνώστη, έχει γίνει αντικείμενο πολλών μελετών και δοκιμίων με στόχο την ιεραρχική αναδιάρθρωση των κριτηρίων ποιότητας, που μοιραία αναπτύσσει ο αναγνώστης μέσω της αναγνωστικής διαδικασίας. Ωστόσο, ο τρόπος που επιλέγει ο εκάστοτε συγγραφέας για να αναφερθεί στο θέμα αυτό καθορίζει και την προσωπική του πορεία μέσα στην τέχνη του και, παράλληλα, σηματοδοτεί τον βαθμό της προσωπικής του αφοσίωσης. Στο Πώς η λογοτεχνία σού αλλάζει τη ζωή...

Περισσότερα »

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Γιάννης Ευσταθιάδης:
«Μαύρο εκλεκτό»

του Χρίστου Παπαγεωργίου

Αποδεχόμενοι το γεγονός ότι ο συγγραφέας Γιάννης Ευσταθιάδης δεν είναι μόνο πεζογράφος αλλά επιπλέον ποιητής, δοκιμιογράφος και μελετητής, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως το τελευταίο του βιβλίο αποτελεί σύζευξη όλων των ιδιοτήτων του. Πράγματι, λαμβάνοντας ο δημιουργός ερεθίσματα καθημερινά, απλά και στιγμιαία, επιδιώκοντας την απέριττη και λιτή έκφραση, καταστρώνοντας ιστορίες που διαρκούν λίγα λεπτά και λίγες σελίδες, σπρώχνει τους μύθους στα άκρα και εντέλει δρομολογεί παραμυθίες, στόχος των οποίων είναι η νοητική λειτουργία, με αποτέλεσμα αληθινά πρωτότυπο και ενδιαφέρον. Γιατί...

Περισσότερα »

ΑΠΟΨΕΙΣ

«Γιώργος Ζουγανέλης: ο Δάσκαλός μας»
της Ελένης Λιντζαροπούλου

Η εορτή του Αγίου Πνεύματος θα ξημέρωνε με δώρα, δώρα που καθορίζονται από την ανθρώπινη επικοινωνία, τις σχέσεις, τον φόβο, τις αγωνίες... το σήμερα μα και το αύριο και, κυρίως, την αλήθεια.
Την σπουδαιότητα και την σπανιότητα των δώρων μεγιστοποίησε η «Προσευχή» του Γιώργου Ζουγανέλη που έλαβα, «με το e-mail», εκείνο το πρωί. Μια προσευχή από τον Γιώργο που «δεν γράφει», όπως έλεγε, που είχε όμως την ευαισθησία και την δύναμη, πολλές φορές, να περιγράφει το απερίγραπτο και, ακόμη περισσότερες φορές, να το...

Περισσότερα »

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΑ

«Επιστροφές»
της Ιωάννας Καρατζαφέρη

Έχω και άλλοτε, μάλλον πολλές φορές, αναρωτηθεί τι είναι η μνήμη – αν είναι κυκλική, ευθύγραμμη ή διαχρονική και τι μαρτυράει. Είναι ένα μέρος του νου που οι λειτουργίες του είναι σε διαρκή ετοιμότητα, έχει διαλείψεις ή κενά και σε τι μήκος ή βάθος; Η απορία μου επαναλαμβάνεται αφού, προφανώς, δεν έχει δοθεί καμιά συγκεκριμένη απάντηση. Καλεσμένη από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, άκουσα με προσοχή τη σύντομη εισήγηση της γενικής γραμματέως του Δ.Σ. Μαρίας Κομνηνού, που ενημέρωνε το κοινό για το αφιέρωμα: Η επιλογή των ταινιών κάλυπτε...

Περισσότερα »

ΠΟΙΗΣΗ

Τρία ποιήματα
του Γιώργου Καρτάκη

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
Πιο πολύ μισώ τη Χιονάτη, γιατί ’ναι ολόλευκη – τη μοίρα της.
Στα μαύρα δάση να ’μενε η τρελή, στο διάφανο κουτί της· εκεί που πρίγκιπες αβροί ψάχνουν την ποίηση κατάκοποι απ’ τα βαριά καθήκοντα της εξουσίας.
Δεν έχει λαούτα στον πύργο απόψε, ψητά αχνιστά, ασημένια κροντήρια, κρασί. Δεν πέφτουν πάνω σου γυναίκες μεθυσμένες, γυμνόστηθες, να σου πιούνε το σπέρμα μ’ ένα σάπιο φιλί.

Περισσότερα »

«Το Αηδόνι»
της Kristin Hannah

Προδημοσίευση από το μυθιστόρημα της Kristin Hannah
ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ (μετάφραση: Χριστίνα Σωτηροπούλου),
που θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου
από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Περισσότερα »

ΘΕΑΤΡΟ

«Ιώ Βουλγαράκη: “Μισαλλοδοξία”
στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών»
του Κωνσταντίνου Μπούρα

Επίδειξη δεξιοτεχνίας για ιδιαίτερα μυημένους κι επαρκείς θεατές (χωρίς να αποκλείονται και οι… αδαείς). Η θεατρική διασκευή του ομότιτλου κινηματογραφικού βωβού αριστουργήματος του D.W. Griffith από την Ιώ Βουλγαράκη προσκρούει όχι στην προσληπτικότητα του θεατή, αλλά στον κορεσμό του από διανοουμενίστικες αφαιρέσεις και στιλιζαρίσματα προς όφελος της θεατρικότητας-θεαματικότητας και εις βάρος του (όποιου) κοινωνούμενου νοήματος. Η αποστασιοποίηση που επιτυγχάνεται...

Περισσότερα »

ΜΟΥΣΙΚΗ

«Βασίλης Λέκκας:
“Να σου δώσω μια να σπάσεις”»
της Ανθούλας Δανιήλ

Το βιβλίο με τον τίτλο Να σου δώσω μια να σπάσεις (αχ βρε κόσμε γυάλινε) αρχίζει και τελειώνει με το ίδιο σημείωμα του Βασίλη Λέκκα, του γνωστού και αγαπημένου ερμηνευτή, που τραγουδώντας κάλυψε όλη την γκάμα των φωνητικών αποχρώσεων: «Τραγουδώ και τιμώ τον Στέλιο Καζαντζίδη και τα τραγούδια που αποτυπώνουν τον λαϊκό μας πολιτισμό. Τραγούδια που αποκαλύπτουν τη νεότερη ελληνική περιπέτεια. Μια περιπέτεια που –μέσα από τη φωνή του– ταξίδεψε σ’ ολόκληρο τον κόσμο, σκορπίζοντας...

Περισσότερα »