ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

Φαίδων Μαλιγκούδης:
«Σλάβοι
στη μεσαιωνική Ελλάδα»
του Απόστολου Σπυράκη

Οι Σλάβοι αποτελούν το τελευταίο κύμα της λεγόμενης μεγάλης μετανάστευσης των λαών στην Ευρώπη. Εκκινώντας από την κοιτίδα τους, κάπου μεταξύ των βόρειων Καρπαθίων και του ποταμού Δνείπερου, εγκαταστάθηκαν στη βόρεια, την κεντρική και τη νοτιοανατολική Ευρώπη για να εμφανιστούν στον ελλαδικό χώρο κατά τις πρώτες δεκαετίες του 6ου αι. μ.Χ. καλύπτοντας το δημογραφικό κενό που παρουσιάστηκε στη βαλκανική χερσόνησο τα χρόνια της παταγώδους κατάρρευσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Αυτή την εποχή σημειώνονται βαρβαρικές επιδρομές, σεισμοί και τρομερές επιδημίες πανώλης που θερίζουν τον πληθυσμό...

Περισσότερα »

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ονορέ ντε Μπαλζάκ:
«Συνταγματάρχης Σαμπέρ»
της Ανθούλας Δανιήλ

Με μια αρκετά εκτενή αναφορά στην εξέλιξη του μυθιστορήματος, ο μεταφραστής Δημήτρης Στεφανάκης μπαίνει στον Συνταγματάρχη Σαμπέρ του Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Κατ’ αρχάς αναφέρεται στους ειδικούς προσδιορισμούς που αποδόθηκαν στους μεγάλους δημιουργούς, ήτοι ο Θερβάντες και ο Ραμπελαί είναι θεμελιωτές, ο Λακλό και ο Στερν πρωτοπόροι, ο Φλομπέρ στιλιστικά μεγαλοφυής, ιδεολογική δύναμη έχει ο Σταντάλ, παλλόμενο ρεαλισμό ο Ζολά και ο Μωπασάν. Αποκαθηλώνονται άλλοι, διότι αν έγραφε κανείς σαν τον Μπαλζάκ, τον Σαίξπηρ, τον Βολταίρο, τον Ουγκώ θα χαρακτηριζόταν καρικατούρα, ενώ παράλληλα, ο Μπαλζάκ...

Περισσότερα »

ΠΟΙΗΣΗ

Αλέξιος Μάινας:
«Το ξυράφι του Όκαμ»

της Άννας Αφεντουλίδου

Η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς διαβάζοντας την ποίηση του Αλέξιου Μάινα, ιδίως στην τελευταία του συλλογή, Το ξυράφι του Όκαμ, είναι πως πρόκειται για μια ποίηση που διεκδικεί για τον δημιουργό της τον τίτλο ενός poeta doctus. Οι ρητορικές αναφορές, οι φιλοσοφικές μνείες, οι παραπομπές σε καλλιτεχνικά έργα, σε ονόματα της Ιστορίας του πνεύματος, σε έννοιες και φράσεις ή σπαράγματα φράσεων που έχουν πια αποκτήσει από μόνες τους ηθικό ή και αισθητικό βάρος, αφθονούν. Επίσης, ο σχεδιασμός μιας σύνθετης δομής και ενός πλέγματος...

Περισσότερα »

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Γιάννης Σκαραγκάς:
«Ο ουρανός
που ονειρεύτηκες»
της Τούλας Ρεπαπή

Στο μυθιστόρημα Ο ουρανός που ονειρεύτηκες, μια βροχερή βραδιά, σε μια πόλη του Μεξικό, την Τιχουάνα, ένα αυτοκίνητο ξεφεύγει της πορείας του και πέφτει πάνω στον στύλο που φωτίζει την είσοδο ενός πανδοχείου. Από τον εκκωφαντικό θόρυβο πετάγεται έξω ο Κάιν, ο ιδιοκτήτης του. Το ίδιο κάνει και η Χουλιέτα. Ο οδηγός είναι αιμόφυρτος και στο πλάι του έχει ένα όπλο. Η Χουλιέτα τον βλέπει να αιμορραγεί. Τον αναγνωρίζει. Ναι, αυτός είναι! Αυτός, που σκότωσε τον άντρα που αγαπούσε. Τον Έντι. Χαίρεται για την...

Περισσότερα »

ΝΕΑΝΙΚΑ - ΕΦΗΒΙΚΑ

Επιλογή από πρόσφατα νεανικά βιβλία
Ελλήνων συγγραφέων
επιμέλεια: Ράνια Μπουμπουρή

Οι μήνες των καλοκαιρινών διακοπών ενδείκνυνται για εξορμήσεις και βουτιές όχι μόνο στη θάλασσα, αλλά και στον δροσερό κόσμο του βιβλίου, που εμπλουτίστηκε τελευταία με πολλούς τίτλους για τους νεαρούς αναγνώστες. Ας δούμε κάποια από τα βιβλία νεανικής-εφηβικής λογοτεχνίας της πρόσφατης εκδοτικής παραγωγής, τα οποία υπογράφουν Έλληνες συγγραφείς.

Περισσότερα »

ΠΟΙΗΣΗ

Δημήτρης Δασκαλόπουλος:
«Με δίχτυ τον άνεμο»

του Χρίστου Παπαγεωργίου

Ο γνωστός καβαφιστής και σεφερολόγος ποιητής Δημήτρης Δασκαλόπουλος, με δεκαέξι καινούργια ποιήματά του, επιχειρεί μια νέα, τη δέκατη στη σειρά, εμφάνιση, ακολουθώντας πιστά και το προσωπικό του στίγμα αλλά και τα λογοτεχνικά του πρότυπα, εμφανώς όσο ποτέ. Πράγματι, στην πρώτη ενότητα με τίτλο «Πλάγιος λόγος», ο ποιητής αφήνει κατά μέρος τη δοκιμιακή του υπόσταση, καιροφυλακτεί να απαγάγει τη ρεαλιστική εκδοχή, τροφοδοτεί με φαντασία το υποσυνείδητο και γράφει συνετά ποιήματα, που στόχο έχουν την πλήρη αφομοίωση ερεθισμάτων, όντως υπαρκτών –τουλάχιστον στο ποιητικό σύμπαν– το οποίο...

Περισσότερα »

ΑΠΟΨΕΙΣ

«Δοκτορολογία:
E.L. Doctorow (1931-2015)»
του Γιώργου Χουλιάρα

«Ένα βιβλίο δεν ολοκληρώνεται μέχρι να διαβαστεί. Το μυαλό του αναγνώστη διατρέχει τις προτάσεις όπως σε ηλεκτρικό κύκλωμα – τις φωτίζει και τις ζωοδοτεί», έχει πει ο Ε.Λ. Ντόκτοροου (E.L. Doctorow), ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας που πέθανε στις 21 Ιουλίου.
«Το γράψιμο είναι μια κοινωνικά αποδεκτή μορφή σχιζοφρένειας», έχει επίσης πει. «Το γράψιμο είναι όπως όταν οδηγείς βράδυ με ομίχλη. Μπορείς να δεις μόνον έως εκεί που φτάνουν οι προβολείς του αυτοκινήτου, αλλά μπορείς έτσι να ολοκληρώσεις το ταξίδι...

Περισσότερα »

ΨΗΓΜΑΤΑ

«Τι είναι η ποίηση (II)»
του Μ. Γ. Μερακλή

Στο προηγούμενο σημείωμα παρατηρούσα ότι συμβαίνει συχνά, λογοτεχνία να μην είναι μόνο η λογοτεχνία. Τέτοιες περιπτώσεις συμβαίνει να προσφέρει συχνά η Ιστορία. Παίρνω την περίπτωση του πληθυσμού μεγάλων πόλεων (ή χωρών ολόκληρων), που καταρχήν είναι ένα ζήτημα δημογραφικό-εθνολογικό, υπαρκτό από πρωιμότατους χρόνους.
Ξεφυλλίζω τους πλουτάρχειους Βίους και παρατηρώ π.χ. στον βίο του Θησέα, ότι αυτός συνοίκισε τους διάσπαρτους στην Αττική κατοίκους σ’ έναν ενιαίο «Δήμον» κι ένα μοναδικό «άστυ» (Αθήναι – «Θησεύς», κεφ.2), ότι ο Ρωμύλος έχτισε πρώτη φορά...

Περισσότερα »

ΑΠΟΨΕΙΣ

«Βραδινός περίπατος
στις εξοχές
της Νεάπολης Λακωνίας»
της Ελένης Σαραντίτη

Αυτές τις μέρες παρακολουθήσαμε όλοι, άλλοι ταραγμένοι, άλλοι κατηφείς και άλλοι περίλυποι την καταστροφή μιας μικρής όμορφης πόλης, της Νεάπολης Λακωνίας, από τις ανεξέλεγκτες και μαινόμενες πυρκαγιές που θέριευαν και πολλαπλασιάζονταν λόγω των ισχυρότατων ανέμων. Δεν ήταν εμπρησμός, ήταν η πτώση ενός πυλώνα της ΔΕΗ. Οι φιλήσυχοι και εργατικοί κάτοικοί της, ναυτικοί ή επιστήμονες, εργάτες ή αγρότες, έμποροι, μικροεπαγγελματίες, ομολογουμένως υποδείγματα οικογενειαρχών, μαζί με τις δυνάμεις της πυροσβεστικής έκαναν ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν για να αποτρέψουν την εξάπλωση του...

Περισσότερα »

ΠΟΙΗΣΗ

Τέσσερα ποιήματα
του Κωνσταντίνου Ι. Κορίδη

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Οι λέξεις πασχίζουν να βρουν μορφή
μες στων δακρύων σου το σύμπαν.
Σιωπή... γεννήθηκε το ποίημα.

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ
Σ’ αγαπώ
όπως τ’ άνθος τον ήλιο.

ΜΝΗΜΗ
Σεβαστείτε τους ηττημένους.
Ανάψτε κεριά γι’ αυτούς,
αφήστε λουλούδια στους τάφους τους.
Χωρίς αυτούς δε θα ήσασταν νικητές,
δε θα γράφατε τη δική σας Ιστορία.

Περισσότερα »

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

«Ορφανός γάμος»
της Ευρυδίκης Νικήτα

Ήθελα να παντρευτώ από μικρή. Όχι για να φορέσω νυφικό, ούτε καν για να πιω σαμπάνια σταυρωτά με τον καλό μου. Γιατί δεν είχαν παντρευτεί οι άλλες· η μάνα μου και οι αδερφές της. Γιατί είχαμε όλες μια ελιά δεξιά στο λαιμό, ακριβώς πάνω στην κλείδα που χαρακτήριζε το σόι μας. Γιατί δεν άντεχα να την έχω πια, δε γούσταρα να είμαστε οι Ρούτσενες με κλειδωμένη τη μοίρα στο mode των ανύπαντρων. Γι’ αυτό. Όχι ότι μ’ ένοιαζε κιόλας που μεγάλωσα χωρίς πατέρα. Είδα και την κολλητή μου που έφαγε όλα της τα λεφτά στους ψυχίατρους από τις φωνές...

Περισσότερα »

ΘΕΑΤΡΟ

«Θέλω μια χώρα»
του Ανδρέα Φλουράκη

– Πώς διαλύθηκαν όλα;
– Κάποια στιγμή διαλύονται όλα.
– Τόσο γρήγορα;
– Στα ξαφνικά.
– Αν μπαίναμε σ’ ένα πλοίο να φύγουμε...
– Να το σκάγαμε σαν τα ποντίκια;
– Δεν υπάρχει μέλλον για εμάς εδώ.
– Δεν υπάρχει μέλλον για τα παιδιά μας.
– Δεν υπάρχει μέλλον για τα γηρατειά μας.
– Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον.
– Το να μείνεις υπ’ αυτές τις συνθήκες είναι σκέτη αυτοκτονία...

Περισσότερα »

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

«Η Μαφία σκοτώνει
μόνο το καλοκαίρι»
της Τούλας Ρεπαπή

Σύμφωνα με την υπόθεση, στο Παλέρμο τη δεκαετία του 1970 απόλυτος άρχων είναι η Μαφία, που όχι μόνο ελέγχει τον υπόκοσμο, αλλά και τοποθετεί τον αρχηγό της στη θέση του Δημάρχου της πόλης. Την ημέρα που αναλάμβανε τη Δημαρχία ο αρχηγός της Μαφίας, γεννήθηκε ένα αγοράκι. Ο Αρτούρο. Το αγόρι αυτό μεγαλώνει, γίνεται έφηβος και θέλει να κατακτήσει την κοπέλα που αγαπά από τα παιδικά του χρόνια, τη Φλόρα. Θέλει να κάνει τα πάντα για να τον αγαπήσει κι εκείνη. Όχι όμως να φτάσει να συνεργαστεί και με τη Μαφία. Τέλος, γεμάτος από πείσμα απομακρύνεται από τη Φλόρα, στην...

Περισσότερα »

ΘΕΑΤΡΟ

«“Ρήσος” στο Λύκειο του Αριστοτέλη από την Κατερίνα Ευαγγελάτου»
του Κωνσταντίνου Μπούρα

Το Λύκειο του Αριστοτέλη πίσω από το Βυζαντινό Μουσείο (είσοδος από Ρηγίλλης) άνοιξε επιτέλους και για το θεατρικό κοινό σε μια απόλυτα συνδημιουργική ερμηνεία-διδασκαλία της τραγωδίας Ρήσος, που αποδίδεται στον Ευριπίδη. Οι αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να πάψουν να είναι το άβατον απόλυτο φετίχ των αρμόδιων υπηρεσιών και να δοθούν εκεί που ανήκουν: στο κοινό. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι αρχαίοι ναοί, τα ιερά και οι φιλοσοφικές σχολές χτίζονταν με τη βοήθεια ιερέων-ραβδοσκόπων σε σημεία ενεργειακών κόμβων του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου της γης (παράδειγμα ο «ομφαλός» των Δελφών). Όταν έχουν απομείνει λοιπόν μόνον δύο πέτρες από τα θεμέλια των άλλοτε...

Περισσότερα »

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

«Φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης Orange Water»

Το φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης Orange Water ξεκινά φέτος το καλοκαίρι τις δράσεις του με εκθέσεις Ελλήνων και Ολλανδών καλλιτεχνών σε 10 χώρους στην Κρήτη, την Πάρο και την Αθήνα. Το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να επισκεφθεί εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, εγκαταστάσεις και performances με δωρεάν είσοδο από τις 18 Ιουλίου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου.
Ηράκλειο, Χανιά, Νάουσα, Παροικιά, Λεύκες και Αθήνα ενοποιούνται για τις ανάγκες του Orange Water και αξιοποιούν τους χώρους μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που διαθέτουν – πινακοθήκες, δημοτικά κτίρια, αρχαιολογικά μνημεία, ανεξάρτητους εκθεσιακούς χώρους, κ.ά. Ο κάθε χώρος που συμμετέχει στις δράσεις έχει ανεξάρτητη ημερομηνία έναρξης...

Περισσότερα »