ΠΟΙΗΣΗ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: ΟΛΟΜΟΝΑΧΟΙ ΜΑΖΙ

της Νέλλας Συναδινού

Εν αρχή ην το Πιο νύχτα δε γίνεται (Οξύ, 2011), που με άδραξε. Συλλογή ποιητικών πεζογραφημάτων. Αλληγορική, συνάμα και σαρωτική παρείσφρηση της φαντασίας, του ασύνειδου και του ονείρου, δίχως λογικό έλεγχο, στην αισθητοποίηση του όλου, που είναι η ζωή, ο κόσμος και ο έρωτας. Μειγνύονται εδώ, μα και σε ολόκληρο το φάσμα της τετραλογίας, αντικείμενα, πρόσωπα και νοήματα μέσα από τολμηρά, ενίοτε οξύμωρα ζεύγη λέξεων, που ανασύρουν συνειρμούς και πλάθουν εικόνες υπερβατικές. Κι όμως ο λόγος, ως γλώσσα, παραμένει λιτός, σχεδόν οικείος. Έτσι, φυσικά, με ένα αφηγηματικό «εγώ», κατά το πλείστον πρωτοπρόσωπο-ομοδιηγητικό, κι ένα βουβό «εσύ» που αναδύεται...

Περισσότερα »

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

PAUL AUSTER:
Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ
ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ

της Ανθούλας Δανιήλ

Η τριλογία της Νέας Υόρκης του Πολ Όστερ αποτελείται από τρεις ιστορίες που σχετίζονται μεταξύ τους (αυτό σημαίνει τριλογία, άλλωστε), εκ των οποίων η πρώτη τιτλοφορείται «Γυάλινη πόλη», η δεύτερη «Φαντάσματα» και η τρίτη «Το κλειδωμένο δωμάτιο». Διαβάζοντας στο αυτί του βιβλίου ότι το πρώτο έργο του Όστερ ήταν «το αυτοβιογραφικό δοκίμιο Η επινόηση της μοναξιάς (1982)», θα λέγαμε πως ο συγγραφέας επεξεργάζεται παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα. Αυτοβιογραφείται όχι μόνο στο δοκίμιό του, αλλά και στα μυθιστορήματά του. Και, επειδή δεν πρέπει να έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της αυτοβιογραφικής ψυχογραφίας του, συνεχίζει. Μίτος, ορατός και διακριτός στον λαβύρινθο...

Περισσότερα »

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

NIALL FERGUSON:
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΣ

του Θανάση Αντωνίου

Το αεροπλάνο του Δυτικού πολιτισμού έχει πέσει και, μέσα στα συντρίμμια του, ο Βρετανός ιστορικός Νiall Ferguson ψάχνει να βρει τα «μαύρα κουτιά» της τελευταίας, μοιραίας πτήσης.
Κατά τα λεγόμενα του διακεκριμένου καθηγητή στα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ των ΗΠΑ και London School of Economics της Αγγλίας, υπάρχουν τέσσερα μαύρα κουτιά, η μελέτη των οποίων μπορεί να μας αποκαλύψει τους λόγους της πτώσης κι ενδεχομένως να συμβάλει στην προσπάθεια επανάκτησης της δυνατότητας του αεροπλάνου να πετάει. Γιατί το Δυτικό κράτος είναι πια στάσιμο...
Τα τέσσερα μαύρα κουτιά τα οποία αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας μελέτης είναι: α) η δημοκρατία...

Περισσότερα »

ΔΙΑΦΟΡΑ

ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ:
ΤΡΙΚΑΛΑ 1951-1969,
Η ΠΟΛΗ ΟΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ
της Τούλας Τίγκα

«Τι άλλο να πω; Τι το αξιοπερίεργο μπορεί να ξέχασα να σας αφηγηθώ; Σίγουρα θα έχω ξεχάσει πολλά, αλλά δεν νομίζω ανάμεσα σ' αυτά να ήταν κάτι το πολύ σημαντικό. Η ζωή μου ήταν μέτρια, φτωχή, ήσυχη, με αραιές και χαμηλές αναφλέξεις. Καλή ήταν. Κι αν δεν ήταν, δεν χωρούν παράπονα. Και φυσικά δεν μπορούμε να αναφερθούμε σ' αυτά τα αθέατα και εσωτερικά, αυτά που συμβαίνουν μέσα μας και ραγίζουν την κάθε προσωπικότητα με τους υπόγειους κραδασμούς τους. Αυτά δεν μεταφράζονται...»
Όχι, αυτά δεν μεταφράζονται – οι ραγισματιές δεν μεταφράζονται. Καταγράφονται όμως έτσι όπως τις αισθάνεται και τις αποδίδει...

Περισσότερα »

ΠΑΙΔΙΚΑ

AYANO IMAI:
ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ

της Ελένης Σαραντίτη

O «λογοποιός», λοιπόν, κατά τον Ηρόδοτο. Γεννημένος στη σκλαβιά, μεγαλωμένος στη σκλαβιά, με σκλαβωμένη αργότερα πατρίδα, άρχοντας τελικώς του λόγου και του λογισμού, πρίγκιπας της ευθυκρισίας, της καθαρής σκέψης, της γνώσης του ανθρώπινου γένους.
Μυθοπλάστης και θυμόσοφος, οδοιπόρος διά βίου προς αναζήτηση πνευματικών κατακτήσεων, ένας μύθος και ο ίδιος, και όχι μόνον για την εποχή του. Μύθος σχεδόν προαιώνιος. Τι κι αν φυλακίστηκε και αν ο λόγος του ο καυστικός εξόργισε πολλούς, τι κι αν έκλαψε πικρά πριν από το ανίερο, άδικο και οδυνηρό τέλος του;
Ορίστε! Κοντεύουν τρεις χιλιετίες από τη γέννησή του κι εμείς, μικροί μεγάλοι, σκύβουμε...

Περισσότερα »

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ

ΣΤΕΛΛΑ ΠΡΙΟΒΟΛΟΥ:
ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΟΧΑΣΜΟ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ

της Μαρίας Βουτσίνου-Κικίλια

Η Στέλλα Πριόβολου μας εκπλήσσει ευχάριστα κάθε φορά που εκδίδει ένα βιβλίο. Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, με πολλαπλές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής της καλλιεργώντας με πάθος την επιστήμη της, Ελληνορωμαϊκή Λογοτεχνία, Κλασική, Μεσαιωνική, Αναγεννησιακή και σύγχρονη, αναζητώντας πάντα πρότυπα, σχέσεις και επιδράσεις και αναδεικνύοντας την ενότητα, τη συνέχεια και τη νεωτερικότητα κάθε εποχής στη μακρά πορεία της μέχρι σήμερα, στη σύγχρονη Ευρώπη...

Περισσότερα »

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΑ

ΣΙΝΤΡΙΒΑΝΙ

της Ιωάννας Καρατζαφέρη

Η χρονολογία της έκδοσης ή της πρώτης γραφής ενός λογοτεχνικού βιβλίου δεν με απέτρεψε ποτέ από την αγορά του ή την ανάγνωσή του. Αλλιώς δεν θα είχαμε διαβάσει την Ιλιάδα, τις Τρωάδες, τη Βίβλο, το Κεφάλαιο, το Ίδε ο Άνθρωπος, τον Μακρυγιάννη, τη Μαντάμ Μποβαρί, την Έρημη χώρα και άλλα βιβλία, ων ουκ έστιν αριθμός. Για μένα δεν υπήρχαν παλιά και καινούργια βιβλία.
Συγκριτικά ή στατιστικά, ή αναφορικά με την καταγωγή ή τον βίο που διήγαγε ο συγγραφέας, στοιχεία που αποκαλύπτονται, συνήθως αλλά όχι απαραιτήτως, από τον ίδιο ή τους οικείους του ή τους εντρυφήσαντες στο έργο του, δεν...

Περισσότερα »

ΑΠΟΨΕΙΣ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ – ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ

της Ελένης Λιντζαροπούλου

Τον όρο «φυλακή» μπορούμε να τον προσδιορίσουμε, και δεν θα απέχουμε πολύ από την πραγματικότητα, ως ανελευθερία κίνησης, ως έναν χώρο όπου άνθρωποι περιορίζονται τοπικά και ζουν υπό συγκεκριμένο πρόγραμμα, χωρίς αυτό φυσικά να ισχύει για όλους όμοια όπως πολύ καλά υποθέτουμε.
Η στέρηση της ελευθερίας, ο υποχρεωτικός συγχρωτισμός, το θλιβερό πολλές φορές, άχρωμο και ανθυγιεινό περιβάλλον, η βία, οι κίνδυνοι είναι λίγα μόνο...

Περισσότερα »

ΑΠ' ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ

ΤΟ ΠΙΑΤΑΚΙ ΓΙΑΝΝΗΣ

του Dr. Πινόκιο

Μόλις έμπαινε ο Οκτώβριος, οι κάτοικοι του θερινού συγκροτήματος στο Πόρτο Ράφτη το γιορτάζαμε με ιδιαίτερη επισημότητα. Οι βάρβαροι του Θέρους είχαν εξαφανισθεί ως διά μαγείας, οι ώρες κοινής ησυχίας τηρούνταν από όλους χωρίς ιδιαίτερο κόπο, τα νεογέννητα γατάκια απολάμβαναν τη συνδρομή όλων μας. Μαζευόμασταν Παρασκευή βράδυ στο φιλόξενο σπίτι της Ειρήνης στον δεύτερο όροφο με θέα το νησάκι μπροστά μας και το Αιγαίο Πέλαγος. Είχε παντρευτεί τον Γιάννη, έναν αχαΐρευτο χαρτοπαίκτη κι αλογομούρη και αδελφό εν υπνώσει, μόνο και μόνο επειδή την έκανε να γελάει με το αστείρευτο χιούμορ του και τις διακυμάνσεις του βίου του. Ο Γιάννης...

Περισσότερα »

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
ΑΠΟ 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

του Νίκου Νικολαΐδη

Το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που φέτος διεξάγεται από 31 Οκτωβρίου έως 9 Νοεμβρίου, ξεκινά με ανοιχτές πληγές, σωρεία προβλημάτων και πιο αποψιλωμένο από ποτέ. Είναι ενδεικτικό ότι την εποχή που άλλα, θεωρητικά υποδεέστερα σε φήμη και ιστορία, φεστιβάλ ανά τον κόσμο εντυπωσιάζουν με τους σπουδαίους καλεσμένους, τις περιζήτητες ταινίες που εξασφαλίζουν και τα δελεαστικά παράλληλα προγράμματα που διαθέτουν, η ελληνική διοργάνωση παλεύει απλώς να επιβιώσει. Η έναρξη θα γίνει με το φιλμ του Ούγγρου Κορνέλ Μούντρουτσο ΛΕΥΚΟΣ ΘΕΟΣ, που είναι μεταξύ των πέντε πιο αναγνωρίσιμων (;) καλεσμένων και για...

Περισσότερα »

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΝΙΑΡΑΣ (1934-2014): ΟΙ ΕΠΟΧΕΣ, ΕΝΑ ΠΡΟΣΧΗΜΑ

της Ανθούλας Δανιήλ

Οι εποχές, ένα πρόσχημα. Αυτός ήταν ο τίτλος ενός κομψού λευκώματος, που ήταν συγχρόνως μια σύνθεση ζωγραφικής και λογοτεχνίας, στο οποίο ο Πανιάρας έπαιζε με τα χρώματα και τα προσχήματα, μέχρι προχθές που τράβηξε την τελευταία πινελιά κι έφυγε...
Λένε πως τίποτα δεν υπάρχει στη φαντασία αν προηγουμένως δεν έχει υπάρξει στην εμπειρία. Κι ο Ντοστογιέφσκι πλειοδοτούσε πως η ζωή έχει μεγαλύτερη πρωτοτυπία από τη φαντασία. Πού βρίσκεται η αλήθεια δεν ξέρω και ούτε έχει πια σημασία. Γιατί, αν το ιδανικό βρίσκεται στην ουτοπία του, ως πρόγονος και γενάρχης...

Περισσότερα »

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΒΑΚΟΣ
& YUJA WANG ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ

της Μαρίας Κοτοπούλη

Είναι ίδιον του μορφωμένου νου να μπορεί να απολαμβάνει μια ιδέα χωρίς να την αποδεχτεί. (Αριστοτέλης)
Η τόσο εύθραυστη επικοινωνία καλλιτέχνη και κοινού απαιτεί αυτοσυγκέντρωση και από τις δύο πλευρές, διαφορετικά οι θεϊκές παύσεις του καλλιτέχνη θα καταστραφούν αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό. Και αναρωτιόμασταν στην κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, γιατί πάμε να ακούσουμε έναν εξέχοντα βιολονίστα, και μάλιστα συμπατριώτη μας, έναν πρεσβευτή της Ελλάδας στον πολιτισμένο κόσμο, όταν δεν είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε στην ιερή μυσταγωγία της μουσικής και επιπλέον παρεμποδίζουμε τους συνανθρώπους μας ανοιγοκλείνοντας κινητά, πίνοντας νερό...

Περισσότερα »

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΓΟΥΣΤΟ

Η βιβλιοθήκη μας δεν είναι μόνο ο χώρος όπου τοποθετούμε τα αγαπημένα μας βιβλία ή CD, αλλά αποτελεί και μια αισθητική πρόταση. Γι' αυτό και υπάρχουν χιλιάδες σχέδια βιβλιοθηκών, που θα μπορούσαν να καλύψουν και τα πιο απαιτητικά γούστα. Σας παραθέτουμε ορισμένες ιδιαίτερες βιβλιοθήκες που μας έκαναν εντύπωση...

Περισσότερα »