«Η θεωρία της απραξίας (Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες)» του Πέτρου Γκάτζια
Νοέμβριος του 2007. Η επιθεώρηση του βιβλίου για την Καραϊβική ζητά συνέντευξη από τον «Λατίνο Μπουκόφσκι», όπως αποκαλούν τον Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες, τον Κουβανό συγγραφέα. Ο δημοσιογράφος είναι σαστισμένος, καθώς ο Γκουτιέρες έχει θέσει ως όρο για τη συνέντευξη να έχει μελετήσει καλά όλα του τα βιβλία και να έχει «ξεσκονίσει» την ιστοσελίδα του, γνωρίζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια φάρσα του συγγραφέα, ο οποίος υποδέχεται τελικά τον αγχωμένο δημοσιογράφο χαλαρός στο δωμάτιο της ταράτσας, το οποίο χρησιμεύει σαν γραφείο. Εκεί είναι ο προσωπικός του χώρος, όπου γράφει και ζωγραφίζει. Χαμογελάει και σπεύδει να ενημερώσει ότι κάποτε υπήρξε πολλές προσωπικότητες: πυγμάχος, πωλητής παγωτών, αγρότης, εργάτης, ειδικός σε κατεδαφίσεις, πρόεδρος συνδικάτου, ηθοποιός σε ραδιόφωνο, αλλά και δημοσιογράφος. Το τελευταίο κάνει τον συνάδελφό του να χαλαρώσει, ειδικά όταν του δηλώνει πως πλέον θεωρεί τον εαυτό του κάτι σαν μοναχό και του προσφέρει ένα φλιτζάνι τσάι. Ήταν πράγματι μία από τις καλές στιγμές του.
«Θα ήθελα να σταματήσω να γράφω για λίγο» δηλώνει ξαφνικά και αναφέρεται ξανά στα χρόνια της δημοσιογραφίας, στα περίφημα χρόνια της απραξίας, τα οποία τον βοήθησαν να γράψει τη θρυλική Βρόμικη Τριλογία της Αβάνας και να γίνει διάσημος συγγραφέας.
«Μεγάλωσα στο Pinar del Rio και σπούδασα δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και τελικά κατάφερα να πιάσω δουλειά στο περιοδικό Bohemia. Στην αρχή δούλευα πολύ, μετά ήρθε η σκληρή οικονομική κρίση του 1990-91 και το περιοδικό από εβδομαδιαίο για να κρατηθεί έγινε μηνιαίο. Εργαζόμουν μόλις δύο ημέρες τον μήνα και τις υπόλοιπες 28 δεν έκανα απολύτως τίποτα. Τότε, σιγά σιγά, χωρίς να το καταλαβαίνω, άρχισα να γράφω μία μία τις ιστορίες της τριλογίας. Έβγαινα να πιω και περνούσα τις νύχτες μου με γυναίκες στο Malecon και την επόμενη ημέρα κατέγραφα τις εμπειρίες μου, κάτι σαν μαρτυρία, σαν ημερολόγιο, και χωρίς να το καταλάβω είχα τις περισσότερες ιστορίες του βιβλίου μου. Κάποιοι χαρακτηρίζουν αυτά τα κείμενα μαρτυρίες, κάτι σαν ημερολόγιο ή μια ανθρωπολογική μελέτη για το κέντρο της Αβάνας. Δεν ξέρω, ίσως τελικά είναι λίγο από όλα».
Από την άλλη, ο Γκουτιέρες δεν έχει διάθεση να εγκαταλείψει αυτή τη γειτονιά, καθώς αποτελεί την πηγή της έμπνευσής του.
«Όταν ήρθα εδώ πριν από 20 χρόνια, είχα σοκαριστεί από το επίπεδο της εγκληματικότητας, αλλά και από την ενέργεια των κατοίκων του κέντρου. Και είναι πραγματικά εκπληκτικό πως όλο αυτό το κλίμα αποτέλεσε και αποτελεί τη βάση των κειμένων μου. Άλλωστε, δεν μπορείς να γράψεις για τους μονότονους και τους συνηθισμένους αλλά για τους διαφορετικούς, τους παράξενους, όλους αυτούς που σε αφήνουν πραγματικά κατάπληκτο. Και αυτό συμβαίνει σε αυτή τη γειτονιά».
Όπως άλλωστε έγραψε και ο ίδιος στη Βρόμικη Τριλογία της Αβάνας: «Η ζωή μπορεί να είναι μια γιορτή ή μια αγρύπνια. Ο καθένας αποφασίζει. Γι’ αυτό η δυστυχία είναι μια μαλακία στη ζωή μου. Και την ξορκίζω».
