«Πολ Όστερ: Συμπτώσεις και πραγματικότητα» του Πέτρου Γκάτζια
Λου Ριντ: Έκανες ποτέ σου μια πραγματική δουλειά;
Πολ Όστερ: Έκανα εκατοντάδες δουλειές.
Λου Ριντ: Εννοώ μια πραγματική δουλειά.
Πολ Όστερ: Όχι, δεν έκανα ποτέ μου μια πραγματική δουλειά, τίποτα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν καριέρα, αλλά έκανα παράξενες δουλειές.
Μία απ’ αυτές ήταν απογραφέας στο Χάρλεμ, στη μεγάλη απογραφή του 1970.
Λου Ριντ: (γελάει) ...Πώς και βρήκες μια τέτοια δουλειά;
Πολ Όστερ: Μόλις είχα τελειώσει το κολέγιο και είχα ανάγκη τα χρήματα.
Χτυπούσα τις πόρτες των ανθρώπων που δεν είχαν συμπληρώσει τις φόρμες τους και τους βοηθούσα να το κάνουν.
Λου Ριντ: Κάποιοι απ αυτούς σου μιλούσαν κιόλας;
Πολ Όστερ: Βεβαίως και μου μιλούσαν! Μια ηλικιωμένη, μάλιστα, γύρω στα 90 με 100, ήταν εκείνη πάνω στην οποία βάσισα αργότερα τη γιαγιά Έθελ, στον Καπνό.
Λου Ριντ: Αλήθεια;
Πολ Όστερ: Χτύπησα την πόρτα και μια μισότυφλη Αφροαμερικανή ηλικιωμένη γυναίκα με άφησε να μπω. Της είπα ότι έκανα απογραφή. Ήταν πολύ ευγενική. Δεν υπήρχε φως στο δωμάτιο. Έστρεψε το άδειο της βλέμμα πάνω μου και μου είπε: «Αν θέλεις να ανάψεις το φως, κάν’ το! Εγώ δεν το έχω και πολλή ανάγκη, αλλά εσύ μπορεί να το χρειάζεσαι».
Την ευχαρίστησα και το άναψα τραβώντας ένα κορδόνι που κρεμόταν από το ταβάνι. Το κλακ που ακούστηκε όταν άναβε την έκανε να έρθει πολύ κοντά μου και να κολλήσει σχεδόν το πρόσωπό της στο δικό μου. «Για δες» είπε. «Δεν είσαι μαύρος!» Αποδείχθηκε ότι ήμουν ο πρώτος λευκός τόσα χρόνια που περνούσε το κατώφλι της. Περάσαμε ώρα μαζί. Οι γονείς της ήταν σκλάβοι.
Λου Ριντ: Καλά, δεν σε κατάλαβε από τη φωνή;
Πολ Όστερ: Το είπε και η ίδια ότι με κατάλαβε από την αρχή, αλλά της ήταν αδιανόητο ότι ένας λευκός είχε έρθει σπίτι της.
Πολλά χρόνια πριν από τον θάνατο του τραγουδοποιού Λου Ριντ, το περιοδικό Dazed&Confused, το 1995, είχε την ιδέα γι’ αυτή τη συζήτηση. Ο Πολ Όστερ, αρκετά χαλαρός, αποκαλύπτει ουσιαστικά εδώ πως οι συμπτώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στο έργο του. Ο συγγραφέας παρατηρεί και καταγράφει όσα συμβαίνουν γύρω του, αυτά αναδύονται όταν χρειάζεται και βρίσκουν τον χώρο τους στα βιβλία.
«Η πραγματικότητα είναι πιο τρομερή απ’ όσο μπορεί κανείς να φανταστεί. Ακόμη και το σύστημα αποκομιδής των σκουπιδιών που περιγράφω με τόσες λεπτομέρειες στην Τριλογία της Νέας Υόρκης βασίζεται σε ένα άρθρο που διάβασα για τα σκουπίδια στο Κάιρο» έλεγε ο Όστερ αποκαλύπτοντας παράλληλα πως ο τίτλος που είχε επιλέξει για το βιβλίο, όσο αυτό γραφόταν, ήταν «Anna Blume Walks Through the 20th Century», ένας ύμνος στη σύζυγό του, για να της δείξει το πόσο πολύτιμη είναι. Γι’ αυτό και εμφανίζεται και ο ίδιος ο Όστερ, ο οποίος ταυτόχρονα είναι και ο Κουίν, αλλά σε ένα άλλο σύμπαν, όπως τονίζει ο συγγραφέας.
Πραγματικότητα και συμπτώσεις μπερδεύονται διαρκώς στο έργο του. Πριν από μερικά χρόνια, η κουνιάδα του, η οποία διδάσκει αγγλικά στην Ταϊπέι, συνάντησε τυχαία μια Αμερικανίδα. Πάνω στη συζήτηση ανακάλυψαν ότι και οι δυο είχαν αδερφές που ζούσαν στον ίδιο δρόμο, στο ίδιο κτίριο και στον ίδιο όροφο στη Νέα Υόρκη.
Πρόκειται για ένα αληθινό περιστατικό που έγινε ιστορία στο Κόκκινο σημειωματάριο. Και όλα αυτά γιατί; Την απάντηση τη δίνει και πάλι ο Όστερ σε εκείνη την ξεχασμένη συζήτηση με τον Λου Ριντ.
Λου Ριντ: Νομίζω ότι το ροκ σε κρατάει νέο!
Πολ Όστερ: Νομίζω ότι το γράψιμο σε κρατάει νέο. Κάθε μορφή Τέχνης κρατάει τους ανθρώπους νέους, «φρέσκους», επειδή ποτέ δεν βγαίνουν στη σύνταξη, δεν αποσύρονται. Μπορεί να γράφει κανείς μέχρι τελικής πτώσεως...
