fbpx
«Η μεγάλη λήθη»

«Η μεγάλη λήθη»

του Μ. Γ. Μερακλή

 

Ένας παλαιός αγωνιστής στον Πόλεμο, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τα μετέπειτα, πολύ κοντά στον θάνατο, καθηλωμένος στο κρεβάτι, γράφει σε τετράδια τις μνήμες του από όλα αυτά, κυρίως για έναν γιο του που τον αγαπάει πολύ γιατί ξέρει πως συμμερίζεται τις ιδέες του, την πίστη του πως, παρ’ όλα όσα συμβαίνουν, ο αγώνας είναι η μόνη σωστή απόφαση: «Ο αγώνας αυτός έχει σημασία, τα άλλα… Κι άλλο ένα θα ’θελα να προσέξεις. Τον “άνθρωπο” εκείνο, τους ανθρώπους αυτούς, που είναι η άλλη όψη αυτού του αγώνα. Που είναι η νέα τάξη τώρα, ο νέος κόσμος, πολύ χειρότερος από εκείνον ενάντια στον οποίο πολεμούσαμε. Χειρότερος, γιατί έχει ξεχάσει εκείνα και δεν έχει καμιά δικαιολογία» (Μιχάλης Π. Δελησάββας, Με το νόμισμα ανάμεσα στα δόντια, μυθιστόρημα, Εκδόσεις Λεξίτυπον, 2011).

Η θνητότητά μας, και να ήθελαν οι άνθρωποι να θυμούνται πάντα, κάνει πολύ σχετικό αυτό το «πάντα», έστω και αν, από πολύ νωρίς, με τη γραφή και την ανάγνωση, μπορεί να διαιωνίζεται η μνήμη του παρελθόντος.

Παρεμβαίνουν ωστόσο δύο παράγοντες, όσον αφορά τη μνήμη του παρελθόντος. Η Ιστορία δε γράφεται πάντα όπως έγιναν τα πράγματα. Κι ύστερα δε συνηθίζει ο άνθρωπος ν’ ανοίγει και να διαβάζει τις δέλτους της Ιστορίας, ενώ και οι πιο πολλοί από εκείνους που τις διαβάζουν αναζητούν σ’ αυτήν ό,τι μπορεί να στηρίξει τους προσωπικούς ισχυρισμούς τους. Η φιλαλήθεια είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, απ’ όποια μεριά κι αν κοιτάξεις.

Άλλωστε, πάνω απ’ όλα αυτά τα κάπως θεωρητικά υπάρχει μια άλλη συγκεκριμένη, κραταιά φιλία: του χρήματος. Κάνει τους ανθρώπους επιλήσμονες, να ξεχνούν οτιδήποτε δεν έχει σχέση με το χρήμα, φέρνει τη μεγάλη Λήθη. Η ανθρωπότητα μεταβάλλεται ολοένα σε μια πλανητική χώρα χρηματοφάγων, είναι πια αυτοί οι νέοι λωτοφάγοι, όχι πια των παραμυθιών, αλλά της Ιστορίας.

Ένας τέτοιος ολοκληρωμένος λωτοφάγος (ο άλλος γιος του κατάκοιτου αγωνιστή) λέει στον αδελφό του, από τους τελευταίους που δε θεωρούν ηθικό να ξεχάσουν αυτά που έπραξε ο πατέρας τους: «Τι ήθελες να κάνω δηλαδή, να κάθομαι σαν τον πατέρα μας να τις τρώω απ’ αυτούς και να με τρέχουν από φυλακές σε εξορίες; […] Είναι πιο έξυπνοι αυτοί; Όχι, είμαι εγώ πιο ξύπνιος και τους το απέδειξα, αλλιώς θα ’μενα μια ζωή στη φτώχεια, όπως εκείνος… Θα ήμουν κι εγώ ένας ιδεολόγος, δαρμένος, αδύναμος κι ανίσχυρος, ώστε να μπορεί να ξεσπάσει πάνω του ο κάθε χαμένος, κάθε τσανάκι της εξουσίας. Να τρώει τη φτώχεια με το κουτάλι, να ζει φτωχός μέσα στο καβούκι του και να μετράει το τέλος της ζωής του μέσα σ’ ένα πλίθινο καλύβι».

Τα τελευταία λόγια υπονοούν κι αυτό που συμβαίνει στο πατρικό σπίτι. Ο ένας γιος, φτασμένος μπίζνεσμαν, που έχει θησαυρίσει με τις αντιπαροχές, θέλει να γκρεμίσει και το δικό τους σπίτι, αλλά ο πατέρας αντιστέκεται πεισματικά. Το θέμα αυτό είναι από τα κύρια του βιβλίου, έχοντας και μια βαθύτερη διάσταση: ο παλαιός κόσμος γκρεμίζεται, πάνω στα ερείπιά του χτίζεται ο νέος κόσμος, κι αυτοί που τον χτίζουν δίνουν αντιπαροχή την ψυχή τους στον νέο θεό του Μαμωνά.

Ο άλλος αδελφός, σπουδαίος επιστήμονας, συνεχίζει την έντιμη ζωή του και παρά τις αλλεπάλληλες αποτυχίες γνωρίζει την αναγνώριση από τους λίγους εκείνους που μεριμνούν για την τύχη του πλανήτη και κάνουν ό,τι μπορούν για το καλό του.

Χάρη σ’ αυτούς τους λίγους η μνήμη γίνεται σαν μια πνευματική σκυταλοδρομία. Μοιράζουν σε διαστήματα (όσα τους δίνει η ζωή) έναν δρόμο που πρέπει να διανύσουν, κι ο καθένας, που διατρέχει το κομμάτι που του αναλογεί, παραδίδει τη σκυτάλη στον επόμενο, για να φτάσουν σ’ ένα νικητήριο τέρμα. Έστω κι αν «εις την οδόν έξω ουδέν ακούουν οι λαοί».

Υπάρχουν ωραία βιβλία (τέτοιο είναι και το Με το νόμισμα ανάμεσα στα δόντια) που μένουν άγνωστα στο ευρύτερο κοινό, γιατί οι κατέχοντες τα «μεγάλα» βήματα της ενημέρωσης αντλούν αποκλειστικά από τις λίστες εκείνων, που διαθέτουν γερή «αντιπαροχή». Και δεν καταλαβαίνουν (ούτε και τους νοιάζει άλλωστε) ότι κάνουν κακό στον εαυτό τους, γιατί τον μικραίνουν με τη μικροψυχία τους.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.