Θα περίμενε κανείς ότι τα κορυφαία στελέχη του κομμουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και οι οικογένειές τους διάβαζαν έργα του Μαρξ και Σοβιετικών καθεστωτικών συγγραφέων και διανοούμενων, όμως ένας Ρώσος ιστορικός ανακάλυψε πως αυτό δεν ισχύει, και αντιθέτως η ελίτ του κομμουνιστικού καθεστώτος προτιμούσε να διαβάζει βιβλία δυτικών συγγραφέων, όπως του Ντίκενς, του Κίπλινγκ, του Όσκαρ Ουάιλντ, του Σαίξπηρ, του Γκαίτε, αλλά και Ρώσων συγγραφέων του 19ου αιώνα.

Ο ιστορικός Γιούρι Σλέζκιν μελέτησε εμπεριστατωμένα το «Σπίτι της Κυβέρνησης», το κτίριο όπου διέμεναν τα ανώτατα σοβιετικά στελέχη με τις οικογένειές τους, και κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα. Όπως εξηγεί: «Τα παιδιά των μπολσεβίκων ποτέ δεν διάβασαν στο σπίτι τους Μαρξ, Ένγκελς, Λένον, Στάλιν, και μετά την αναπροσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος γύρω από τον Πούσκιν, τον Γκόγκολ και τον Τολστόι, όλα τα Σοβιετικά παιδιά σταμάτησαν να τα διαβάζουν στο σχολείο. Στο σπίτι, τα παιδιά των μπολσεβίκων διάβαζαν τους “θησαυρούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας”, με έμφαση στις χρυσές εποχές (Αναγέννηση, ρομαντισμός και ρεαλισμός, ειδικά Μπαλζάκ, Ντίκενς και Τολστόι) και σύγχρονα ιστορικά μυθιστορήματα». Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρει πως ο Ντίκενς ήταν ο αγαπημένος συγγραφέας όλων.

Γιατί όμως τα παιδιά σταμάτησαν να διαβάζουν μαρξιστικά βιβλία; Σύμφωνα με τον Σλέζκιν, οι γονείς τους «δεν έβλεπαν καμία αντίφαση ανάμεσα στους στόχους τους ως επαναστατών και στο γεγονός ότι τα παιδιά τους διάβαζαν μη μπολσεβικικά βιβλία. Δεν φαίνονται να σκέφτηκαν ποτέ ότι η “ιδεολογική υπερδομή” ίσως να επηρέαζε τα θεμέλια του κράτους τους».

«Βραχυπρόθεσμα, νομίζω ότι δεν ήταν αρκετά απολυταρχικοί. Μεγάλωσαν τα παιδιά τους σαν αιρετικούς και αποστάτες, και κατέληξαν να γίνουν οι νεκροθάφτες της ίδιας τους της επανάστασης» υποστηρίζει ο Σλέζκιν. «Τα βιβλία είναι εξαιρετικά ισχυρά. Ήταν ισχυρά στη μόρφωση των νεαρών επαναστατών, και επίσης στη μόρφωση των παιδιών τους, των μη ριζοσπαστών και εντέλει αντεπαναστατών. Εν μέρει λόγω των αναγνωσμάτων τους, τα παιδιά της σοβιετικής ελίτ μεγάλωσαν έχοντας αποδεχθεί το χάος της ανθρώπινης ύπαρξης – κάτι ενάντια στο οποίο οι γονείς τους είχαν επαναστατήσει».

Twitter