fbpx
Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας της Κύπρου

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας της Κύπρου


Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας της Κύπρου

Ο Κυριάκος Ευθυμίου, ο Σωφρόνης Σωφρονίου, ο Δημήτρης Λεβέντης, ο Κώστας Νικολαΐδης, ο Πάνος Χριστοδούλου, η Άννα Κουππάνου και η Αγγελική Πιλάτη είναι οι νικητές των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για εκδόσεις του 2015.

Τα βραβεία ανακοίνωσε πριν από λίγο το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.

 Η λίστα:

1. ΠΟΙΗΣΗ:

Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για εκδόσεις του έτους 2015, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Κυριάκο Ευθυμίου για το έργο Κυρτός αλατοπώλης (εκδόσεις Εντευκτηρίου).

Σκεπτικό βράβευσης:

Με τον αινιγματικό και επινοητικό τίτλο της συλλογής του ο Κυριάκος Ευθυμίου μάς εισάγει σε έναν κόσμο που ορίζεται και εξελίσσεται ως απορία, ως ανοιχτό ερώτημα της ύπαρξης στο εδώ και στο «πέραν», στο τώρα και στη μνήμη. Το «άλας της γης» σε άλλες εποχές ήταν η διδαχή, η φωνή των δασκάλων, η φωνή της σοφίας που μπορούσε να δίνει ένα νόημα. Στον κόσμο του Κυριάκου Ευθυμίου οι καιροί «είναι υφάλμυροι», κι ο άνθρωπος που πουλά αλάτι είναι πλέον «κυρτός» και περιφέρεται σε δρόμους χαρίζοντας τα τραγούδια του σε άλλους «κυρτούς» ανθρώπους, που πολεμούν τη θλίψη με τον αναστοχασμό. Οι συμβολισμοί των ποιημάτων, υποβλητικοί και εύγλωττοι, χωρίς περιττή σκοτεινότητα, μεταδίδουν συγκίνηση στον αναγνώστη, καθώς αφορμώνται από το πραγματικό και το καθημερινό για να το μεταστοιχειώσουν σε ποιήματα όπου τα βράδια της Λευκωσίας είναι «έγκλειστα», όπου τραίνα απηχούν θανάσιμα ταξίδια, κι όπου το άλας της γης λιγοστεύει δραματικά, αλλά διασώζεται από την εσώτερη δόνηση της χαμηλόφωνης ποίησης.

2. ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ:

Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για εκδόσεις του έτους 2015, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Σωφρόνη Σωφρονίου για το έργο Οι πρωτόπλαστοι (εκδόσεις Το Ροδακιό).

Σκεπτικό βράβευσης:

Το μυθιστόρημα του Σωφρόνη Σωφρονίου με τον αλληγορικό τίτλο Οι πρωτόπλαστοι επιτυγχάνει με θαυμαστή συνθετική ικανότητα μια πρωτότυπη πρόσμιξη της ιστορίας με τη μυθοπλασία, της δράσης με τον μύθο, ως υπόβαθρο για να θέσει τα θεμελιώδη μεταφυσικά και υπαρξιακά ερωτήματα της αυτογνωσίας και της ελεύθερης συνείδησης, της αγάπης και της ειρηνικής συμβίωσης στον κόσμο. Η ιστορία της Κύπρου προσφέρει το φόντο σ’ ένα δράμα συνειδησιακών συγκρούσεων, καταστάσεων και επιλογών με πρόσωπα που αφηγούνται διαφορετικές ιστορίες, αλλά συγκλίνουν στην αναζήτηση ενός ηθικού θεμέλιου. Κεντρικό ιστορικό πρόσωπο είναι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Λεόντιος που πέθανε λίγο μετά την εκλογή του, το 1947, άνθρωπος με κλίση και σπουδές στη ζωγραφική, ο οποίος, σύμφωνα με το μυθιστόρημα, εκπροσωπούσε το πνεύμα της ειρήνης και της συμφιλίωσης για τους κατοίκους του νησιού και ενδέχεται ότι δολοφονήθηκε. Σελίδες από το παρελθόν, όπως η διαμονή του ποιητή Αρθούρου Ρεμπό στο νησί το 1878, συνδυάζονται με τις τραγικές ιστορίες των σύγχρονων Κυπρίων, με ιστορίες μετανάστευσης και προσφυγιάς, φιλίας και βίας, σε μια προσπάθεια να βρεθούν τα νήματα που κινούν τις πράξεις των ανθρώπων. Βασικό είναι το ζήτημα της ευθύνης, το οποίο ο συγγραφέας ανακινεί συμβολικά στο φανταστικό επίπεδο της μυθοπλασίας, εμπλέκοντας στη δράση τον ζωγράφο Ιερώνυμο Μπος και τον περίφημο πίνακά του «Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων», όπου ο Θεός διώχνει τους Πρωτόπλαστους από τον Παράδεισο και τους σπρώχνει στην πτώση. Πόσο αυτή η πτώση μπορεί να ανασταλεί από την ελεύθερη βούληση, και πόσο μπορεί να διασωθεί το ανθρώπινο πρόσωπο σε έναν κόσμο που απεμπολεί τις ευθύνες του; Πόσο η τέχνη που θέτει όλα αυτά τα ερωτήματα μπορεί να γίνει ένα αντίβαρο στο κακό;

3. ΔΙΗΓΗΜΑ/ΝΟΥΒΕΛΑ:

Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας για εκδόσεις του έτους 2015, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Δημήτρη Λεβέντη για το έργο Ιστορίες της Αμμοχώστου (εκδόσεις Ιωλκός).

Σκεπτικό βράβευσης:

Μέσα από τις ιστορίες του Δημήτρη Λεβέντη η Αμμόχωστος αναδύεται ως «λογοτεχνική πόλη» στον ιδιαίτερο χάρτη τόπων, όπως η Σκιάθος του Παπαδιαμάντη, η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου, τα Γιάννενα του Δημήτρη Χατζή, που έχουν ως χαρακτηριστικό ότι μέσα από τη λογοτεχνική τους μετάπλαση υπερβαίνουν τον τοπικό τους χαρακτήρα και μας εισάγουν στο πανανθρώπινο επίπεδο. Σ’ αυτόν το χάρτη των λογοτεχνικών πόλεων, ο γεωγραφικός τόπος συνδέεται με την ίδια τη λειτουργία της αφήγησης, διότι το ανεξίτηλο βίωμα της γενέτειρας γίνεται η αφετηρία για τα ποικίλα ταξίδια της μνήμης, αλλά δίνει και τη δυνατότητα για βαθιές αναδιφήσεις στα «ανθρώπινα», όπως εκφράζονται στις μικρές κοινωνίες. Επιπλέον η λογοτεχνική Αμμόχωστος του Δημήτρη Λεβέντη παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι είναι μια «χαμένη πατρίδα», κι εδώ ακριβώς η αφήγηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία, διότι εστιάζει στο τραύμα της απώλειας και στις περιδινήσεις της ιστορίας, που ορίζουν τις στάσεις και συμπεριφορές των συμπολιτών και συνανθρώπων, των ταπεινών και ανώνυμων δημιουργών της ιστορίας, των αντι-ηρώων και των αφανών. Στα διηγήματα του Δημήτρη Λεβέντη, οι «ιστορίες» των ανθρώπων διασώζουν τη μνήμη μιας πόλης που πλανάται ακόμη με τις πολλαπλές μορφές του ονείρου, του εφιάλτη, αλλά προπάντων της νοσταλγίας για το πανανθρώπινο αίτημα της ειρήνης και της αγάπης, που ανασαίνει ανάμεσα από τις γραμμές της αφήγησης.

4. ΔΟΚΙΜΙΟ / ΜΕΛΕΤΗ:

Μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, το Κρατικό Βραβείο Μελέτης (Μονογραφίας)/Δοκιμίου για τη Λογοτεχνία απονέμεται στον Κώστα Νικολαΐδη για το έργο Δημήτρης Λιπέρτης: Τζιυπριώτικα τραούδκια (εκδόσεις Αιγαίον).

Σκεπτικό βράβευσης:

Ο Κώστας Νικολαΐδης, στην τεκμηριωμένη μελέτη του για τον Δημήτρη Λιπέρτη, η οποία συνοδεύεται από μια ανθολόγηση του έργου του, μας δίνει μια διεξοδική ανάλυση του έργου του ποιητή, το οποίο αποτελεί πολύτιμο και πολυσυζητημένο κεφάλαιο της λογοτεχνίας της Κύπρου. Ο Λιπέρτης προχώρησε στον δρόμο του Βασίλη Μιχαηλίδη, δουλεύοντας και σμιλεύοντας τα ποιήματά του στην κυπριακή διάλεκτο και διασώζοντας σε έντεχνη ποιητική μορφή τη γλωσσική ευαισθησία ενός ολόκληρου κόσμου που έζησε, αγωνίστηκε και επιβίωσε τραγουδώντας. Η ενδελεχής έρευνα και η νηφάλια προσέγγιση των γλωσσικών και θεματικών επιλογών του Δημήτρη Λιπέρτη, η προσεκτική αποφυγή προκαταλήψεων, ωραιοποιήσεων και υπερβολών, προσδίδει στη μελέτη του Κώστα Νικολαΐδη το κύρος του ώριμου στοχασμού, σε ένα βιβλίο που αποτελεί έργο αναφοράς για τον Λιπέρτη. Βασική αρετή της εργασίας του είναι ότι ξεκινά από τη θεωρητική βάση της πρόσληψης του έργου του από τους σύγχρονούς του και τους νεότερους, και με τον τρόπο αυτό ξεδιπλώνει το ζήτημα της αναγνωστικής τύχης της ποίησης του Λιπέρτη στην εποχή μας.

5. ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΕΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗ:

Το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη για εκδόσεις του έτους 2015, μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, δεν απονέμεται.

Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποτέλεσαν οι ακόλουθοι: Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου (Πρόεδρος), Λεωνίδας Γαλάζης, Στέφανος Ευθυμιάδης, Κίκα Ολυμπίου και Νίκος Ορφανίδης.

6. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ

Το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Μικρά Παιδιά για εκδόσεις του έτους 2015, μετά από κατά πλειοψηφία απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, απονέμεται στον Πάνο Χριστοδούλου για το έργο Πώς έμπλεξα με τη δικαιοσύνη και άλλες άγνωστες λέξεις (Νομική Βιβλιοθήκη).

Σκεπτικό βράβευσης:

Το εκτεταμένο αυτό λογοτεχνικό αφήγημα διακρίνεται για την ενδιαφέρουσα πλοκή, το χιούμορ, την ευρηματικότητα στη σύλληψη και την απλότητα στη γραφή. Στο σχήμα της αντίθεσης δομείται όλο το κείμενο: Πραγματικότητα - επιστημονική φαντασία, παρόν - μέλλον. Μέσα από το διαλογικό παιχνίδι των δύο πρωταγωνιστών, παππού - εγγονού, που αναδεικνύει διακριτικά και την τρυφερότητα της σχέσης τους, ο συγγραφέας πληροφορεί τον μικρό αναγνώστη για την έννοια της δικαιοσύνης, καθώς και για όλους τους όρους και συνθήκες μιας δίκης, είτε αυτή απονέμεται ηλεκτρονικά και απρόσωπα, είτε παραδοσιακά στις αίθουσες των δικαστηρίων. Η μυθοπλασία και η λογοτεχνικότητα του βιβλίου δεν επηρεάζονται από το γεγονός της παράλληλης προσφοράς τεκμηριωμένων επιστημονικών γνώσεων. Το βιβλίο διακρίνεται για τον επεξεργασμένο λόγο και την πλαστικότητα της αφήγησης. Η εξομολογητική αυτοδιήγηση του ανήλικου μυθοπλαστικού ήρωα, δοσμένη με την έκφραση που ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητά του, οι διακειμενικές διασυνδέσεις, ο επιδέξιος χειρισμός του ειδικού νομικού ή δικαστικού λεξιλογίου με χιούμορ, λεκτικό και καταστασιακό, οι παρετυμολογίες είναι στοιχεία που αναδεικνύουν την αφηγηματική τέχνη του συγγραφέα. Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα υποδειγματικό λογοτεχνικό βιβλίο γνώσεων, ένα είδος που ολοένα και κατακτά μεγαλύτερο χώρο στην παιδική λογοτεχνία τα τελευταία χρόνια.

7. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ

Μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Μεγάλα Παιδιά και Εφήβους για εκδόσεις του έτους 2015 απονέμεται στην Άννα Κουππάνου για το έργο Η απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε (εκδόσεις Κέδρος).

Σκεπτικό βράβευσης:

Αλληγορικό μυθιστόρημα αστυνομικής πλοκής, περιπετειώδες, επιστημονικής φαντασίας, στην ουσία του όμως κοινωνικό που επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις είναι το βιβλίο αυτό της Άννας Κουππάνου. Τοποθετημένο σε αόριστο χρόνο και τόπο μυθιστόρημα, με πρωταγωνιστές και σκύλους που μιλούν και σκέπτονται όπως οι άνθρωποι, η συγγραφέας, τηρώντας κριτική στάση απέναντι στις παθογένειες της σύγχρονης κοινωνίας, θίγει με ευφάνταστο και πρωτότυπο τρόπο καίρια κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας, όπως είναι ο εξουσιαστικός ρόλος της τηλεόρασης, η επιρροή της επιστήμης στη θετική ή αρνητική πορεία των ανθρώπων, τα αίτια δημιουργίας απολυταρχικών καθεστώτων και τα γνωρίσματά τους, η περιθωριοποίηση και εκμετάλλευση αδύναμων ομάδων και η επαναστατική αντίδρασή τους, η αναγνώριση του Άλλου. Όλα τα παραπάνω θέματα, με την ευρεία έννοια πολιτικά, διαπερνά μια βαθιά φιλοσοφούσα σκέψη που αναδεικνύει σοβαρά ζητήματα με κεντρικότερο τη σύγκρουση της ιδιώτευσης με την επανάσταση για το καλό της κοινότητας.

Η αλληγορία του μυθιστορήματος αυτού και τα πολυδιάστατα εννοιολογικά επίπεδά του ωθούν τους αναγνώστες σε διαφορετικές προσεγγίσεις: κοινωνικές, πολιτικές, οικολογικές, ζωοφιλικές κ.λπ. Η δημιουργία προσδοκιών στον αναγνώστη από την εξέλιξη της πλοκής και από τους σφαιρικούς και εξελισσόμενους χαρακτήρες, προκαλούν σασπένς, ενώ οι ανατροπές στην αφήγηση, την έκπληξη. Το διάχυτο χιούμορ, ο σκωπτικός και σαρκαστικός χαρακτήρας, οι εναλλαγές καταστάσεων και συναισθημάτων, η κινηματογραφική ταχύτητα του λόγου της αφήγησης και των διαλόγων με την άμεση αλληλοδιαδοχή σκηνών αναδεικνύουν τη λογοτεχνικότητα του κειμένου που θέλγει τον νεαρό αναγνώστη, οξύνοντας την κριτική του σκέψη. Η Απίστευτη αποκάλυψη του Σεμπάστιαν Μοντεφιόρε είναι ένα βιβλίο που προωθεί την εφηβική λογοτεχνία πέρα από τα πολιτισμικά όρια της Κύπρου.

8. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ

Μετά από ομόφωνη απόφαση της Κριτικής Επιτροπής, το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης Λογοτεχνικού Βιβλίου για Παιδιά και Εφήβους για εκδόσεις του έτους 2015 απονέμεται στην Αγγελική Πιλάτη για την εικονογράφηση του έργου Από τη γη μέχρι τα αστέρια-Dünyalar kadar (συγγραφείς: Μαρίνα Μιχαηλίδου-Καδή και Mehveş Beyidoğlu, εκδόσεις A bookworm publication).

Σκεπτικό βράβευσης:

Η εικονογράφηση επιτυγχάνει μια ευαίσθητη και πνευματώδη ερμηνεία, που κατορθώνει να εμπλουτίσει και να ενδυναμώσει με φαντασία το κείμενο, δημιουργώντας το δικό της ιδιαίτερο ύφος. Η κάθε σκήνη παρουσιάζεται με λιτότητα στο σύνολο, αλλά και χαρακτηριστική επιμέρους λεπτομέρεια. Αυτό συντείνει ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να διαβάσει την εικόνα σε πολλαπλά επίπεδα, ανακαλύπτοντας συνεχώς μικρά και ευχάριστα καινούργια στοιχεία. Η λιτή και ευρύχωρη σύνθεση των εικόνων, σε συνδυασμό με την κλασική τεχνική της εικονογράφησης, προσδίδει στο έργο σύγχρονο και συνάμα νοσταλγικό χαρακτήρα, που συνάδει με το σκεπτικό της ιστορίας που εκτυλίσσεται. Η σχέση μεταξύ εικονογράφησης και τυπογραφίας στο έργο είναι αρμονική και πλήρως συνυφασμένη, έτσι ώστε το ένα να γίνεται κομμάτι του άλλου. Γενικότερα, η έκδοση χαρακτηρίζεται από ποιοτική συνέπεια, η οποία επιτυγχάνει στο σύνολό της καλό γραφιστικό σχεδιασμό και άρτια τυπογραφική παραγωγή.

Την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Εικονογράφησης αποτέλεσαν οι Άρτεμις Ελευθεριάδου (Πρόεδρος), Κωνσταντίνος Γεωργίου, Σάντρα Ελευθερίου, Δημήτρης Κοκκινόλαμπος, Τερέζα Λαμπριανού.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.