fbpx
«Αρχαία» της Ιωάννας Καρατζαφέρη

«Αρχαία»

Ναι, είμαι.

Η αρχαιότητά μου μετριέται με τις αναμνήσεις μου, αν μπορώ να μετρήσω σωστά τον χρόνο που τις παρήγαγε.

Την Ακρόπολη τη βλέπαμε από τον δρόμο καθώς πηγαίναμε σχολείο, από τα οικόπεδα που παίζαμε ή παρακολουθούσαμε αθλοπαιδιές, που αυτοσχεδίαζαν και οργάνωναν τα μεγαλύτερα παιδιά της γειτονιάς. Υπήρχαν και οπαδοί, αλλά δεν θυμάμαι αν ξέραμε τη λέξη και την έννοια της.

Κάποτε ο διευθυντής του Δημοτικού, στο προαύλιο την ώρα της προσευχής, ανήγγειλε ότι την άλλη μέρα θα πηγαίναμε στην Ακρόπολη. Το άλλο πρωί ξεκινήσαμε από το σχολείο, στην Καλλιθέα, με τα πόδια και σε συντεταγμένες τάξεις για την Ακρόπολη. Κοντά στο Κουκάκι μερικά παιδιά άρχισαν να κλαίνε ότι θα χαλάσουν τα παπούτσια τους ή θα τρυπήσουν οι σόλες τους. Μαζί μας δεν κουβαλούσαμε ούτε σάντουιτς, ούτε κόκα κόλες, δεν υπήρχαν.

Όταν ανεβήκαμε στην Ακρόπολη, όλο πέτρες, και στάθηκα μπροστά στον Παρθενώνα, μου φάνηκε ότι μπροστά στα κατάλευκα μάρμαρα ή έχανα το φως μου ή τα μάτια μου γίνονταν άσπρα. Οι γυναίκες, στους προσφυγικούς συνοικισμούς, ασβέστωναν τις παράγκες τους και τους γκαζοτενεκέδες, αλλά εκείνο το άσπρο και αυτό που αντίκριζα ή που έβγαινε από τα μάρμαρα δεν ήταν το ίδιο. Ένιωθα και άλλα, όμως δεν ήξερα να τα πω. Τα έγραψα την άλλη μέρα στην έκθεση: «Εκδρομή στην Ακρόπολη».

Την πρώτη φορά, μόλις τέλειωσα το Γυμνάσιο, που επισκέφθηκα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Λονδίνου την αίθουσα που φιλοξενούσε τα μάρμαρα του Παρθενώνα, θυμάμαι, αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια, πως επειδή η πατρίδα μας είχε υποστεί βομβαρδισμούς και πυρπολισμούς στη δεκαετία του 1940 και η κεντρική θέρμανση ήταν για τον λαό μας κάτι άγνωστο, σκέφτηκα με ανακούφιση: τουλάχιστον σώθηκαν. Και έχοντας την άγνοια της ηλικίας μου και του εξωτερικού κόσμου, την έννοια της αρχαιοκαπηλίας, της κλοπής των καλλιτεχνικών και ιστορικών αξιών, η προσοχή μου στράφηκε αλλού. Κοιτάζοντας τις ανθρώπινες φιγούρες έβρισκα τις ομοιότητες της μύτης ενός αγάλματος με του Μιχάλη, τα μαλλιά κάποιου φιλόσοφου μ' εκείνα του Αριστομένη, το στόμα ενός έφηβου με τα χείλη του Δημήτρη, τα μαλλιά των γυναικών με τις σκάλες των μαλλιών της μαμάς μου που κατέληγαν σ' έναν κότσο, τις ταινίες των κεφαλιών τους με τις ασπρογάλαζες κορδέλες που φορούσαμε ως μαθήτριες στο κεφάλι, τις πτυχές των χλαμύδων τους με τις πιέτες της φούστας μου, και έβλεπα τη συνέχειά μας στα αρχαία μάρμαρα. Μας έβλεπαν χιλιάδες άνθρωποι την ημέρα. Ήμουν μια αρχαία Ελληνίδα. Βγήκα από το Μουσείο με το κεφάλι ψηλά.

Η πιο συγκλονιστική εμπειρία μου ήταν όταν αντίκρισα, στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, τον Ερμή του Πραξιτέλη. Ένιωθα πως η εικόνα του σφραγιζόταν στο εσωτερικό των ματόφυλλών μου, πονούσα.

Μετά την επιστροφή μου στην πατρίδα, ύστερα από επτά χρόνια που διήρκησε η στρατιωτική χούντα, ήρθε να με επισκεφθεί ο Χανς από τη Σουηδία. Πήγαμε σε αρχαιολογικούς τόπους, κοντινούς και μακρινούς. Η πιο συγκλονιστική εμπειρία μου ήταν όταν αντίκρισα, στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, τον Ερμή του Πραξιτέλη. Ένιωθα πως η εικόνα του σφραγιζόταν στο εσωτερικό των ματόφυλλών μου, πονούσα. Περπατώντας τους εξωτερικούς χώρους του Μουσείου, ρώτησα τον Χανς αν είχε κι εκείνος διαβάσει και ήξερε, όπως κι εγώ, ότι στα υπόγεια του Πανεπιστημίου της Ουψάλας υπήρχαν κασόνια με αρχαία ευρήματα από ανασκαφές σε διάφορους αρχαιολογικούς τόπους της Ελλάδας, αλλά εκείνος δεν απάντησε.

Με τη μουσειοφιλία μου, είχα την τύχη να επισκεφθώ αρκετά μουσεία στις χώρες όπου ταξίδεψα και να δω αρχαία ελληνικά αγάλματα και πάντα ένιωθα μια ιδιαίτερη «περηφάνια» για κάτι που δεν είχα σμιλέψει η ίδια, αλλά είχα, διαχρονικά, κληρονομήσει.

Στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης υπήρχαν πάντα ελληνικά αρχαία αγάλματα και άλλα ευρήματα. Τα τελευταία χρόνια άνοιξε, στο ισόγειο, μια πολύ μεγάλη αίθουσα που εμπλουτίστηκε με περισσότερα ευρήματα και που έχει έναν δεύτερο ανοιχτό όροφο με κουπαστή γύρω γύρω, κι έτσι ο θεατής μπορεί να δει από όλες τις πλευρές, ακόμα και κάθετα, τα εκθέματα. Μια φορά πλησίασα έναν φύλακα και του είπα πόσο υπέροχες ήταν οι αίθουσες και πόσο οι επισκέπτες φαίνονταν ενθουσιασμένοι κι έδειχναν μεγάλο ενδιαφέρον. Εκείνος μου απάντησε ότι οι αποθήκες είναι γεμάτες και υπάρχουν μελλοντικά σχέδια για πρόσθετες αίθουσες.

Χτες μου τηλεφώνησε ο Χανς από τη Λουντ, Σουηδίας, που είχε επιστρέψει από ένα ταξίδι στην Τουρκία με την Ελληνίδα γυναίκα του, η οποία κατάγεται από την Πέλλα, και μου μιλούσε μόνο για τους αρχαιολογικούς τόπους, που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ελληνικοί.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.