«Το κίνημα του Τολστόι (ταλστόστβκα)» της Ελένης Κατσιώλη
Οι Ντουχαμπόροι είναι μια εθνο-ομολογιακή ομάδα Ρώσων, προσκολλημένη στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Από μερικούς θρησκειολόγους και κοινωνιολόγους ορίζεται ως ομολογία χριστιανικής κατεύθυνσης η οποία απορρίπτει το τυπικό της Eκκλησίας. Ιδεολογικά βρίσκονται κοντά στους Άγγλους κουακέρους. Αυτή η ομολογία ονομάστηκε και «Πνευματικός Χριστιανισμός» και έχει την καταγωγή της από τον Σιλουάν Καλέσνικοφ που έζησε στο χωριό Νικόλσκι της περιφέρειας Γεκατερίνοσλαβ από το 1755 έως το 1775. Ο ντουχομπορισμός εξαπλώθηκε σε πολλές επαρχίες και διώχτηκε από τις ορθόδοξες εκκλησιαστικές και τις κοσμικές αρχές.
Οι πιστοί βρήκαν τις ιδέες του Τολστόι παρόμοιες με τις παραδόσεις τους και το 1895 τις ενσωμάτωσαν στη ζωή τους.
Οι τολστοϊκοί αρνούνταν τη στρατιωτική υπηρεσία, κατέστρεψαν τα όπλα που κατείχαν και γι’ αυτή την πράξη τους διώχθηκαν.
Αρνούνταν την κατανάλωση κρέατος, αλκοόλ και καπνού.
Δεν αντιστέκονταν στο κακό με τη βία, αλλά με καθολική αγάπη και ηθική ζούσαν επιδιώκοντας την αυτο-βελτίωση της προσωπικότητάς τους και απλοποίηση της ζωής τους (ένας νέος όρος συμπεριφοράς που εισήγαγε ο Τολστόι).
Οι τολστοϊκοί αρνούνταν τα δόγματα της οργανωμένης Εκκλησίας και δεν πίστευαν στην Αγία Τριάδα.
Ο Τολστόι αρνιόταν την ανάσταση του Χριστού και ο χριστιανισμός τού χρησίμευε μόνο ως ηθική διδασκαλία. Είχε επιρροές από τον βραχμανισμό, τον βουδισμό, τον ταοϊσμό, τον Κομφούκιο, το ισλάμ, τους κουακέρους, καθώς και από τη φιλοσοφία του Σωκράτη, των τελευταίων Στωικών, του Καντ, του Σοπενάουερ.
Οι τολστοϊκοί ασχολούνταν ενεργά με τη διάδοση των ιδεών του Τολστόι. Ο Τσερτκόφ και ο Μπιριουκόφ ίδρυσαν τον εκδοτικό οίκο «Μεσολαβητής», ο οποίος έκανε μεγάλα τιράζ βιβλίων για λαϊκή χρήση με έργα του Τολστόι, του Ουσπένσκι, του Τσέχοφ αλλά και άλλα ωφέλιμα βιβλία για τη γεωργία, την κτηνιατρική, την υγιεινή. Από το 1901-1905 οι τολστοϊκοί εξέδιδαν στην Αγγλία την εφημερίδα Σβαμπόντναγιε Σλόβα (Ανεξάρτητος Λόγος).
Οι τολστοϊκοί διαλύθηκαν από την ΤΣΕΚΑ και οι ηγέτες τους συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν. Η κόρη του Τολστόι, που συμμετείχε ενεργά στο κίνημα, Αλεξάνδρα Λβόβνα Τολστάγια, συνελήφθη το 1920 για την «Υπόθεση του Τακτικού Κέντρου». Καταδικάστηκε σε τρία χρόνια εγκλεισμό στο στρατόπεδο του Μοναστηριού Νοβοσπάσκι και χάρη στις ενέργειες των χωρικών της Γιάσναγια Παλιάνα την απελευθέρωσαν το 1921. Έκτοτε ασχολήθηκε με την ίδρυση του μουσείου Τολστόι στο οποίο αργότερα έγινε υπεύθυνη. Εκεί στο χωριό έφτιαξε πολιτιστικό κέντρο, άνοιξε σχολείο, νοσοκομείο καθώς και φαρμακείο.
Το 1929 στάλθηκε στην Ιαπωνία για διαλέξεις και, καθώς φαινόταν ότι θα ακολουθούσαν και άλλες διώξεις, κατέφυγε στις ΗΠΑ.
Από το 1939, με τη βοήθεια των Ρώσων προσφύγων, ίδρυσε και διηύθυνε το «Ίδρυμα Τολστόι» που με τον καιρό απέκτησε παραρτήματα σε πολλές χώρες.
Η Αλεξάνδρα πέθανε στη Νέα Υόρκη στις 26 Σεπτεμβρίου 1979 σε ηλικία 95 ετών.