Σηκώθηκε γρήγορα μετά το τηλεφώνημά του. Του είχε απαντήσει στα ελληνικά μέσα στον ύπνο της. Ούτε καν θυμόταν πως του είχε υποσχεθεί να βγούνε, με τον κακό χαμό στο γραφείο. Δούλευαν πυρετωδώς καθώς έπρεπε να παραδώσουν τα σχέδια στο τέλος του μήνα για το καινούργιο εμπορικό στο Μπρίστολ. Τέλη Οκτωβρίου και η δουλειά έπρεπε να παραδοθεί, οι προϋπολογισμοί να εγκριθούν, για να ξεκινήσει η κατασκευή με τον καινούργιο χρόνο. Η Δανάη με τόση λοιπόν δουλειά είχε ξεχάσει πως ήταν αργία στην Ελλάδα. Της το υπενθύμισε o Tim λέγοντας της πως «it’s your national holiday» στο τηλέφωνο. Σκεφτόταν διάφορα ενώ ετοιμαζόταν.

Αυτός ο Άγγλος και οι τρελές ιδέες του. Με τόσο διάβασμα σίγουρα θα του είχε σαλέψει. Πού του κόλλησε να πάνε σε ελληνική ταβέρνα, χάθηκαν τόσα εστιατόρια! Αλλά τι περίμενες από έναν καλλιτέχνη, χαρακτηρισμένο μάλιστα ως χαρισματικό από έγκριτη αγγλική πολιτιστική επιθεώρηση. Ήταν και το θέμα του πρότζεκτ που δούλευε αυτή την περίοδο. Ήταν βοηθός σκηνοθέτη σε μία καινούργια σειρά της HBO με θέμα τους βομβαρδισμούς του Λονδίνου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια μεγάλη υπερπαραγωγή με θέμα τον έρωτα δύο νέων ανθρώπων μέσα στα καταφύγια της αγγλικής πρωτεύουσας. Πρωταγωνιστές δύο νεαροί Άγγλοι που έχουν χάσει τα σπίτια τους στη συνοικία του Ιστ Εντ, αλλά ο έρωτας είναι το μόνο που τους κρατάει ζωντανούς. Με συνεχείς παραλληλισμούς στη σημερινή αβέβαιη οικονομική κατάσταση, η σειρά είχε πιστούς τηλεθεατές από τα πρώτα επεισόδια.

Συναντιόντουσαν καθημερινά, πάντα αργά το απόγευμα. Η Δανάη ερχόταν κουρασμένη από τη δουλειά και αυτός ξεθεωμένος από το γύρισμα. Μετά το τέλος του χθεσινού επεισοδίου, ο Tim είχε έρθει διπλά χαρούμενος στο ραντεβού τους. Αιτία το θέμα του. Αφορούσε τους Έλληνες και την παρουσία τους στον πόλεμο. Της διηγήθηκε επακριβώς τη σκηνή στα καταφύγια του Λονδίνου. Μέσα στις βόμβες που σφυρίζουν και σε πρόσωπα γεμάτα φόβο, λόγια βάλσαμο φωτίζουν πρόσωπα θλιμμένα. Είναι η φωνή που ακούγεται από το ραδιόφωνο, το αισιόδοξο μήνυμα πως το μέτωπο στην Αλβανία αντέχει. Και όχι μόνο αυτό, αλλά πως οι Έλληνες ετοιμάζουν αντεπίθεση έναντι των Ιταλών. Η πρώτη νίκη των Συμμάχων σε μία διαρκή επέλαση του Άξονα. Αμέσως ξεκίνησε τον δικό του βομβαρδισμό από ερωτήσεις. Της ανέφερε πως διάβασε ότι η Πάτρα είχε πρώτη θύματα όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος και πως είδε και το βίντεο της απελευθέρωσης της πόλης, που ήταν ανεβασμένο στο διαδίκτυο. Η Δανάη αιφνιδιάστηκε. Έχοντας συνηθίσει να μιλάνε μόνο για το σημερινό ελληνικό πρόβλημα, ένιωσε πολύ περίεργα που κάποιος της ανέφερε κάτι από το ηρωικό παρελθόν. Τον παρακάλεσε να μη ρωτάει άλλα, γιατί απλά δεν ξέρει. Ο Tim χάρηκε για την ειλικρίνειά της και την αγκάλιασε σφιχτά. Την παρακάλεσε μόνο να πάνε να φάνε κάπου ελληνικό φαγητό για να γιορτάσουν την αυριανή επέτειο.

Οι επόμενες ώρες τη βρήκαν προβληματισμένη. Κοιμήθηκε άτσαλα και στη δουλειά χανόταν συνεχώς σε σκέψεις. Προσπαθούσε να θυμηθεί τι γνώριζε για το ‘40. Όσα άκουγε σε βαρετά οικογενειακά τραπέζια, όσα απήγγειλε μηχανικά στις σχολικές γιορτές. Η Δανάη ήταν το τυπικό μεσοαστάκι των ανέμελων ‘00s, απλά συμμετείχε στις γιορτές. Το πρότυπο του πολεμιστή μέσα σε εποχές ευωχίας φαινόταν απελπιστικά εκτός εποχής. Τα παράσημα της γενιάς της ήταν κάτι σηματάκια ραμμένα στα ρούχα ήδη από το εργοστάσιο. Δεν συμπληρώνονταν αργότερα, έπειτα από ανδραγαθίες και επιτεύγματα σε πεδία μαχών. Μα όποιος φορούσε τα πιο διαλεχτά από αυτά περπατούσε με καμάρι λες και είχε συμμετάσχει στην απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία. Σκέφτηκε να ψάξει στο διαδίκτυο για πληροφορίες, αλλά το απέρριψε αμέσως. Ο πνευματώδης Tim θα καταλάβαινε από χιλιόμετρα πως είναι ξερές γνώσεις.

«Πού τον θυμήθηκε τον πόλεμο του ’40», αναρωτήθηκε. Μα έλα που η πανουργία της ιστορίας είχε παίξει και τώρα το ρόλο της. Το παρελθόν μπήκε και πάλι από την πίσω πόρτα. Ήταν η πρώτη φορά που η διαρκής μεταπολεμική ευημερία, χρονικά όσα πάνω κάτω και τα χρόνια διακυβέρνησης της βασίλισσας Ελισάβετ, είχε βάλει απότομα φρένο. Χωρίς μάλιστα το σοκ του πολέμου για να έρθει ψυχικά και συναισθηματικά η επανεκκίνηση. Μα και χωρίς restart, οι νέοι μοιάζανε χαμένοι σαν τους μεταπολεμικούς ήρωες του Ντε Σίκα. Mέσα σε έναν ορυμαγδό πληροφοριών, να προσπαθούν να βρουν το δρόμο τους στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως ο πρωταγωνιστής του Ιταλού σκηνοθέτη το χαμένο ποδήλατό του. Και η προσαρμογή δεν ήταν το ίδιο ανέμελη όπως οι γελαστές φωτογραφίες δίπλα σε αναγεννησιακά κτίρια που κατέκλυζαν τα μέσα δικτύωσης. Πολύπλοκη και για τη Δανάη που έψαχνε ποια πραγματικά ήταν και πώς αντιδρούσε στις νέες συνθήκες. Ανεξίτηλο της είχε μείνει το περσινό Πάσχα. Άργησε να κλείσει εισιτήρια και, αφού οι τιμές ήταν απλησίαστες, αποφάσισε να καθυστερήσει την κάθοδό της. Έκανε Πάσχα σε μια ρώσικη εκκλησία με κάποιους Σύριους μηχανικούς από την εταιρεία. Πρώτη φορά μέσα στο μισοσκότεινο ναό είδε όλη την αναστάσιμη λειτουργία. Συνήθως έμενε για λίγα λεπτά απέξω για να ακούσει το «Χριστός Ανέστη». Τσούγκρισε κόκκινα αβγά και ευχήθηκε μαζί με αγνώστους με λόγια θερμά. Ένιωσε πως όλους κάτι τους συνδέει και τους υπερβαίνει.

«Μα εδώ βρισκόμαστε να καλπάσουμε στις μεγάλες λεωφόρους και όχι να σκεφτόμαστε πότε βομβάρδισαν τη Γούναρη!», ξεφύσηξε μπερδεμένη. Μιλώντας για Γούναρη, η φιγούρα που της ήρθε στο μυαλό ήταν ο παππούς της. Τον θυμήθηκε να την κρατάει και να κατεβαίνουν μαζί το δρόμο, που αυτός επέμενε να τον αναφέρει ως «Καλαβρύτων», με βήμα αέρινο. Σε λίγο θα χώνονταν σε μια σκοτεινή παράλληλο και σε μια αίθουσα που θύμιζε μαυσωλείο. Εκεί κατέφθαναν και άλλοι γέροι χωμένοι στα παλτά τους και χαιρετιούνταν μεταξύ τους θερμά. Όλοι συμμετείχαν στη γιορτή του 12ου Συντάγματος, που πολέμησε στα βουνά της Αλβανίας. Τις φορές που τον συνόδευε, παρατηρούσε πως έβλεπε άλλους ανθρώπους εκείνες τις στιγμές. Καμία σχέση με τους κλασικούς ηλικιωμένους που ξεκινάνε από τα χαράματα την καθιερωμένη γκρίνια. Που σπρώχνονται στα ασφαλιστικά ταμεία έτοιμοι να αρπαχτούν με το παραμικρό. Δεν ήταν κάποια ταπεινωμένα ανθρωπάκια μέσα στην αντιηρωϊκή καθημερινότητα. Ήταν κάποιοι άλλοι εκείνη τη γιορτινή ημέρα για την κλάση τους. Σαν να είχε κάτι το θαυμαστό αυτός ο δρόμος στα μέσα του Δεκέμβρη. Οι σκέψεις σταμάτησαν εκεί γιατί ο Tim της χτύπαγε το κουδούνι.

Έφτασαν σχετικά νωρίς, μα η greek taverna ήταν ήδη γεμάτη. Κόσμος πολύς μέσα στην αίθουσα, περισσότεροι οι θεριακλήδες έξω. Πολλοί Έλληνες είχαν έρθει αμέσως μετά τη δουλειά, πλακώνοντας τα ποτά, και ήταν ήδη φτιαγμένοι. Φλυαρούσαν με ξένους που είχαν έρθει με την περιέργεια πως θα δούνε κάτι φολκλόρ. Κάτσανε σε ένα τραπέζι ενώ τα καλαματιανά άρχισαν να ηχούν στο μαγαζί και οι πρώτοι σηκώθηκαν να χορέψουν. «It all began, as usual, with the Greeks» πετάει την ατάκα που ακούγεται στη σειρά ο Tim. Τη φίλησε ξανά και ξανά, μοιράζοντας ίδιο το πάθος όπως οι πρωταγωνιστές της σειράς.

Το κέφι είχε ανέβει και το ζευγάρι συζητούσε στο τραπέζι με άλλους. «Ήταν μεγάλα τα παππούδια μας, Δανάη, κράτησαν την Ήπειρο, πάλεψαν στο Ρούπελ, πήραν τα βουνά να μην τους φάει ο κάμπος» είπε κάποιος Ανδρέας που μόλις είχαν γνωρίσει. Και εκεί που πήγε να πει την περίφημη περί ηρώων φράση του Τσόρτσιλ στον Tim, χέρια γνωστών τον άρπαξαν, βάζοντάς τον στον κύκλιο χορό. Σε αυτόν που έρχεται από μακριά και σε πείσμα των καιρών συνεχίζει. Το θέαμα δεν ήταν ό,τι πιο άρτιο και συγχρονισμένο. Δεν χόρευε το Λύκειο των Ελληνίδων, ούτε το Αρσάκειο είχε την καθιερωμένη του γιορτή. Κάποιοι ταλαίπωροι προσπαθούσαν να βρουν το ρυθμό και έκαναν σαν να πάταγαν σταφύλια, χάνοντας συνεχώς τα βήματα. Αλλά τι σημασία είχε αυτό, η ουσία βρισκόταν στο τι ένιωθαν. Τιμούσαν την ημέρα χωρίς να βουλιάζουν σε μια υποχρεωτική αργία. Αφιέρωναν σε μια εργάσιμη μέρα ώρες από τον πολύτιμο χρόνο τους αντί να ξεκουραστούν. Τα βλέμματα ήταν κουρασμένα από διψήφιο αριθμό ωρών πάνω σε υπολογιστές, ζαλισμένα από έννοιες σύνθετες σε γλώσσα μη μητρική. Αλλά αυτά τα κουρασμένα νεανικά μάτια γύρευαν ανήσυχα τη δικιά τους ανθυπέρβαση. Ένα άλμα αισιοδοξίας, όπως η ανέλπιστη νίκη των παππούδων τους τότε που η ελπίδα είχε χαθεί για καιρό από την ηπειρωτική Ευρώπη. Και ο αφηγητής ας το παραδεχτεί. Ας κλείνει ο κύκλος της ζώσας μνήμης, κάποια αποθέματα άφησαν πίσω τους οι του 12ου πέρα από μια national holiday. Παρακαταθήκες που κανένας χρόνος δεν είναι ικανός για να σβήσει. Πως όποιες και να είναι οι δυσκολίες σίγουρα δεν θα ξεπεράσουν τις δυνατότητές μας.

Twitter