Θεσσαλονίκη. Περιοχή Χαριλάου. Χτυπώ το κουδούνι. Η εξώπορτα ανοίγει. Ανεβαίνω στον δεύτερο όροφο. Η πόρτα ορθάνοιχτη, δυο όμορφα χαμόγελα με υποδέχονται. Βρίσκομαι στο διαμέρισμα της Λαμπρινής και του Στέλιου Λουκά. Πίσω τους απλώνονται χιλιάδες βιβλία, σε βιβλιοθήκες και στο δάπεδο. Τα χάνω για μια στιγμή. Νομίζω ότι βρίσκομαι σπίτι μου. Τους αγκαλιάζω. Αγκαλιάζω με τα χέρια και το πνεύμα μου τον φίλο όλων μας που έχει το προνόμιο, μια σπάνια αποστολή, να ζει και να αναπνέει μέσα στον λόγο. Ρωτώ τη Λαμπρινή πόσα από αυτά έχει διαβάσει από συντροφικότητα, ή έστω από περιέργεια. Αναμενόμενη η απάντηση: πάρα μα πάρα πολλά. Δεν θέτω το ίδιο ερώτημα στον Στέλιο. Έχω δει άπειρες φορές το πρόγραμμα «Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι», που παρουσιάζει στην TV100. Το βλέπουμε, το νιώθουμε, καθώς μας παρασύρει στο ταξίδι του με ένα βιβλίο στο χέρι και πολλά στο τραπέζι μπροστά του, ότι διαβάζει προσεχτικά κάθε έργο που επιλέγει –ή καλύτερα κάθε λέξη–, φτάνει στο βάθος του, ψάχνει και βρίσκει όλα τα χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει. Έχει το ταλέντο να μας πείθει για το μεγαλείο ενός βιβλίου, ακόμη και όταν το πρωτοαντικρίζουμε με δυσπιστία.

Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης, Φεβρουάριος 1992. Μια νέα εκπομπή κάνει την εμφάνισή της στο ελληνικό τηλεοπτικό στερέωμα, με εμψυχωτή έναν νέο δημοσιογράφο, επιπλέον πτυχιούχο δραματικής σχολής. Είναι η δουλειά του να παίρνει συνεντεύξεις και έχει μάθει να στέκεται μπροστά στην κάμερα. Ποιητής ο ίδιος, έχει το ένστικτο να ενεργοποιεί ακόμη και τους συγγραφείς που βγαίνουν πρώτη φορά στην τηλεόραση. Ύστερα από λίγες μόνο προσπάθειες μας έχει κερδίσει. Θα έπρεπε να έχει εθνική εμβέλεια, σκεφτόμαστε, να τη βλέπουν οι συγγραφείς και οι αναγνώστες όλης της χώρας. Μας αφορά όλους, αναδεικνύει τους ανθρώπους της γραφής και ανοίγει την όρεξη όλων για ανάγνωση.

Έλληνες και ξένοι –ποιητές, πεζογράφοι, δοκιμιογράφοι, μεταφραστές, ερευνητές, πανεπιστημιακοί– βλέπουν το πιο πρόσφατο βιβλίο τους να ξετυλίγεται μπροστά τους και απαντούν στις γόνιμες ερωτήσεις του Στέλιου Λουκά, που οδηγούν σε αποκάλυψη της γραφής και της σκέψης τους. Εκατοντάδες σπουδαίοι άνθρωποι των γραμμάτων έχουν παρουσιαστεί στο «Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι», που λειτουργεί αδιαλείπτως εδώ και 23 χρόνια. Ενδεικτικά αναφέρω λίγα ονόματα, γνωστά σε όλους μας: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Θανάσης Βαλτινός, Ρέα Γαλανάκη, Κική Δημουλά, Βασίλης Καραγιάννης, Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου, Κώστας Παπαγεωργίου, Αντώνης Φωστιέρης.

Ο Στέλιος Λουκάς συνεργάζεται με τους πιο σημαντικούς συλλόγους συγγραφέων και λογοτεχνών, εκδοτών και βιβλιοπωλών, με εκδοτικούς οίκους και βιβλιοθήκες. Παρουσιάζει λογοτεχνικά, ιστορικά ή και επιστημονικά βιβλία, αλλά και τα περιοδικά που κυκλοφορούν σε όλη τη χώρα. Πέρα από το «Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι», είναι υπεύθυνος και παρουσιαστής τηλεοπτικών προγραμμάτων με θέμα τον ελληνικό πολιτισμό, κυρίως της Μακεδονίας.

Αυτό που κάνει μια δουλειά να ξεχωρίζει δεν είναι τόσο οι συνθήκες, όσο το πάθος και το μεράκι. Για τον Στέλιο Λουκά το βιβλίο παραμένει πάντα μυθικό αντικείμενο, όσο και αν έχει εξοικειωθεί μαζί του.

Θα έπρεπε να ήταν κριτικός λογοτεχνίας ο Στέλιος Λουκάς, να αλλάξει τα βάρβαρα ήθη μας. Διαβάζουμε το οπισθόφυλλο, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι γνωρίζουμε το βιβλίο και γράφουμε κριτική. Καλύτερα να μη γράφαμε. Η πρωτογενής γραφή χρειάζεται κριτική για να ζήσει. Και η κριτική χρειάζεται δημιουργική ανάγνωση για να υπάρξει.

Το τηλεοπτικό πρόγραμμα «Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι» έχει διάρκεια μιας ώρας. Τη θερινή περίοδο, που αρχίζει 1η Ιουνίου, θα μεταδίδεται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 2 μετά το μεσημέρι. Η υπόλοιπη Ελλάδα μπορεί πλέον να το βλέπει στο Διαδίκτυο, TV100live, τις ώρες της τηλεοπτικής μετάδοσής του.

Η πιο συνήθης περιγραφή του προγράμματος, «Η μακροβιότερη ελληνική τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο», έχει πλέον κατοχυρωθεί. Ας ευχηθούμε να γίνει σχολή, να ακολουθήσουν και άλλες.

Twitter