του Γιώργου Βέη

«Αυτός που περιπλανιέται δεν είναι αντικοινωνικός. Προτιμά απλώς τις μεγάλες σχέσεις».

Πολ Μοράν, Ταξίδια

Σπάνια με συντροφεύουν περισσότερα από δύο βιβλία στα ταξίδια μου. Αυτά της μιας βδομάδας, εννοώ. Των δέκα ημερών το πολύ. Το υπερσύγχρονο βαλιτσάκι μου μόλις που αφήνει λίγο χώρο για τα βαρίδια των ζωηρών, των αλλεπάλληλων μετακινήσεων. Αλλά κι η Σιγκαπούρη δε συγχωρεί εύκολα άλλη ερωμένη.

Κειμενική και μη. Είναι από μόνη της μια σπουδαία συλλογή διηγημάτων. Απαιτητική και πεισματάρα. Από το ένα άκρο της έως το άλλο, από το κάθε οικοδομικό της τετράγωνο, σε όλες σχεδόν τις στροφές του τοπίου της, αναφύεται το πρόσωπο, η ιδέα, η εικόνα η κυρίαρχη και η δεσμευτική μιας ολοκληρωμένης αφήγησης. Η υπεραπλούστευση του Ζιλ Ανρί Πουανκαρέ, ότι δηλαδή η πραγματικότητα είναι όντως αυτό που οι άνθρωποι με λίγη μόνο γνώση καταλαβαίνουν τι εστί, φαίνεται ότι εδώ τουλάχιστον επαληθεύεται. Ο επισκέπτης της γόνιμης θέλησης μπορεί να εισπράξει ακέραιες τις παραγράφους, τα υποκεφάλαια, τις ενότητες εντέλει της μεγάλης Περιπέτειας. Η αντικειμενικότητα συνιστά εν ολίγοις υπόθεση συγκερασμού πρόθυμων, λαίμαργων δηλαδή βλεμμάτων. Οι ιστορίες, τις περισσότερες φορές, γράφονται μέσα μας. Ανεπαίσθητα. Αρκεί να επιδαψιλευθεί αρμοδίως η κατάλληλη συγκυρία. Υπάρχει θαρρώ μια συμφωνία κυρίων. Διαίσθηση και διαπίστωση ταυτοχρόνως: οι θεότητες έδωσαν όρκους ανακωχής. Τη λυπήθηκαν αυτή την πόλη-λιμάνι. Της επέτρεψαν να αναπτυχθεί χωρίς ιερούς πολέμους, αποδεχόμενες εκ προοιμίου η μια την παρουσία, την αληθοφάνεια της άλλης. Σε υψηλό μάλιστα βαθμό: αυτό το νησί είναι δημιούργημα διαπεραστικού φωτός, τροπικών χυμών, ακραίων χαρακτήρων, σιωπηλών παθών. Κατά τα άλλα, η αρχή και το τέλος της δημιουργίας πιστοποιείται, προδικάζεται μαθηματικά και ομοφώνως δίπλα και πάνω από τις μεγάλες σεισμογενείς πλάκες, τις καινοφανείς και τις αρχαίες εστίες των απωανατολικών τσουνάμι. Για πολλούς λόγους φρονώ ότι αυτό το οποίο με τόση θέρμη ισχυρίστηκε ο Γάλλος νομπελίστας J. M. G. Le Clézio για μιαν άλλη κοιτίδα θαυμάτων, το μακρινό, εξίσου εξωτικό Μεξικό, μάλλον ισχύει αναλόγως και για τη Σιγκαπούρη: «…ο θρύλος κυρίως: η μαγική δύναμη των ονομάτων […] Στην καρδιά αυτού του μυστηρίου υπάρχει η ενστικτώδης γοητεία που ασκούν οι λαοί-μάγοι και τα σκληρά έθιμά τους, αναμειγμένη με το θαυμασμό που προκαλεί η καλλιτεχνική και πολιτιστική τους ανάπτυξη […] Το πιο περίεργο μέσα σ’ αυτό το ρεύμα ονείρων […] είναι ότι προέρχεται απ’ όλες τις εποχές και παράγει μ’ ένα συνεχή τρόπο αυτές τις εκρήξεις του παράλογου, της παραίσθησης ή ακόμα και του παράδοξου […] Όνειρο μιας νέας γης όπου όλα είναι δυνατά· όπου όλα είναι ταυτόχρονα πολύ παλιά και πολύ καινούργια». Γεφυρώνονται μάλλον, όπως στο ουράνιο τόξο, οι δύο αυτοί πόλοι. Ταξιδεύουν ο ένας μέσα στον άλλο, γίνονται ένα όνειρο που με περιμένει στο βάθος κάποιου δρόμου. Στο άμεσο μέλλον, εννοώ. Καθώς γέρνω τώρα ελαφρά από το μπαλκόνι μου για να δω κι άλλα επεισόδια της γενικευμένης ονειροδράσης της Σιγκαπούρης, ξυπνάει μέσα μου μια άλλη αφήγηση, στο όνομα του Σίβα. Ευχαριστία, θυσία συλλαβών. Η περίσταση με οδηγεί συνειρμικά, ήτοι αντιστικτικά στο παραπλήρωμα αυτών των στιγμών. Το μοιράζομαι μαζί σας, αναγνώστες: «Η αποστροφή του Μπωντλαίρ για το ταξίδι κάνει ακόμα πιο αξιοπρόσεκτη την παρουσία εξωτικών εικόνων, που από πολλές απόψεις κυριαρχούν στην ποίησή του. Σ’ αυτή την κυριαρχία βρίσκει το δίκιο της η μελαγχολία του. Κατά τα άλλα τούτο είναι μια ένδειξη της δύναμης με την οποία, μέσα στην ευαισθησία του, το στοιχείο της αύρας βρίσκει το δίκιο του. Το voyage είναι μια άρνηση ταξιδιού». Walter Benjamin, Σαρλ Μπωντλαίρ, ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού.

Twitter