fbpx
«Νίτσε και Διόνυσος»

«Νίτσε και Διόνυσος»

της Ελένης Λαδιά

Διόνυσος: δεν πρόκειται εδώ για τον αγαπημένο θεό του Νίτσε για τον οποίον έγραφε πως «στην μυστικόπαθη κραυγή αγαλλίασης του Διονύσου θραύεται ο ζυγός της εξατομίκευσης και διάπλατα ξανοίγεται ο δρόμος προς τις γενεσιουργές αιτίες του όντος, προς τα μυστικότερα τρίσβαθα των πραγμάτων.»1 Ούτε για τον θεό Διόνυσο, του οποίου το όνομα υιοθέτησε σε στιγμές τρέλας, όταν έγραψε το σπαρακτικό σημείωμα για την Κοζίμα «Αριάδνη σ’αγαπώ»2.

Εδώ πρόκειται για το παλαιό και θαυμάσιο περιοδικό «ο Διόνυσος»3 που κυκλοφόρησε το 1901 ο πρώτος τόμος με εκδότες τους Γιάννη Καμπύση (1872—1901) και Δ. Χατζόπουλο. Δυστυχώς ο Καμπύσης δεν υπήρχε στο δεύτερο τόμο (1902) διότι είχε πεθάνει. Αξίζει όμως να αναφέρουμε λίγα λόγια γι’ αυτόν τον ιδεαλιστή νέο, ο οποίος λάτρευε τον Νίτσε, όταν ακόμη ο φιλόσοφος δεν είχε γίνει του «συρμού».

Το έργο του Γιάλομ Όταν έκλαψε ο Νίτσε, κατά την προσωπική μου γνώμη είναι, ένα βιβλίο λαϊκίστικο και αυθαίρετο, διότι όσο και να δηλούται η μεγάλη φαντασία στην τέχνη, θεωρώ ανεπίτρεπτο να παρουσιάζεται ο φιλόσοφος «κλαίων» και η Λου Σαλομέ να τον προσέχει μιλώντας πίσω από την πλάτη του με τον ιατρό Μπρόγερ. Έκτοτε όλοι στην Ελλάδα «ασχολήθηκαν» με τον Νίτσε.

Ο Γιάννης Καμπύσης όμως υπήρξε θαυμαστής του Νίτσε στη σύντομη ζωή του. Πέθανε στα είκοσι εννιά του φυματικός. Πρόλαβε να σπουδάσει νομικά, να γράψει διηγήματα, ποιήματα, θεατρικά, να μεταφράσει Στρίντμπεργκ, Χάμσουν, και τα ποιήματα του Νίτσε Διονύσου διθύραμβοι. Το έτος που έζησε στην Γερμανία (1898-9) υπήρξε καθοριστικό για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του.

Στον πρώτο τόμο του περιοδικού, στην πρώτη κιόλας σελίδα υπάρχει απόσπασμα με τον τίτλο «Το σφυρί μιλάει» από το Τάδε έφη Ζαρατούστρα, άρθρο για το θέατρο Μπαϊρόιτ, τα πρώτα κεφάλαια της μελέτης του φιλοσόφου Νίτσε κατά Βάγκνερ, απόσπασμα «Τι οφείλω εις τους αρχαίους;» από Το λυκόφως των ειδώλων και στο δεύτερο τόμο (μετά το θάνατό του) αποσπάσματα από τα έργα του Νίτσε Η χαρούμενη επιστήμη, Αυγή (σκέψεις για τις ηθικές προλήψεις) και Η γέννησις της τραγωδίας ή ελληνισμός και πεσιμισμός.

Θα κλείσουμε με ένα απόσπασμα από το Διονύσου διθύραμβοι,4 στη μετάφραση του Γιάννη Καμπύση, που νομίζω πως ταιριάζει πολύ στην ψυχοσύνθεση του νεαρού μεταφραστή.

Είναι από το ποίημα «Για τη φτώχεια του υπερπλούτου»:

Θυσιάζεσαι, σε βασανίζει ο πλούτος σου-

Παραδίνεσαι

δεν φείδεσαι τον εαυτό σου, δεν τον αγαπάς

πάντοτε σε αναγκάζει η βάσανο η μεγάλη,

βάσανο των αποθηκών των παραπληρωμένων,

παραπληρωμένης καρδιάς-

μα πια κανένας δε σ’ ευχαριστεί...

Σημειώσεις

1 Φρειδερίκος Νίτσε Η γέννηση της τραγωδίας, μτφ. Κ. Μεραναίου, εκ. Μαρής.

2.Ντάνιελ Αλεβύ Φρειδερίκος Νίτσε, μτφ. Άρη Δικταίου, εκ. Γκοβόστη.

3.Ο Διόνυσος τόμος α’ 1901 και τόμος β’ 1902, επανεκδόθηκαν από το Ελληνικό και Λογοτεχνικό Αρχείο, Αθήνα 1981.

4. Φρειδερίκος Νίτσε Διονύσου διθύραμβοι, μτφ. Γιάννη Καμπύση, εισαγωγή Δ. Ζαχαριάδη, εκ. Τα Γράμματα, Αλεξάνδρεια 1917.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.