Πρόκειται για τον πρώτο τόμο της συγκεντρωτικής έκδοσης των ποιημάτων μου –θα ακολουθήσει και ένας δεύτερος. Περιλαμβάνει τις τρεις πρώτες συλλογές μου, ποιήματα δηλαδή που γράφτηκαν απ’ το 1971 ως το 1998 και εκδόθηκαν απ’ το 1994 ως το 2000. Προφανής η ανακολουθία, οφειλόμενη σε δισταγμούς και άλλες αιτίες που είχαν ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει πολύ η έκδοση του πρώτου μου βιβλίου. Ο τίτλος προέρχεται από στίχο ενός ποιήματος της τρίτης συλλογής. Τον επέλεξα διότι συμπυκνώνει διεργασίες και καταστάσεις μακρόσυρτες, εκτεινόμενες στις τρεις σχεδόν δεκαετίες γραφής των ποιημάτων. Οι δοκιμασίες έχουν να κάμουν με τη ζωή και τη γραφή, οι δοκιμές μόνο με τη δεύτερη.

Αυτές οι τελευταίες διατρέχουν και τις τρεις συλλογές. Αναζητήσεις, ανιχνεύσεις, πειραματισμοί, παλινδρομήσεις, στην εναγώνια προσπάθεια για αποκρυστάλλωση ενός σταθερού κι όσο γίνεται προσωπικού ύφους. Φως φανερό πως και σ’ αυτό άργησα πολύ να κατασταλάξω, όμως γι’ αυτή την καθυστέρηση δε μέμφομαι τον εαυτό μου: Αν μη τι άλλο, στις τρεις πρώτες συλλογές μου βρίσκω έναν πλούτο που οφείλεται ακριβώς σ’ αυτό, στην αναζήτηση, στο ψάξιμο δεξιά κι αριστερά, στο άπλωμα, σε τολμήματα, στην κοπιώδη, τέλος, εξάντληση των όποιων δυνατοτήτων μου. Ακόμη, ας διευκρινίσω ότι αναζήτηση δε σημαίνει πελάγωμα και μη κατασταλαγμένο ύφος, δε σημαίνει αναγκαστικά και απουσία προσωπικής σφραγίδας.

Οι δυο πρώτες συλλογές (Το δέρας, Τα αιφνίδια άστρα) δεν παρουσιάζουν -πέρα από μια φυσιολογική εξέλιξη- ουσιαστικές διαφορές. Η τρίτη (Αγγειογραφία) είναι αυτή που σημαδεύεται απ’ την επιζητούμενη παγίωση του προσωπικού τρόπου έκφρασης, ο οποίος τρόπος ωστόσο μόνο στην επόμενη συλλογή διαγράφεται με σαφήνεια. Έτσι, η Αγγειογραφία μένει κάπως μετέωρη, πληρώνοντας το τίμημα της τελικής προσπάθειας, που μεταφράζεται σε κάποια χαλαρότητα και σε ορισμένες «ποιητικές αλχημείες». Ίσως γι’ αυτό τη συμπαθώ περισσότερο.

Ευνόητο ότι στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνονται όλα τα ποιήματα των τριών συλλογών –όσα ήταν ν’ απορριφθούν είχαν απορριφθεί εγκαίρως. (Έχει και η αργοπορία τα καλά της). Μεταβολές έγιναν ελάχιστες σε ελάχιστα ποιήματα, κι απ’ αυτές οι περισσότερες περιορίζονται στη στίξη.

Τώρα, αν χρειαζόταν να πω κάτι και για τους «θεματικούς» άξονες που διατρέχουν αυτά τα ποιήματα, θα εντόπιζα κυρίως τον χρόνο και τη συνακόλουθη φθορά, την ποίηση και γενικότερα την τέχνη, τον τόπο μας και τα βάσανά του, το μύθο και την ιστορία. Διευκρινίζοντας πως, όταν καταπιάνομαι μ’ αυτά τα δύο τελευταία, προσπαθώ να εισφέρω κάτι καινούργιο, να δω τα πράγματα από μια κρυμμένη σκοπιά. Γι’ αυτό η Πηνελόπη επί 20 χρόνια δεν υφαίνει παρά ένα ακριλικό δέρμα το οποίο και θα φορέσει στο τέλος η ίδια, γι’ αυτό η γερασμένη Μήδεια πέφτει πάνω στο χαμένο σανδάλι του Ιάσονα, οι Κορίνθιοι, κάπου εκεί στα 440 π. Χ. δε δέχονται καμιά συζήτηση για απόκρουση της… σοβιετικής εισβολής στην Πράγα κι ο (στερημένος από θεάματα) Ξέρξης εκστρατεύει ως τη Σαλαμίνα μόνο και μόνο για ν’ απολαύσει απ’ το Αιγάλεω το θέαμα της ναυμαχίας και προπαντός να ζήσει την αγωνία της («για λίγο ‘‘ζήτω’’, λίγο ‘‘γιούχα’’»).

Τέλος, θα πρέπει να πω ότι αυτό το βιβλίο οφείλει την ύπαρξή του στον ανιδιοτελή εκδότη Δημήτρη Δημόπουλο, που είχε την ιδέα και πήρε τη γενναία πρωτοβουλία της έκδοσής του σε τόσο δύσκολους καιρούς, κι ακόμη ότι είχε την τύχη να το φροντίσει ο φίλος καθηγητής Θεοδόσης Πυλαρινός, στην επαγγελματική επάρκεια του οποίου προφανώς περιττεύει κάθε αναφορά, η αγάπη ωστόσο με την οποία περιβάλλει το αντικείμενο κάθε δουλειάς που θα αναλάβει ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστή και γι’ αυτό χαίρομαι όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να την επισημάνω.

Δοκιμασίες και δοκιμές
Ποίηματα 1971-1998
Σωτήρης Σαράκης
επιμέλεια: Θεοδόσης Πυλαρινός
Κουκκίδα
303 σελ.
Τιμή € 16,00

Twitter