Μόλις τέλειωσε άλλη μια Υπουργική Σύνοδος του ΝΑΤΟ, αφήνοντάς με άδειο από δυνάμεις και γεμάτο αντιφατικά συναισθήματα.

Ως πολύπειρος διπλωμάτης, που υποτίθεται πως είμαι, μπορεί να χάρηκα απ’ την καλή παρουσία και τα εύσημα που απέσπασε ο Έλληνας υπουργός και την επίτευξη κάποιων άμεσων στόχων που είχαμε θέσει γι’ αυτή τη σημαντική Σύνοδο, όπου η «New Administration» του προέδρου Trump θα άνοιγε σε ανώτατο επίπεδο τα επίσημα χαρτιά της για το μέλλον της διεθνούς ασφάλειας, από τις δύο όχθες του Ατλαντικού ως τη χωρίς μπούσουλα Ευρώπη και την πολύπαθη Μέση Ανατολή.

Αντίθετα, ως σκεφτόμενος άνθρωπος προβληματίζομαι από την αλήθεια που βγήκε περίτρανα στη μάζωξη των ισχυρών που, εκπροσωπώντας κοινωνίες προοδευμένες και δημοκρατικές, κατέληξαν ομόφωνα μετά από εφιαλτικές αναλύσεις πως η εξασφάλιση της ελευθερίας των παιδιών μας εξαρτάται πρώτιστα από τη σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών και την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων, ώστε να αντιμετωπίσουμε μια καταιγίδα σύνθετων κινδύνων που απειλούν τα πάντα γύρω μας!

Υπερβολές; Υποβολιμαίες σκοπιμότητες διεθνών σκοτεινών συμφερόντων; Μακάρι τα πράγματα να ήσαν τόσο απλά και να υπάκουαν τυφλά σε κάποιους απλοϊκούς κανόνες αφελών θεωριών συνωμοσίας. Όμως, κατά πως φαίνεται, οι διαχρονικές αλήθειες και οι ιστορικές εκείνες συγκυρίες που ώθησαν μέσα απ’ τους αιώνες τους ανθρώπους στην αλληλοσφαγή και τον όλεθρο, δεν έχουν εκλείψει. Η ανθρωπότητα συνεχίζει να σκαρφίζεται μύριους τρόπους ώστε να οδηγείται ξανά και ξανά στο κακό.

…«Στα βράχια»! Όπως και η πορεία της κοινωνίας μας, όπως οι ζωές του καθενός μας, όπως ακριβώς καταλήγει να τσακίζεται αυτός ο περήφανος αλλά και τόσο απρόβλεπτος λαός σε κάθε δεύτερη ή τρίτη στροφή της μακράς του Ιστορίας, για να ξαναρχίσει πάλι απ’ την αρχή με κόπο την αιώνια πορεία του.

Κάτι τέτοιες μαύρες σκέψεις, λοιπόν, με ωθούν κατά καιρούς ως συγγραφέα ιστορικών μυθιστορημάτων να επανέρχομαι σε δύστροπες πτυχές της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής και σε δύσκολες σελίδες της Ιστορίας, κύρια, του τόπου μας. Και κάπως έτσι πριν ενάμιση περίπου χρόνο μού καρφώθηκε η βασανιστική ιδέα, καθώς στριμωχνόμουν με τέτοια περίεργα «μεταφυσικά» ερωτήματα ζώντας στο σουρεαλιστικό σύμπλεγμα του σύγχρονου Ισραήλ και της ταλαίπωρης Παλαιστίνης, όπου ως πρόσφατα έτυχε να κάνω «νυχτερινή βάρδια» σαν τον Καββαδία, να βάλω σε χαρτί ένα σφιχτό μυθιστορηματικό κείμενο για τη σύγχρονη τραγωδία της Ελλάδας, ιδωμένης μέσα από τυχαίους αλλά εύκολα αναγνωρίσιμους νεοελληνικούς χαρακτήρες, βασισμένο σε κομμάτια της πρόσφατης Ελληνικής Ιστορίας που, τελικά, σε μεγάλο βαθμό υποδαυλίζει τις σημερινές μαζικές μας ιδεοληψίες, παραταξιακές συστρατεύσεις ή και μεταλλάξεις των ντόπιων πολιτικών ρευμάτων.

Τη σκέψη τη δούλεψα αρκετά με δυο καλούς διαχρονικούς φίλους και βαθύτατους μελετητές του Εμφύλιου, τον Παντελή Βούλγαρη και τον συνάδελφο και κριτικό λογοτεχνίας Θοδωρή Δασκαρόλη. Αυτοί με ενθάρρυναν, με συμβούλεψαν και με κατηύθυναν, όπως άλλωστε έκαναν συχνά και στο παρελθόν της δωδεκάχρονης συγγραφικής μου αναζήτησης, βοηθώντας με κάθε φορά να βγω απ’ τον επώδυνο λαβύρινθο καθενός απ’ τα τέσσερα ιστορικά μου μυθιστορήματα.

Την αφορμή, το εναρκτήριο λάκτισμα για να το πούμε ποδοσφαιρικά, στη συγγραφή του συγκεκριμένου κειμένου έδωσε μια τυχαία μοναχική φθινοπωρινή απόδραση, σ’ ένα χωριό βαθιά μέσα στ’ Άγραφα, κοντά στον μυθικό Αχελώο όπου, πολύ πριν την καταραμένη οικονομική κρίση, επιδιδόμαστε μαζί με τον έρωτα της ζωής μου σε ξέφρενα ράφτινγκ, μαστιγώνοντας ανέμελοι αφρισμένα νερά εκεί ή στον Αλιάκμονα, τον Αώο, τον Άραχθο...

Το βροχερό ορεινό τοπίο δίπλα στο φουσκωμένο ποτάμι, τ’ άγρια βράχια, οι ευφάνταστες διηγήσεις των γερόντων το βράδυ στο μπουμπουνισμένο απ’ την πυρακτωμένη μασίνα μοναδικό καφενείο, με λόγια ανάκατα και παθιασμένα που στριφογύρναγαν στην ντουμανιασμένη απ’ την κάπνα των άφιλτρων στριφτών θολή ατμόσφαιρα, όλα αυτά μετά το τρίτο τσίπουρο συντέλεσαν στο ν’ αρχίσουν να πέφτουν γοργά στη θέση τους τα τελευταία ταιριαστά κομμάτια που έλειπαν για να κλείσει το σύνθετο παζλ.

Ως διά μαγείας εμφανίσθηκαν σκόρπιες εικόνες περιπετειώδους κατάβασης ράφτινγκ μιας ετερόκλητης ομάδας στον Άραχθο. Η απόκρυφη σπηλιά στην απόκρημνη όχθη ως καταφύγιο της ξεκομμένης ομάδας ακολούθησε, ζητώντας πιεστικά να μπει στο σενάριο. Φωτίστηκαν διαδοχικά στο βάθος η αναπάντεχη ανακάλυψη και το δέος μπροστά στο ζωντάνεμα της μνήμης του ματωμένου Εμφύλιου. Μοιραία ακολούθησε το επώδυνο σκάψιμο σε συνειδήσεις, μνήμες κι ακούσματα που αναπόδραστα φέρνει στην επιφάνεια τραγικές αλήθειες, μονόπατες ερμηνείες και ανεξήγητα συγκρουόμενα πιστεύω, βαθιά ριζωμένα στον καθένα μας.

Η κλιμακωτή καταφυγή σε βίαιες κι αταίριαστες λύσεις όταν αντικρουόμενα «εγώ», ιδεοληψίες ή ταπεινά ελατήρια και εφήμερα συμφέροντα επικρατούν αντί της λογικής και της έννοιας του «εμείς», έκανε κι αυτή, με το έτσι θέλω, την εμφάνισή της στο κατόπι.

Όλα, μα όλα αυτά τα ανόμοια πράγματα γύρευαν ταυτόχρονα εκεί, στη γωνιά του ταπεινού επαρχιακού καφενείου με την τηλεόραση να μουρμουράει ακατάληπτα, να βρουν διέξοδο μέσα από την άμεση καταγραφή τους και μια μυθιστορηματική πλοκή που να συγκινεί και να συναρπάζει.

Ταπεινός δούλος της γραφίδας εγώ, έρμαιο πραγματικό της ακατανόητης αυτής παρόρμησης, που όταν κάποια στιγμή έλθει δεν λέει να μου αδειάσει τη γωνιά αν πρώτα δεν κορεσθεί η αυθύπαρκτη ορμή της, άρχισα πυρετωδώς να γράφω, το ίδιο κιόλας βράδυ.

Όπως και παλιότερα η πλοκή ήλθε μόνη της, λίγο μπόρεσα σαν τιμονιέρης εγώ να την επηρεάσω. Οι χαρακτήρες βγήκαν αβίαστα από την πλούσια ψυχοφθόρα καθημερινότητα που βιώνουμε. Εγώ είχα μονάχα να επιλέξω ανάμεσα σ’ εκείνους τους τύπους που θα έδιναν την αντίθεση της εικόνας, την πυκνότητα της πλοκής, το ολοκληρωμένο περίγραμμα της ιστορίας και του κοινωνικού ιστού που ο μυθιστορηματικός καθρέφτης θα αντανακλούσε.

Όσο για τον τίτλο; Τα χαράματα που πτώμα πια από την ένταση αποφάσισα λίγο να πλαγιάσω, θαρρώ πως τον είδα μέσα από το κοκκινισμένο μου βλέμμα να χαράζεται μόνος του στο μουντζουρωμένο χαρτί.

Κατά πως φαίνεται, οι διαχρονικές αλήθειες και οι ιστορικές εκείνες συγκυρίες που ώθησαν μέσα απ’ τους αιώνες τους ανθρώπους στην αλληλοσφαγή και τον όλεθρο, δεν έχουν εκλείψει. Η ανθρωπότητα συνεχίζει να σκαρφίζεται μύριους τρόπους ώστε να οδηγείται ξανά και ξανά στο κακό.

...«Στα βράχια»! Όπως και η πορεία της κοινωνίας μας, όπως οι ζωές του καθενός μας, όπως ακριβώς καταλήγει να τσακίζεται αυτός ο περήφανος αλλά και τόσο απρόβλεπτος λαός σε κάθε δεύτερη ή τρίτη στροφή της μακράς του Ιστορίας, για να ξαναρχίσει πάλι απ’ την αρχή με κόπο την αιώνια πορεία του.

Ελπίζω η ανάγνωση του νέου αυτού μυθιστορήματος να αναδείξει μέρος έστω του ζόφου που ένιωσα σμιλεύοντας την κάθε λέξη και την απρόβλεπτη ανατροπή του, με την ελπίδα στο τέλος να έλθει η εσώτερη κάθαρση, η ανάταση και η δικαίωση μέσα απ’ τον σύνθετο προβληματισμό και το πικρό χιούμορ που σκόπιμα διαποτίζει το κείμενο, έτσι ώστε να μην αφήνει δύσπεπτα γυμνή την πικρή του αλήθεια...

Στα βράχια
Σπύρος Λαμπρίδης
Δίαυλος
302 σελ.
ISBN 978-960-531-361-6
Τιμή: €13,50

Twitter