Λέγομαι Λουκάς Κονανδρέας, γεννημένος στο Κουπάκι, ένα μικρό χωριό στο νομό Φωκίδας. Σπούδασα γιατρός στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ζω στην Αμερική τα τελευταία 43 χρόνια. Αν και καθυστερημένα, αποφάσισα να γράψω το βιβλίο Καλύτερα σκοτωμένη παρά χωρισμένη, που αναφέρεται σε μια παλιά αλλά απόλυτα αληθινή και εξαιρετικά αξιομνημόνευτη ιστορία.

Έζησα το συμβάν της δολοφονίας, είχα τα πρακτικά από τις δυο δίκες, είχα όλες τις εφημερίδες που έγραψαν για το φόνο και τα δικαστήρια που ακολούθησαν, και πήρα συνεντεύξεις, για να αποσαφηνίσω μερικά σκοτεινά σημεία, από περισσότερα από 160 άτομα.

Αφιέρωσα 12 χρόνια για να γράψω το βιβλίο αυτό, αλλά αισθάνομαι πολύ ικανοποιημένος που το έκανα. Είναι μνημόσυνο στους πρωταγωνιστές της ιστορίας, στη δολοφονημένη Παναγιώτα, θεία μου, στον πατέρα μου Θανάση Καρανδρέα, που υπερέβαλε εαυτόν στην προσπάθειά του για να καταδικαστούν οι ένοχοι, στον ένορκο Δημοσθένη Δαπόντε που «τιμίως και ευσυνειδήτως» αντιστάθηκε στους άλλους εννέα ενόρκους και σε μερικούς άλλους, που αντιστάθηκαν στις παντός είδους πιέσεις και είπαν την αλήθεια ή με τις πράξεις τους βοήθησαν τη δικαιοσύνη.

Η Παναγιώτα ήταν μια ενάρετη σύζυγος που έπεσε θύμα της αγάπης της στον άνδρα της και των τότε (1935-1955) προκαταλήψεων της μικρής επαρχιακής κοινωνίας. Ερωτεύτηκε τον Γιώργο Νίτσο και δέχτηκε να έχει σχέσεις μαζί του επειδή τον εμπιστεύτηκε ότι θα την παντρευόταν. Όταν ο Γιώργος αθέτησε την υπόσχεση γάμου, παρενέβησαν οι άνδρες της οικογένειάς της για λόγους τιμής και τους πάντρεψαν. Στα 13 χρόνια του γάμου τους, ο Γιώργος κακοποιούσε την Παναγιώτα, είχε εξωσυζυγικές σχέσεις και επεξεργαζόταν την ιδέα να την ξεφορτωθεί, αναζητώντας να πείσει κάποιον (ξέρουμε τουλάχιστον 11 περιπτώσεις ανθρώπων που είχε προσεγγίσει) να τη σκοτώσει. Η ίδια το είχε αντιληφθεί, όπως και οι δικοί της, οι οποίοι την πίεζαν να τον αφήσει, αλλά επειδή τον αγαπούσε κι επειδή δεν ήθελε να γίνει η μόνη και πρώτη διαζευγμένη στο χωριό, απαντούσε σταθερά κι επίμονα «Καλύτερα σκοτωμένη, παρά χωρισμένη».

Ο φόνος έγινε ένα βράδυ, με τον φίλο και κουμπάρο να τραβά τη σκανδάλη, καθώς μετά από ένα γλέντι ο Γιώργος συνόδευε την Παναγιώτα στο σπίτι τους. Ο πατέρας μου Θανάσης Καρανδρέας, ξάδελφος και προστάτης της ορφανής Παναγιώτας, ήξερε αμέσως ποιος ήταν ο ηθικός αυτουργός, και καθώς η Παναγιώτα αργοπέθαινε καταγής από τα τραύματά της, ήθελε να πάρει το όπλο να σκοτώσει τον Γιώργο. Ευτυχώς που άλλοι τον συγκράτησαν και, αντί για το όπλο, κινητοποίησε την αστυνομία και τη δικαιοσύνη, που συνέλαβαν και τους δυο ενόχους.

Όταν όμως έφτασε η υπόθεση στο δικαστήριο, τα χρήματα και οι πολιτικές διασυνδέσεις του Νίτσου οδήγησαν σε αθωωτική απόφαση και οι εγκληματίες θα έμεναν ελεύθεροι αν δεν υπήρχε ο Δημοσθένης Δαπόντες, ένας μοναδικός έντιμος ένορκος, να μειοψηφήσει έναντι των υπολοίπων εννιά. Έτσι μπόρεσε να γίνει και δεύτερο δικαστήριο.

Ο πατέρας μου αναγκάστηκε να ξοδέψει όλα τα χρήματα που αποταμίευε για τις σπουδές των τεσσάρων παιδιών του και το όνειρό του αυτό δεν θα γινόταν πραγματικότητα αν δεν ερχόταν η δωρεάν παιδεία στη δεκαετία του ‘60.

Το βιβλίο το έγραψα πρώτα στα αγγλικά, που έχουν γίνει πια η πρώτη μου γλώσσα και έχει αποσπάσει 8 συνολικά λογοτεχνικά βραβεία εδώ στην Αμερική. Οι κριτικές του βιβλίου είναι θαυμάσιες και οι αναγνώστες, Ελληνοαμερικανοί και μη, ενθουσιάζονται όταν διαβάζουν όχι μόνο για την ιστορία αλλά και για τους τρόπους, τα έθιμα, τις συνήθειες, τις πολιτικές και δικαστικές καταστάσεις στην Ελλάδα του 1950, που αναδεικνύονται καθώς διαβάζουν την ιστορία.

Σαν συγγραφέα με ευχαριστεί πολύ όταν ακούω Αμερικανούς που έχουν διαβάσει το βιβλίο να με ρωτούν: «Πώς μπόρεσαν οι απλοί εκείνοι άνθρωποι που ζούσαν τότε σε ένα μικρό χωριό στα βουνά και που πολλοί ήταν και αγράμματοι, όπως λες, να επιζήσουν, να σκεφτούν, να ελιχθούν, όπως έκαναν... Θα πρέπει να ήταν έξυπνοι άνθρωποι». Και κάποιος άλλος δίπλα, που ξέρει καλύτερα ιστορία, απαντά: «Αυτοί ήταν έξυπνοι πριν 2.500 χρόνια και μιλάμε για πριν 50-60;». Μπορεί αυτό να μη σε κάνει να αισθάνεσαι περήφανος σαν Έλληνας;

Το Καλύτερα σκοτωμένη παρά χωρισμένη κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2015 και μπορεί να το βρει κάποιος στα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία. Παρά το γεγονός ότι όσοι το έχουν διαβάσει έχουν γοητευτεί με την ιστορία και την αφήγησή της, δεν έχει κατορθώσει ακόμα να γίνει γνωστό στο ευρύτερο κοινό. Ωστόσο είμαι σίγουρος ότι το ελληνικό αναγνωστικό κοινό μπορεί να ταυτιστεί και να πάρει διδάγματα από την αληθινή αυτή ιστορία. Γιατί πέρα από μια οικογενειακή ιστορία, είναι η ιστορία και το παρελθόν της Ελλάδας, η αναπαράσταση μιας πρόσφατης εποχής, η ηθική, ο βίος και η πολιτεία των Ελλήνων της γενιάς που μόλις έφυγε από τη ζωή, αλλά έχει αφήσει τα σημάδια της στις εν ενεργεία γενιές. Και μπορεί βέβαια η σημερινή κοινωνία να μοιάζει πολύ εξελιγμένη σε σχέση με την κοινωνία του 1930 και του 1950, όμως η εντιμότητα, η οικογενειακή αλληλεγγύη, η προσπάθεια για την ανάδειξη της αλήθειας είναι διαχρονικές αξίες.

Καλύτερα σκοτωμένη, παρά χωρισμένη
Η αληθινή ιστορία του φόνου της Παναγιώτας
Λουκάς Κονανδρέας
Ιδιωτική έκδοση
312 σελ.
ISBN 978-960-93-7749-2
Τιμή: €15,00

Twitter