Οι τελευταίες μου σημειώσεις για το Πίσω Κάθισμα είχαν όλες διαγραφεί. Παχιές μαύρες γραμμές πάνω στο κατριγέ χαρτί κάλυπταν το σύνολο των λέξεων που αποτελούσαν τον σκελετό της ιστορίας. Η σειρά από τις μουντζούρες σήμαινε ότι ο Χάρης Κόκκινος είχε επιλύσει την πρώτη υπόθεσή του με επιτυχία κι ότι είχα μόλις ολοκληρώσει το πρώτο αστυνομικό μου μυθιστόρημα.

Το ίδιο βράδυ θα έβγαινα για ένα ποτό στη γειτονιά μετά από έναν μήνα απομόνωσης για για τις ανάγκες της συγγραφής. Τον τελευταίο καιρό βγαίνω μόνο στο Κουκάκι ή στην ευρύτερη περιοχή της Ακρόπολης, που είναι και η γειτονιά του βιβλίου με έναν τρόπο. Και αν με κάποιον ήθελα να πιω το ποτό μου αυτός δεν ήταν άλλος από τον Χάρη Κόκκινο, ο οποίος, κατάκοπος και προβληματισμένος, ετοιμαζόταν για το ταξίδι του από την επομένη. Φυσικά, ο Χάρης δεν εμφανίστηκε στο μπαρ, όχι τουλάχιστον με σάρκα και οστά, και το ταξίδι του ξεκίνησε χωρίς αποχαιρετισμό. Άλλωστε, το Πίσω Κάθισμα είναι το πρώτο μέρος μιας σειράς ιστοριών με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

Γιατί αναφέρω αυτές τις λεπτομέρειες; Στην ουσία το Πίσω Κάθισμα είναι μια ιστορία για την καθημερινότητά μου, για την πόλη μου, για την πόλη μας, για τους ανθρώπους της, για όλα όσα γνωρίζουμε και αποσιωπούμε, για τα κοινά μυστικά μας, για την ενοχή και τη συνενοχή, για τις μεγάλες συντριβές και τους μικρούς θριάμβους μας, για το παρελθόν και το παρόν, για το φόβο του θανάτου και τις μικρές ή τις μεγάλες απώλειές μας, για όσα αφήνουμε πίσω ή για όσα νομίζουμε ότι αφήσαμε πίσω μας. Και ο Χάρης Κόκκινος είναι ένας τύπος που κυκλοφορεί με ευκολία μέσα μου κι ανάμεσά μας. Όπως και οι υπόλοιποι χαρακτήρες του βιβλίου, οι οποίοι συνθέτουν το γνώριμο σύμπαν της πόλης.

Κατά την άποψή μου, η Αθήνα αυτόν τον καιρό έχει όλα τα χαρακτηριστικά που θα της επέτρεπαν να αποτελέσει ένα πρόσφορο έδαφος για να ανθίσει η αστυνομική λογοτεχνία. Είναι η εποχή που οι βεβαιότητες του παρελθόντος κλονίζονται, το οικοδόμημα μοιάζει να τρίζει συθέμελα, η ανομία και το χάος είναι παρόντα στην καθημερινότητα των κατοίκων της χώρας και ο κυρίαρχος κανόνας μοιάζει να είναι ότι δεν τηρείται κανένας κανόνας. Αρκεί όμως, να έχεις απλώς καλά χαρτιά στα χέρια σου για να κερδίσεις την παρτίδα ή μήπως το θέμα είναι να καταφέρεις τελικά να παίξεις ένα κακό φύλλο; Προφανώς ισχύει το δεύτερο, οπότε ο χρόνος θα δείξει αν θα αναδειχθούν σημαντικές φωνές της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, όπως θέλω να πιστεύω.

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι μια αστυνομική ιστορία είναι ένας γρίφος που αναμένει τη λύση του από κάποιον ντετέκτιβ ή κάποιον που διαδραματίζει τον ρόλο του ερευνητή. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για την αφήγηση της ιστορίας του θύματος που, ακόμη κι αν δεν βγάζει άχνα καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, είναι αυτό που αναζητά δικαιοσύνη. Και είναι ο αναγνώστης που καλείται να αποδώσει δικαιοσύνη, δοκιμάζοντας τα όρια του τρόπου σκέψης και της ηθικής του. Ο Jean-Patrick Manchette έλεγε ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι η μεγάλη ηθική λογοτεχνία της εποχής μας, με ό,τι μπορεί να συμπεριλαμβάνει για τον καθένα μας βεβαίως αυτός ο όρος. Θεωρώ ότι είχε δίκιο, δεδομένου ότι οι κοινωνικές, οι ψυχολογικές ή ακόμη και οι φιλοσοφικές προεκτάσεις μιας αφήγησης είναι αυτές που κεντρίζουν κυρίως το ενδιαφέρον των σύγχρονων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας.

Είναι γνωστό ότι η ζωή είναι ένα ταξίδι από το οποίο κανείς δεν βγαίνει ζωντανός, και κάθε αστυνομική ιστορία είναι η αφήγηση ενός τέτοιου ταξιδιού. Στο βάθος βρίσκεται πάντα ο φόβος του θανάτου και οι αστυνομικές ιστορίες που γράφω δεν είναι παρά εργαλεία για τη διαχείριση αυτού του φόβου. Όταν καταφέρνω να τον ξεπεράσω γράφοντας, νιώθω μια γλυκιά ζαλάδα, στις παρυφές της ελευθερίας, και είναι αυτή ακριβώς η ζαλάδα που επιχειρώ να μοιραστώ με τον αναγνώστη που αποφασίζει να επιβιβαστεί στο Πίσω Κάθισμα.

Στο πίσω κάθισμα
Ευτυχία Γιαννάκη
Ίκαρος
440 σελ.
ISBN 978-960-572-115-2
Τιμή: €15,50

Twitter