Σημασία έχει το ταξίδι.

Συμβαίνει συχνά, όταν πέφτει η νύχτα, να κάνουμε την ανασκόπηση της μέρας και τα γεγονότα να έρχονται θολά κι ανακατεμένα στα όνειρά μας.

Ο Δυσσάκος προέκυψε ως οδηγός κατά την ανασκόπηση στον χωροχρόνο των τελευταίων πενήντα χρόνων. Αυτή η ανασκόπηση μετατράπηκε σε περιπλάνηση, που περιείχε τόσο την περιήγηση όσο και την αποκάλυψη της πλάνης των γεγονότων μέσα από τα οποία επήλθε ο μετασχηματισμός της κοινωνίας, η μετάλλαξη ανθρώπων και εννοιών. Με λίγα λόγια, προέκυψε ως βοηθός στη λύση του ερωτήματος: «Πώς φτάσαμε ως εδώ;»

Επρόκειτο για ένα ταξίδι και χρειαζόμουν έναν Οδυσσέα. Έναν Οδυσσέα, ο οποίος στη διάρκεια των πενήντα χρόνων έγινε Δυσσέας και Δυσσάκος, γιατί σημασία δεν έχει το όνομα αλλά το ταξίδι.

Όπως κάθε Οδυσσέας, κουβαλούσε κι αυτός το δικό του χρέος. Πώς να συμπυκνώσει τόσα γεγονότα σε λίγες σειρές; Πώς να αφηγηθεί, χωρίς όμως να κουράσει; Πώς να κάνει τους συνομήλικούς του να θυμηθούν και τους νεότερους να γνωρίσουν χωρίς να βαρεθούν; Δίπλα λοιπόν στον Οδυσσέα, βοηθοί και συνταξιδιώτες, δημιουργήθηκαν ήρωες με ονόματα χωρίς μυθικά σημαινόμενα, καθημερινά και ταπεινά, όπως το Μαρικάκι και η Φωτούλα που, παρά την ταπεινότητά τους, κουβαλούσαν την προσωπική τους μυθολογία, συνυφασμένη κι αδιαίρετη με τη συλλογική Ιστορία. Οι ζωές τους, άλλοτε παράλληλες κι άλλοτε τεμνόμενες, κατασκεύαζαν τον μυθιστορηματικό καμβά πάνω στον οποίο αποτυπώνονταν οι κοινωνικές εξελίξεις. Οι ζωές τους δεν ήταν το μοναδικό κεντρικό σημείο του μυθιστορήματος, εξάλλου δεν είναι παρά μία ακόμη μυθιστορία. Είναι ένα μυθ-ιστόρημα πολυκεντρικό, καθότι θεωρώ ότι κάθε ήρωας, κάθε άνθρωπος, έχει το προσωπικό του αφήγημα, εξίσου σημαντικό με κάθε άλλο. Επειδή όμως τα ιστορήματα εγγράφονται μέσα σ’ ένα ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο, ως άλλος Οδυσσέας περιπλανήθηκα στην αναζήτηση και καταγραφή των γεγονότων από την δεκαετία του ’60 έως σήμερα. Μια γοητευτική ομολογώ περιπλάνηση, η οποία με οδήγησε σε πολλαπλές ανατροπές και αναμορφώσεις των χαρακτήρων και των περιπετειών των ηρώων μου. Σχεδόν δύο χρόνια ο Δυσσάκος, το Μαρικάκι, η Λόπη, η Φωτούλα και η δασκάλα με παράσερναν σε ταξίδια στα οποία συχνά δυσκολευόμουν να βάλω τέλος.

Επρόκειτο για ένα ταξίδι και χρειαζόμουν έναν Οδυσσέα. Έναν Οδυσσέα, ο οποίος στη διάρκεια των πενήντα χρόνων έγινε Δυσσέας και Δυσσάκος, γιατί σημασία δεν έχει το όνομα αλλά το ταξίδι.

Ο χρόνος έχανε τη διάστασή του. Άλλοτε χρειαζόταν να τον επιταχύνω κι άλλοτε να τον διαστέλλω. Το μόνο βέβαιο ήταν ότι έπρεπε να τον χωρέσω σε λέξεις, «οι οποίες μέσα στην αυτάρκειά τους και τα περιορισμένα τους όρια θα χωρούν τη μυθολογία…», όπως λέει και η δασκάλα, η αφηγήτρια της ιστορίας. Να συμπλέξω τη μια ζωή με την άλλη και, πότε μαζί πότε χώρια, να τις εντάξω μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο. Να συνδιαμορφώνονται έτσι που το προσωπικό να αποτελεί μέρος του συλλογικού και το συλλογικό να εισχωρεί στο ατομικό. Χώρεσα τον χρόνο σε επιστολές και ημερολόγια, έβαλα τους ανθρώπους σε καφενεία και αυλές, τόπους συλλογικής έκφρασης, εν είδει χορού σε αρχαία τραγωδία. Πολύς ο χρόνος, συμπυκνωμένος ο καιρός, τα γεγονότα βαριά. Χρειάστηκα αρκετές δόσεις χιούμορ για να μην επιτρέψω στους ήρωές μου να κατρακυλήσουν σε μελοδραματισμούς ή στη θλίψη της πικρής ειρωνείας.

Ο Δυσσάκος, έπειτα από πολλά λιμάνια, μπάρκα και ξέμπαρκα, έφτασε στο τέλος. Το ταξίδι όμως συνεχίζεται.

Δυσσάκος
Ελένη Αναστασοπούλου
Γαβριηλίδης
181 σελ.
ISBN 978-960-576-427-2
Τιμή € 12,72

Twitter