ΓΙΩΤΑ Κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Πάντα είχα μια ιδιαίτερη σχέση με τη φαντασία και το μαγικό στοιχείο στα παραμύθια, στο θέατρο, στη ζωή. Με γοήτευε αφάνταστα η ιδέα της μεταμόρφωσης των πραγμάτων, των ανθρώπων, του κόσμου όλου. Αυτό το μαγικό «αν» που καθιστά τα πάντα δυνατά, που κάνει τη στιγμή ξεχωριστή, που χαρίζει ξαφνικά χαμόγελα και έντονες συγκινήσεις. Αυτό το «αν», που στην πραγμάτωσή του διορθώνει τα κακώς κείμενα και επαναπροσδιορίζει σχέσεις και καταστάσεις.

Η Μάνια, η ηρωίδα της ιστορίας μου, έχει –όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας της– μεγάλη φαντασία και ενεργητικότητα. Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, αν δεν υπάρξουν στερητικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, έχουν αστείρευτη φαντασία. Πλάθουν κόσμους απίστευτους και «ζουν» με υποδειγματική ειλικρίνεια σε αυτούς. Το στοιχείο της μεταμόρφωσης είναι χαρακτηριστικό στο παιχνίδι τους. Ενδύονται θεατρικούς ρόλους και μετασχηματίζουν την πραγματικότητα για να εξυπηρετήσουν υποσυνείδητα την πλήρωση των συναισθηματικών τους αναγκών.

Η Μάνια, λοιπόν, εντυπωσιάζεται με ό,τι φαντάζει μαγικό. Ενθουσιάζεται με τον ταχυδακτυλουργό στο πάρτι της Έλλης. Αποφασίζει να του μοιάσει. Σε αυτή την ηλικία είναι έντονη η μιμητική συμπεριφορά και η επιρροή των ενηλίκων προτύπων. Επιδίδεται με κέφι στα δικά της μαγικά κόλπα. Θέλει να μεταμορφώσει τη γάτα του γείτονα σε κουνέλι, όπως έχει δει τον μάγο να κάνει. Χωρίς επιτυχία. Προσπαθεί να εξαφανίσει τον μικρό της αδερφό, εκφράζοντας ίσως κάποιο ενδόμυχο συναίσθημα ζήλιας. Αποτυγχάνει πάλι. Δεν πτοείται. Είναι ένα πηγαία χαρούμενο παιδί με ενσυναίσθηση, μια ικανότητα που καλλιεργείται από το περιβάλλον, όπως και η κοινωνική συνείδηση. Θέλει να φτιάξει ένα φίλτρο μαγικό, που διώχνει τους εφιάλτες και τους φόβους. Ποια συστατικά θα βάλει, σύμφωνα με τη συνταγή της κυρίας στο σχολείο; Λίγο γαργαλητό, πολλή αγκαλιά, ένα φιλάκι της μαμάς και ένα χαμόγελο του μπαμπά. Ό,τι δηλαδή χρειάζεται ένα παιδί για να νιώθει συναισθηματική ασφάλεια. Δεν θέλει, όμως, να κρατήσει το φίλτρο μόνο για τον εαυτό της. Μες στον ενθουσιασμό συντάσσει μια λίστα με όλα όσα τη στεναχωρούν στην καθημερινότητά της και θέλει να αλλάξει. «Θα ήθελα, αν μπορούσα, με ένα παφ μαγικό να εμφανίσω φαγητό για τον Γιάννη στο σχολείο, που έρχεται χωρίς πρωινό και ζηλεύει το δικό μου... μια δουλειά με λεφτά για τον μπαμπά του Νίκου, που έχασε τη δική του και τώρα είναι στο σπίτι... ένα σπίτι για τον παππού που κοιμάται στο παγκάκι, έξω από το γραφείο σου...»

Η Μάνια μάς υπενθυμίζει ότι η ευτυχία μας συνδέεται άμεσα με τη χαρά και το ευ ζην των άλλων γύρω μας. Δεν μένει όμως στις ευχές. Το επόμενο βήμα, ο ακτιβισμός, υπονοείται. Ζητά τη βοήθεια του άμεσου περιβάλλοντός της για να βγουν τα μάγια αληθινά. Θέτει έμμεσα το ερώτημα: «Τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί για ό,τι μας πονάει, ακόμα κι αν δεν μας αγγίζει προσωπικά την παρούσα στιγμή;» Η Μάνια ενσαρκώνει το πρότυπο του ενεργού, κοινωνικά ευαισθητοποιημένου πολίτη στο οποίο στοχεύουμε ιδανικά στην εκπαίδευση από μικρή ηλικία. Είναι η έμπρακτη ελπίδα για έναν κόσμο, όπου οι πανανθρώπινες αξίες θα είναι η πραγματικότητα και όχι απλώς ένας διακηρυγμένος θεωρητικός στόχος.

Η Ίρις Σαμαρτζή, εξαιρετικά ταλαντούχα και αγαπημένη εικονογράφος, ζωντάνεψε ευφάνταστα τη Μάνια, τα σχέδια και τα όνειρά της, συμπληρώνοντας μοναδικά, με ιδιαίτερη τρυφερότητα και γλυκύτητα, όσα υπονοούσε το κείμενο. Με τις ονειρικές, πρωτότυπες εικόνες της έδωσε μια άλλη διάσταση στην ιστορία, απογειώνοντάς την. Το αποτέλεσμα για μένα μαγικό. Της το χρωστώ.