Γράφω: αποσπώ ένα κομμάτι από τον κόσμο που με περιβάλλει, από ένα ακαθόριστο και ασχημάτιστο υλικό, στο οποίο περιέχεται και προγλωσσική ύλη, και του δίνω σχήμα. Γράφω: επιχειρώ να διατυπώσω την ύπαρξή μου μέσα από μια απολύτως συγκεκριμένη –και προκαθορισμένη;− ποιητική λειτουργία, με μια συγκεκριμένη μεταθετική διαδικασία – και αν αυτό οδηγεί σε μια καινούρια πτυχή ανθρωπογνωσίας, σε μια απόκρυφη γωνιά όπου φωλιάζει η ύπαρξη, τόσο το καλύτερο. Θα έχω πετύχει, μιλώντας για τον εαυτό μου, μιλώντας τον εαυτό μου, να τον επεκτείνω πέρα από τα όριά του, για να συναντήσει άλλες συνειδήσεις, που, μέσω της ανάγνωσης, θα τον συναναστραφούν παροδικά.

Από αυτή την ανάγκη συναναστροφής γεννήθηκε η Άκρη του κόσμου − η ανάγκη του συγγραφέα για αυτοανακοίνωση είναι, ίσως, η επιτακτικότερη. Χρειαζόμουν έναν διχασμένο ήρωα-πρωταγωνιστή, για να μιλήσω για τον δικό μου διχασμό. Χρειαζόμουν μια μεγάλη συλλογική καταστροφή, για να μιλήσω για τη δική μου ερήμωση. Χρειαζόμουν να κινηθώ στο μεταίχμιο ανάμεσα σε πραγματικό και φαντασιακό, για να μιλήσω για τη δική μου διχοστασία ανάμεσα σε πραγματικότητα και φαντασία. Χρειαζόμουν μια οργιάζουσα εικονοποιία, για να συνοψίσω τη δική μου οργιαστική εσωτερική εικονοφορία. Χρειαζόμουν, τέλος, έναν αμιγώς μοντέρνο τρόπο, με όλη την απλότητα και την πολυπλοκότητά του, για να τα αφηγηθώ όλα αυτά, προκειμένου να διατυπώσω τον δικό μου, κερματισμένο, εαυτό.

Η Άκρη του κόσμου είναι η αγωνιώσα συνείδηση ενός και μόνου προσώπου που προσπαθεί να διαχυθεί στο συλλογικό. Είναι η αγωνία της ένωσης του ατομικού με το συλλογικό σε συνθήκες όπου δοκιμάζονται και τα δύο: συνθήκες που ορίζονται, από τη μία, από μια μεγάλη καταστροφή (συνθήκη όπου εκφράζεται το ανθρώπινο μεγαλείο αλλά και η ανθρώπινη χαμέρπεια), και, από την άλλη, από την αποχαλίνωση και το καρναβαλικό στοιχείο που αυτή παρέχει. Το θείο εισβάλλει ως εξαίρεση, για να επιβεβαιώσει το ευτελές της ανθρώπινης μοίρας.

Η Άκρη του κόσμου δεν είναι ιστορικό μυθιστόρημα, η Ιστορία είναι μόνο το φόντο, επικουρικός χορηγός του μύθου. Το (γνησίως) ιστορικό μυθιστόρημα προϋποθέτει μια κυριολεκτική σχέση με την Ιστορία, ενώ η σχέση της Άκρης του κόσμου με αυτήν είναι καταφανώς μεταφορική. Επιπλέον η ιστοριογραφία, ως κορυφαία εθνογενετική αφήγηση, δεν έχει καμιά θέση στο βιβλίο, αφού εξαρχής υπονομεύεται η οποιαδήποτε αληθοφάνειά της.

Ο διχασμένος ήρωας, Γρηγόριος-Αλέξανδρος, το σκοτεινό επιθανάτιο όνειρό του, η Επιδημία, η Μεγάλη Φυγή, η διαπλοκή με τον ιστορικό χρόνο, οι νέες –τότε− εφευρέσεις της τεχνολογίας (τηλέγραφος, τηλέφωνο, αυτοκίνητο, κινηματογράφος), η ένταξη του ανθρώπου στα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα, η παρεμβολή του θείου, η καταβύθιση –μέσω του ονείρου− σε σκοτεινές ζώνες της ανθρώπινης συνείδησης, η ερωτική επιθυμία, η αγριότητα του πολέμου, ο χαοτικός τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η ανθρώπινη συνείδηση: ιδού οι βασικές παράμετροι του βιβλίου. Με αυτά θέλησα να καταπιαστώ στην Άκρη του κόσμου, έτσι θέλησα να με πω.

Αυτό μπόρεσα.

Στην άκρη του κόσμου
Γιώργος Ξενάριος
Κέδρος
382 σελ.
Τιμή € 19,90

Twitter