Είχα ήδη παραδώσει τα διηγήματα στον εκδότη μου, όταν ανακάλυψα (ίσως να ακούγεται αστείο, παρόλο που είναι πάντα αληθινό, όπως όλες οι ανθρώπινες αυταπάτες) ότι όσα εξέφραζα στο Προοίμιο του βιβλίου μου (τα ίδια εκείνα που, τελικά, το διέπουν συνολικά, ως συνεκτικός ιστός), μακριά από οποιαδήποτε πρωτοτυπία, δεν ήταν παρά η απόδειξη της –πολύ ταπεινής, αναμφίβολα– εισδοχής μου στον χώρο μιας λογοτεχνικής θεωρίας (βλέπετε; οι σπουδές, η ακαδημαϊκή έρευνα και η επαγγελματική μας δραστηριότητα, αλίμονο, έπειτα από κάποια χρόνια γίνονται δεύτερη φύση μας), οριζόμενης ως «ρομαντική θεωρία της τραγωδίας».

Όπως όλες οι λογοτεχνικές θεωρίες, έτσι και αυτή πηγάζει από μια συγκεκριμένη βιοθεωρία και κοσμοθεωρία και τη συμπυκνωμένη διατύπωσή της, η οποία τόσο έντονα μου θύμισε τον δικό μου τρόπο σκέψης – την οφείλω στον Βάλτερ Πούχνερ και, ειδικότερα, στην «Εισαγωγή» του στην έκδοση Παναγιώτη Σούτσου, Ρομαντικά δράματα (Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 2008). Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτήν τη θεωρία, «η υποκειμενικότητα του ατόμου αποτελεί μια οδυνηρή δυσαρμονία, μια αφύσικη κατάσταση της μοναξιάς και της απομόνωσης μέσα στην αρμονία του σύμπαντος, από την οποία τον ελευθερώνει το πεπρωμένο». Όσο για τον θάνατο (θέμα κυρίαρχο στο βιβλίο μου, φανερό ήδη από το εξώφυλλό του), δεν αποτελεί τιμωρία «αλλά πύλη για νέα ζωή, επιστροφή στην αρχή και απελευθέρωση στο άπειρο. Ο θάνατος είναι η σύνδεση και σύνθεση με το όλο, το τέλος της εξορίας στη γη, είναι συμφιλίωση και αποκατάσταση». Ο θάνατος, όπως αφήνω και εγώ να εννοηθεί ή το λέω με σαφήνεια σε κάποια διηγήματα, «δεν είναι ποινή, ήττα ή ντροπή, αλλά επιβράβευση, ευλογία, σωτηρία», είναι αποκατάσταση «της παγίδευσης και του εγκλεισμού της συνείδησης στον εγωκεντρισμό». Ακολουθώντας, δε, χωρίς να το γνωρίζω και οπωσδήποτε από πολύ μακριά, λόγω των πενιχρών μου μέσων, μια μεγάλη χορεία δημιουργών, χρησιμοποίησα και εγώ την Τέχνη, του λόγου εν προκειμένω, ως προσδοκώμενη υπέρβαση του Εγώ και ένωση με το Όλον – αρχικά, βέβαια, με το Όλον το «πιο κοντινό», τους υποψήφιους αναγνώστες.

Δεν γνωρίζω, ασφαλώς, πόσοι από αυτούς τους αναγνώστες θα διάβαζαν υπό το παραπάνω πρίσμα τα διηγήματά μου, στα οποία, πάντως, υπαινίσσομαι ή και περιγράφω επανειλημμένα στιγμές ψυχικής βασάνου στον καθημερινό βίο, γεγονός, από την άλλη πλευρά, το οποίο, φοβάμαι, καθιστά την ανάγνωσή τους μάλλον στενόχωρη. Παρηγοριά μου θα ήταν η αναγνώστρια ή ο αναγνώστης να κατορθώσει να διαβεί τον «στενό χώρο», βρίσκοντας στη διάρκεια και στο τέλος της διάβασης μια μικρή λύτρωση.

Θα ήθελα, τέλος, να επισημάνω ότι, τόσο τα παρακειμενικά στοιχεία του βιβλίου (μότο, κείμενα οπισθοφύλλου), όσο και η εικαστική του επιμέλεια (ο πίνακας του Courbet με τους πεθαμένους γλάρους στο εξώφυλλο, το σχεδιάκι που συνοδεύει τη σελιδαρίθμηση –μου αρέσει να το φαντάζομαι σαν έναν εφορμώντα μαύρο ιππότη με εντυπωσιακό μανδύα που τον πτυχώνει ο άνεμος–, η εικονογράφηση ορισμένων από τα διηγήματα – αν προσέξει κανείς, θα δει ότι η αντίστοιχη εικόνα συμπεριλαμβάνεται στις σελίδες που καταλαμβάνει το εκάστοτε διήγημα στον Πίνακα Περιεχομένων, ενώ η τελευταία εικόνα, εκείνη της σελίδας 59, παραπέμπει σε ένα αδύναμο πλάσμα, έτοιμο να καταρρεύσει κάτω από το ίδιο εκείνο στοιχείο που του δίνει ζωή, μην αντέχοντας το υπερβολικό του, πια, βάρος), επελέγησαν και υλοποιήθηκαν (χάρη και στους καλούς συνεργάτες που είχα) με έναν κοινό γνώμονα και έναν κοινό στόχο, μέρος του οποίου ελπίζω να επιτευχθεί μέσω των αναγνωστών.

Ακόμα πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, θα ήταν αυτοί οι τελευταίοι να βρουν έναν δικό τους, διαφορετικό τρόπο να διαβάσουν το βιβλίο μου. Αυτό θα με έπειθε ότι αποκτήσαμε μία οδό επικοινωνίας, η οποία, καλώς ή κακώς, ποτέ δεν επιτυγχάνεται δίχως συγκρούσεις.

Σε κοιτούν
Σταυρούλα Γ. Τσούπρου
Γρηγόρη
62 σελ.
Τιμή € 7,00

Twitter