Θα πρέπει να διασαφηνίσουμε εξαρχής ότι η Τέχνη, από την εποχή των σπηλαίων κι εντεύθεν, ασχολείται με το τερατώδες, αυτό που προκαλεί Δέος, άγχος, φόβο και τρόμο, το εξαιρετικό, το ακραίο, το περιθωριακό, το Ανεξήγητο, το Άγνωστο, το Αλλόκοσμο, το Εξωκοσμικό, το Αλλότριο. Κι όταν δεν ξεπέφτει σε επίπεδο φτηνού κουτσομπολιού, η Τέχνη είναι η ανώτερη μορφή κοινωνικής κριτικής προς γνώσιν και συμμόρφωσιν του Συλλογικού Ασυνειδήτου, έτσι ώστε να εξελιχθεί και να αναβαθμιστεί η Πανανθρώπινη Συνειδητότητα.

Έτσι, λοιπόν, οι «τερατείες» του Αισχύλου, που προκάλεσαν αποβολή σε εγκύους (προφανώς εταίρες, αφού οι καλές Αθηναίες δεν είχαν πρόσβαση στα Διονύσια), λειτουργούσαν ακριβώς όπως Η σιωπή των αμνών, η φιλοσοφική λογοτεχνία του Μαρκήσιου ντε Σαντ ή το Δαμάζοντας τα κύματα του Λαρς φον Τρίερ, όπου η διαστροφική-αιρετική-προκλητική πανσεξουαλικότητα της πνευματικώς καθυστερημένης καθαγιάζεται ότι «πολύ ηγάπησεν». Πέρα όμως από αυτό το χριστιανικό-βουδιστικό-ινδουιστικό πολιτισμικό επίστρωμα, ο «λοξός» σκηνοθέτης Λαρς φον Τρίερ διερευνά απλώς και μόνον τα λασπωμένα, βρόμικα, σαθρά βάθη της συλλογικής πανανθρώπινης ψυχής. Τίποτα παραπάνω. Ας μην υπήρχαν εκεί τα κόπρανα, για να μην όζουν! Τόσο απλά. Όσο υπάρχουν όμως στάβλοι του Αυγεία, πάντα θα χρειάζεται ένας ημίθεος και ήρωας Ηρακλής για να τα καθαρίσει.

Τον ρόλο αυτό ανέλαβε από σκηνής Rex – Εθνικού Θεάτρου η πολύ δημιουργική, παραγωγική και ιδιάζουσα στην πρωτοτυπία του ταλέντου της και στη μοναδικότητα της θεατρικής έκφρασής της, Ρούλα Πατεράκη. Σπουδαία σκηνοθέτις, ίσως η καλύτερη που μας έχει απομείνει από τη γενιά της, διερευνά τη θεατρική πράξη του μέλλοντος, χωρίς να εφησυχάζει και να επαναπαύεται σε ευκολίες. Οι δάφνες του παρελθόντος (της) πολλές, η ίδια όμως –ανήσυχο πνεύμα και διεξοδική μελετήτρια– ερευνά τη θεατρική πράξη ένδοθεν, βάζοντας και τον εαυτό της στο κάδρο.

Η πρωτοτυπία αυτής της παράστασης έγκειται στο εξής: η σκηνοθέτις βάζει τον εαυτό της στο κάδρο να διακηρύσσει ότι απαιτεί από τους ηθοποιούς να μην υποκρίνονται, αλλά να είναι ο εαυτός τους, χωρίς φκιασίδια και ψιμύθια! Η ίδια ντυμένη κι αχτένιστη ως Τρελή του Σαγιώ του Ζιρωντού, με μια απλή λευκή πούδρα στο βασανισμένο και χαρακωμένο πρόσωπό της, αρκείται στο να διαβάζει από μέσα και να συνομιλεί δήθεν στο τηλέφωνο με τον «γλυκούλη» (όπως τον χαρακτήρισε) Λαρς φον Τρίερ, σα να είναι παλαιά φιλαράκια και να χωρατεύουν. Τα πρόσωπα που εμφανίζονται επί σκηνής είναι σαφώς ηθοποιοί και σε καμία περίπτωση δεν μας υποβάλλουν να ταυτιστούμε με τον ρόλο τους. Η γυμνή σκηνή «ιταλικού τύπου» κι οι «γαλατάδικοι» φωτισμοί συντείνουν σε αυτήν τη μετά το μεταμοντέρνο αποστασιοποίηση-εκλογίκευση. Εντάξει, θα μου πείτε, αυτά τα είδαμε και προηγούμενες δεκαετίες κι από διασημότερους διεθνώς σκηνοθέτες. Πού είναι το καινούργιο; Ποίαν γλαύκα κομίζει η Πατεράκη εις Αθήνας; Μα, το συναίσθημα, αγαπητοί μου φίλοι, το συναίσθημα. Αν μπορέσεις παρ’ όλα αυτά τα αντιτιθέμενα τεχνικά τερτίπια να συγκινήσεις μέχρι θανάτου τον θεατή, τότε είσαι ποιητής επί σκηνής, όπως ο Μπρεχτ, ο Σοφοκλής, η Σαπφώ…

Η Ρούλα Πατεράκη ποιεί σύγχρονον και μελλοντικόν ήθος, ανεβάζοντας επί σκηνής τα σύγχρονα «τέρατα», φωτίζοντάς τα σκληρά, μέχρι να μας φανούν απλώς ένας σβόλος χώμα, αναλώσιμος κι ανακυκλώσιμος. Τότε το έλεος κι ο τρόμος μετατρέπονται σε συμπόνια και συμπάθεια. Και τότε είμαστε έτοιμοι να αντικρίσουμε το Έρεβος εντός μας και να το αφήσουμε να μας κοιτάζει κι εκείνο – ανενόχλητοι, αμφότεροι. Μόνον τότε θα εξελιχθούμε και θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του καιρού μας διεξοδικώς.

Η Πατεράκη είναι σηματωρός και φρυκτωρός ενός θεάτρου της Ερεβώδους Σκληρότητας αλλά και Φιλανθρωπίας. Επιτέλους, ύστερα από πολλές δεκαετίες θεατρικής μελέτης, πρακτικής και έρευνας, το βρήκε! Δημιούργησε όχι μόνον τη δική της σχολή, όπως ο Κάρολος Κουν, αλλά επηρεάζει ενεργώς τα θεατρικά δρώμενα από τούδε και εις το εξής.

Παρακολουθήστε τη με κομμένη την ανάσα, με λυμένα τα φρένα και χωρίς αναστολές. Θα σας οδηγήσει στη Νήσο των Μακάρων, επί γης, προ θανάτου.

Παραστάσεις: από 11/02/2016 έως 20/03/2016

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία – Δραματουργία – Σκηνική προσαρμογή: Ρούλα Πατεράκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Άγγελος Μέντης
Φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος
Video-art: Στάθης Αθανασίου
Ηχητική σύνθεση: Γιώργος Πούλιος
Βοηθός σκηνοθέτη: Τασία Σοφιανίδου

ΔΙΑΝΟΜΗ
Βίγκβιντ: Ρούλα Πατεράκη
Μπες: Ιωάννα Τσιριγκούλη
Γιαν: Άκης Σακελλαρίου
Ντόντο: Παρθενόπη Μπουζούρη
Δρ. Ρίτσαρσον: Γιώργος Παπαπαύλου
Μίνιστερ: Γιάννης Βογιατζής
Σύμπιλα: Ευανθία Κουρμούλη
Γουίλλιαμ: Γιώργος Ζιόβας
Τέρρυ: Νίκος Μαυράκης
Στέλλα: Τασία Σοφιανίδου
Πρεσβύτερος, Γιατρός, Μεσόκοπος: Μελέτης Γεωργιάδης
Πρεσβύτερος , Γιατρός, Άνδρας στο μπαρ: Ανδρέας Αντωνιάδης
Πρεσβύτερος , Γιατρός, Άσχημος: Σπύρος Τσεκούρας
Πρεσβύτερος , Γιατρός, Ναύτης: Κώστας Κοράκης
Γυναίκα: Βασιλική Αντώναρου
Άντρας: Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης

Η παράσταση είναι κατάλληλη από 18 ετών και άνω. Σε κάποια σημεία της παράστασης ακούγονται δυνατοί ήχοι. 

Διάρκεια: 2 ώρες και 30 λεπτά, χωρίς διάλειμμα
Τιμές εισιτηρίων: κανονικό 15 €, μειωμένο 10 €, ανέργων 5 €

Εθνικό Θέατρο, Σκηνή Νέο Rex: Πανεπιστημίου 48
Τηλέφωνο ταμείου: 210.3301881, 210.3305074, ομαδικές κρατήσεις: 210.5288179
website

Twitter