fbpx
«Να σου δώσω μια να σπάσεις»: Ο Βασίλης Λέκκας τραγουδά Στέλιο Καζαντζίδη

«Βασίλης Λέκκας: “Να σου δώσω μια να σπάσεις”» της Ανθούλας Δανιήλ

Το βιβλίο με τον τίτλο Να σου δώσω μια να σπάσεις (αχ βρε κόσμε γυάλινε) αρχίζει και τελειώνει με το ίδιο σημείωμα του Βασίλη Λέκκα, του γνωστού και αγαπημένου ερμηνευτή, που τραγουδώντας κάλυψε όλη την γκάμα των φωνητικών αποχρώσεων: «Τραγουδώ και τιμώ τον Στέλιο Καζαντζίδη και τα τραγούδια που αποτυπώνουν τον λαϊκό μας πολιτισμό. Τραγούδια που αποκαλύπτουν τη νεότερη ελληνική περιπέτεια. Μια περιπέτεια που –μέσα από τη φωνή του– ταξίδεψε σ’ ολόκληρο τον κόσμο, σκορπίζοντας παντού βαθιά συγκίνηση. Ο Στέλιος έγινε μέλος της κάθε ελληνικής οικογένειας. Έτσι τον ένιωσα κι εγώ, σαν άνθρωπο δικό μου. Έτσι θα τον τραγουδήσουμε, με την ψυχή και την αλήθεια που συμβολίζει για τον καθένα μας».

Το βιβλίο συνοδεύεται από δύο CD με δώδεκα τραγούδια το καθένα, τους στίχους των τραγουδιών και δύο κείμενα για τον Καζαντζίδη, τις επανεκτελέσεις και τον Λέκκα, τα οποία υπογράφουν ο Κώστας Μπαλαχούτης και ο Γιώργος Κοκκώνης. Στο ενδιαφέρον σημείωμά του, ο Μπαλαχούτης προσπαθεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο «Καζαντζίδης», να εξηγήσει δηλαδή πώς ένα νέο παιδί του λαϊκού τραγουδιού, που δεν εμφανίστηκε συχνά στα κέντρα, που δεν χαμογελούσε εύκολα, που δεν υπέκυπτε σε πιέσεις, που από το 1966 μέχρι το 2001 δεν έκανε ζωντανές εμφανίσεις διότι ήταν σε καραντίνα, που από το 1975 έως το 1987 δεν κυκλοφόρησε κανένα νέο τραγούδι με τη φωνή του, πώς λοιπόν διατήρησε αλώβητο τον μύθο του. Παρατηρεί μάλιστα ότι τα τραγούδια, αν και επιφανών δημιουργών, χωρίς τη φυσική παρουσία του Καζαντζίδη δεν θα είχαν την ίδια προβολή. Γιατί ο Καζαντζίδης δεν είναι ο «τελάλης του παντρέματος του στίχου με τη μελωδία, δηλαδή ο μεσάζων ανάμεσα στον στιχουργό και τον συνθέτη» αλλά είναι «με το χάρισμά του, το ένστικτο και την προσωπικότητά του» συνδημιουργός. Αναφέρει παραδείγματα άλλων παρόμοιων ερμηνευτών, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο Μπιθικώτσης, ο Διονυσίου, των οποίων η «συνεισφορά... αποκτά περίσσιο βάρος, πυκνότητα, ουσία... Οι φωνές κουβαλούν μνήμες». Από τους δημιουργούς σπουδαίων τραγουδιών μνημονεύει τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ο οποίος υποστηρίζει πως έναν κακός ερμηνευτής μπορεί να καταστρέψει ένα τραγούδι, ενώ ο προικισμένος ερμηνευτής το αναδεικνύει και σ’ αυτήν την κατηγορία συγκαταλέγει τη Μούσχουρη, τον Μπιθικώτση, τη Φαραντούρη, τη Μοσχολιού και, φυσικά, τον Καζαντζίδη, τον «μεγαλοφυή τραγουδιστή». Ο Σταύρος Κουγιουμτζής τον θεωρεί πρωτότυπο δημιουργό, που ξεφεύγει από παλαιότερα πρότυπα. Ο Σωκράτης Μάλαμας θεωρεί ότι η ερμηνεία του συντελούσε στη σύνθεση. Ο Μητροπάνος θεωρεί τη φωνή του παγκοσμίως μοναδική. Ο Νταλάρας υποστηρίζει ότι το μέγεθός του ήταν τέτοιο, που έσβηνε όποιο άλλο. Ο Τερζής τον θεωρεί ως τον μεγαλύτερο Έλληνα τραγουδιστή, η Αλεξίου ότι εκείνος ήταν το μέτρο σε μια εποχή που έχει χάσει το μέτρο της, ότι η φωνή του έφτανε στον ουρανό και ότι έγινε εν ζωή θεός. Ο Παπάζογλου λέει πως το τραγούδι του Καζαντζίδη ακτινοβολούσε, εκτινασσόταν και σε διαπερνούσε, ότι πρόφερε με μοναδικό τρόπο το «ρ» και το «άλφα» και έβαζε φτερά στις λέξεις. Ήταν άνθρωπος ακέραιος, «φυγάς του καημού», λέει ο Λιάνης. Η φωνή του Καζαντζίδη εκφράζει τη φωνή της Ελλάδας, της μπέσας, της φιλίας, του φιλότιμου, του έρωτα, μακριά από κάθε μικροπρέπεια, βαρβαρότητα, ξεπεσμό και κομπίνα.

diastixo.gr | βιβλίο & τέχνες

Στο δεύτερο κείμενο, ο Γιώργος Κοκκώνης κάνει λόγο για τις επανεκτελέσεις, όπου οι νέοι ερμηνευτές αναμετρώνται με τα πρότυπα αφήνοντας το δικό τους στίγμα, «νέα πατίνα στις παλιές εκτελέσεις». Γενικά δεν θεωρεί τις επανεκτελέσεις «χώρο επαγγελματικού ανταγωνισμού» και είναι κάτι που αφορά και το δημοτικό τραγούδι, με παράδειγμα διείσδυσης στο αστικό τραγούδι τον Γιώργο Παπασιδέρη. Οι συνθέτες παλαιότερα ήταν και στιχουργοί και εκτελεστές, χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Βαμβακάρης και τελευταίος του είδους ο Τσιτσάνης. Ο Καζαντζίδης αποτελεί πρότυπο ανεξαρτητοποίησης και «μοντέλο εμβληματικού ερμηνευτή», για τον οποίο οι συνθέτες γράφουν τραγούδια. Κι επειδή ο στίχος του ανταποκρίνεται στον λαό, το κοινό ταυτίζεται μαζί του. Στα χαρακτηριστικά του συγκαταλέγονται: η απομάκρυνσή του από τα παλιά ερμηνευτικά κλισέ, η φόρτιση της ερμηνείας του με αρρενωπότητα, η έμφυτη άνεσή του στις μεγάλες φράσεις, η αποφυγή λαρυγγισμών και τρεμοπαίξιμου της φωνής. Επιλέγει την κανονικότητα και τη σταθερότητα της κίνησης. Οι εκτελέσεις του σημαδεύονται από το ευρύ πλάτος αυτής της κίνησης και από τον μεγάλο όγκο του ηχοχρώματος. Και, φυσικά, όλα αυτά τα καταφέρνει με τη βιωματικότητα και την τέλεια άρθρωσή του. Τέλος, με τη συνεργασία του με τον Χατζιδάκι και τον Θεοδωράκη πέρασε τους λαϊκούς τρόπους στο νέο λαϊκό τραγούδι.

Η φωνή του Καζαντζίδη εκφράζει τη φωνή της Ελλάδας, της μπέσας, της φιλίας, του φιλότιμου, του έρωτα, μακριά από κάθε μικροπρέπεια, βαρβαρότητα, ξεπεσμό και κομπίνα.

Ο Βασίλης Λέκκας είναι ένα λαϊκό παιδί που τραγουδά έντεχνο, που πέρασε όμως από τη Σχολή του Χατζιδάκι και «απέδωσε τραγούδια ιδιαίτερων αισθητικών προδιαγραφών». Ο ειδικός τρόπος τραγουδίσματος που απαιτεί ένα τραγούδι του Χατζιδάκι είναι τελείως διαφορετικός από τον λαϊκό και αυθόρμητο. Χαρακτηριστικό σ’ αυτή τη φάση είναι η μεγάλη αυστηρότητα και προσαρμογή στην εκτέλεση. Όταν όμως ο Λέκκας φεύγει από τη «Σχολή» ελευθερώνεται, η ερμηνεία του δραματοποιείται, η κίνησή του γίνεται εξπρεσιονιστική και αποκτά «εύρος διακυμάνσεων στις εκτάσεις της φωνητικής ερμηνείας». Ο ειδικός μελετητής εκθέτει όλα τα χαρακτηριστικά της φωνής του ερμηνευτή, την εξάρτησή του από το ποιητικό κείμενο, τη δραματοποίηση, τις χειρονομίες που κάνουν το τραγούδι σκηνικό δρώμενο. Η πρόταση ερμηνείας του Λέκκα φέρει την προσωπική του σφραγίδα. Όσον αφορά την αναμέτρησή του με το πρότυπο «Καζαντζίδη», αυτή είναι υψηλού ρίσκου, αλλά ο Λέκκας έχει μακρά πορεία, δοκιμασμένες τεχνικές και υψηλές αισθητικές προδιαγραφές. Στα τραγούδια που επέλεξε να τραγουδήσει, το βάρος πέφτει στον στίχο (λόγω Σχολής Χατζιδάκι). Με σεβασμό στα αρχέτυπα είναι σχεδόν ιερουργικός, λέει ο Κοκκώνης. Ωστόσο, δεν μιμείται τον Καζαντζίδη, αλλά τον τραγουδά για να αποτίσει φόρο τιμής, για να υποκλιθεί «μπροστά στην εκφραστική δύναμη του λαϊκού».

Μπορούμε να πούμε, αν δεν αυθαιρετούμε, πως με τη νέα ερμηνεία οι νεότερες γενιές γνωρίζουν τραγούδια –μερικές φορές– λησμονημένα, όπως έγινε με την περίπτωση του Γιώργου Νταλάρα και τα παλιά ρεμπέτικα ή του Γιάννη Πάριου και τα νησιώτικα, που με τη φωνή τους ξαναέκαναν «καινούρια» τραγούδια τα οποία για πολλούς ακροατές της νεότερης γενιάς δεν θα είχαν ενδιαφέρον. Όσο για τον Λέκκα, πλάι στον ιδανικό χατζιδακικό «Μπολιβάρ» και το θεοδωρακικό «Ασίκικο πουλάκη», καταθέτει μια άλλη προσωπική ερμηνεία με τον δικό του μοναδικό, διονυσιακό τρόπο.

«Να σου δώσω μια να σπάσεις»: Ο Βασίλης Λέκκας τραγουδά Στέλιο Καζαντζίδη
Εκδόσεις Διάπλαση
ISBN 978-960-567-098-6
Τιμή: 19,90€
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ
«Παναγία – Η Μητέρα του Φωτός»: ένα σύγχρονο ορατόριο του Γιώργου Θεοφάνους στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τη Διεύθυνση Πολιτισμού Τουρισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής...

ΜΟΥΣΙΚΗ
«Άξιος Λόγος»: αφιέρωμα στον Κωστή Παλαμά σε μελοποίηση του Πασχάλη Τόνιου στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός»

Με αφορμή τα 81 χρόνια από τον θάνατο του εμβληματικού Έλληνα ποιητή Κωστή Παλαμά, ο συνθέτης και ερμηνευτής Πασχάλης Τόνιος μελοποιεί σπουδαία ποιήματα από το πολύ σημαντικό έργο του και μας...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.