ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΒΑΚΟΣ & YUJA WANG ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ της Μαρίας Κοτοπούλη
Είναι ίδιον του μορφωμένου νου να μπορεί να απολαμβάνει μια ιδέα χωρίς να την αποδεχτεί. (Αριστοτέλης)
Η τόσο εύθραυστη επικοινωνία καλλιτέχνη και κοινού απαιτεί αυτοσυγκέντρωση και από τις δύο πλευρές, διαφορετικά οι θεϊκές παύσεις του καλλιτέχνη θα καταστραφούν αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό. Και αναρωτιόμασταν στην κατάμεστη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, γιατί πάμε να ακούσουμε έναν εξέχοντα βιολονίστα, και μάλιστα συμπατριώτη μας, έναν πρεσβευτή της Ελλάδας στον πολιτισμένο κόσμο, όταν δεν είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε στην ιερή μυσταγωγία της μουσικής και επιπλέον παρεμποδίζουμε τους συνανθρώπους μας ανοιγοκλείνοντας κινητά, πίνοντας νερό σαν να βρισκόμαστε στην έρημο της Σαχάρας, βήχοντας απρεπώς, χωρίς στοιχειώδη προσπάθεια μετρίασης του βάρβαρου αυτού ήχου, για να απαριθμήσουμε ολίγα μόνον από τα δυσάρεστα της απειθαρχίας μας. Συνήθως σχολιάζουμε τους καλλιτέχνες, αλλά κάποτε θα πρέπει να σχολιάσουμε και τους εαυτούς μας.
Με την ελπίδα να μας συγχωρεθεί η «οργή», θα πούμε από την αρχή ότι λατρέψαμε ακόμα μια φορά το μαγικό παίξιμο του Λεωνίδα Καβάκου, στο οποίο προστέθηκε και αυτό της γοητευτικής Κινέζας Yuja Wang, που τη θαυμάσαμε πρόσφατα στο Mezzo να ερμηνεύει το Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Προκόφιεφ. Λατρέψαμε το τρυφερό, ανθρώπινο πρόσωπο, το αναδυόμενο από τη ρομαντική μουσική, που συνδέει τον Συνθέτη και τον Ερμηνευτή με τον Ακροατή.
Ο Λεωνίδας Καβάκος, με ένα ακόμα βραβείο στην κατοχή του, το ετήσιο της Gramophone Artist of the Year 2014, που το κέρδισε με το σπαθί του, έπειτα από διεθνή ψηφοφορία του κοινού, ήρθε στην πατρίδα του, μαζί με την πιανίστα Yuja Wang, να προσφέρει την Υψηλή του Τέχνη, αφιλοκερδώς, σε μια συναυλία Μουσικής Δωματίου στις 14-10-2014 στο ΜΜΑ υπέρ του εκπαιδευτικού έργου του συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής».
Τρεις Σονάτες για Βιολί και Πιάνο του Γιοχάνες Μπραμς ήταν η μουσική πανδαισία της βραδιάς. Η Σονάτα αρ.1 σε σολ μείζονα, έργο 78 (1878),η Σονάτα αρ.2 σε λα μείζονα, έργο 100 (1886) και η Σονάτα αρ.3 σε ρε ελάσσονα, έργο 108 (1886-88).
Ο Μπραμς, σύγχρονος του Βάγκνερ και στοιχειωμένος από τον Μπετόβεν, ακολουθεί την κλασική και ρομαντική μορφή τέχνης, την οποία γνωρίζει τόσο καλά, και στέκεται ισάξια απέναντι στον μεγάλο επαναστάτη του Μπάιροιτ. Βοηθά όσους θαυμάζει, όπως τον Ντβόρζακ, την Κλάρα Σούμαν, τον Γιόζεφ Γιόακιμ. Γνωρίζει τους παλιούς μεγάλους δασκάλους, αγαπά ιδιαίτερα το γερμανικό folksong και συχνά το χρησιμοποιεί στις συνθέσεις του. Δημιουργεί κάτι καινούργιο μέσα από την κλασική φόρμα. Συνθέτει εκτός των άλλων σονάτες, τρίο, κουαρτέτα, ακόμα και φούγκες. Γράφει μουσική για δύο όργανα και κλείνει μέσα της ολόκληρο τον κόσμο. Αφήνει να διαφανούν πλούσιες ιδέες και σκέψεις, ενώ βαθιές, εσωτερικές συγκινήσεις δονούν και αλλάζουν το μουσικό του σύμπαν! Έχει τις μουσικές αρετές ενός Μπετόβεν, ενός Σούμαν, ενός Μπαχ, αλλά πάνω απ' όλα είναι ο Μπραμς, εξαίσιος στις λυρικές και ρομαντικές εξάρσεις, τις απόλυτα ελεγχόμενες. Ένας ασυμβίβαστος «φιλόσοφος» του ήχου, όπως ασυμβίβαστος είναι και ο χαρακτήρας του.
Η γραφή του Συνθέτη στοχεύει στην ψυχή και το δοξάρι του Λεωνίδα Καβάκου, στοχεύει στην «ψυχή» του Stradivarius κι εκείνο, σαν εκείνο το τόξο του Οδυσσέα, αναγνωρίζοντας μόνο το άγγιγμα από το χέρι του αφέντη του, γλυκολαλεί και ραγίζει την ψυχή μας. Αλλά και το απαλό άγγιγμα των πλήκτρων από τη Yuja Wang αναδείκνυε το μεγαλείο του Βιολιού, προσθέτοντας και αυτό του Πιάνου της. Οι δύο καλλιτέχνες, με άριστη επικοινωνία μεταξύ τους και με εκπληκτικό τέμπο, βυθίστηκαν στη μαγεία του ρομαντισμού, στη λεπταίσθητη σύλληψη και έξαρση της μουσικής γραφής του Μπραμς, και πρόσφεραν μια ερμηνεία σύγχρονη, με απαράμιλλη εκφραστικότητα, επαναστατικότητα και γοητεία.
Αποχωρώντας συνεπαρμένοι από την αίθουσα συναυλιών του ΜΜΑ, ένα ερώτημα μας βασάνιζε: γιατί, άραγε, κάποιοι από εμάς καταστρέφουμε τη μυσταγωγία, την ομορφιά;
