ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

του Νίκου Νικολαΐδη

Tις δεκαετίες του '80 και του '90, ένας μεγάλος αριθμός χειμερινών και θερινών κινηματογράφων, έκλεισαν παραχωρώντας τη θέση τους σε πολυκατοικίες και σούπερ μάρκετ. Αίθουσες που είχαν συνδέσει το όνομα τους με την ιστορία και τηΝ παράδοση συγκεκριμένων περιοχών, κατεδαφίστηκαν ή έβαλαν λουκέτο. Πριν από λίγες μέρες, γνωστή εταιρεία που ελέγχει πολυκινηματογράφους, μας πληροφόρησε, ότι σε μια από τις αίθουσες της, για ένα μήνα, αντί για τη προβολή ταινιών κάθε Παρασκευή και Σάββατο, θα φιλοξενεί τις ζωντανές εμφανίσεις τραγουδίστριας του λαϊκού τραγουδιού. Πίσω από τον πειραματικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης κίνησης, γίνεται φανερή η πτώση του τζίρου, από τη μείωση του αριθμού των εισιτηρίων, που υποχρεώνει την αλλαγή χρήσης της αίθουσας, στις δύο πιο εμπορικές ημέρες της εβδομάδας.

Από την Πέμπτη 18 έως την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, αναλαμβάνει να μας γνωρίσει, μια σχετικά άγνωστη, στην Ελλάδα, κινηματογραφία. Στο αφιέρωμα με την ονομασία «Εφτά Ιστορίες από το Ισραήλ - Εβδομάδα Ισραηλινού κινηματογράφου», θα προβληθούν ισάριθμες ταινίες, με δύο προβολές την ημέρα σε εναλλασσόμενο πρόγραμμα, ανάμεσα τους και δύο φιλμ που είχαν κυκλοφορήσει στη χώρα μας. Το ΓΡΑΨΕ ΛΑΘΟΣ (FOOTNOTE) του Γιόζεφ Σένταρ (που απέσπασε το βραβείο σεναρίου, στο Φεστιβάλ Καννών το 2011 και βρέθηκε στη τελική πεντάδα για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας το 2012), που θα προβληθεί στην πρεμιέρα του αφιερώματος, με την παρουσία του πρωταγωνιστή Λιόρ Ασκενάζι όπως και το Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΜΠΑΝΤΑΣ (ΤΗΕ ΒΑΝD'S VISIT), η ουμανιστική και ευαίσθητη δημιουργία του Εράν Κολίριν.

BARBARA

ΓΕΡΜΑΝΙΑ /105'/ SEVEN

Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Πέτζολντ

Ηθοποιοί: Νίνα Χος, Ρόναλντ Ζέρφελντ, Γιάνα Φρίτζι Μπάουερ

O μύθος: Το καλοκαίρι του 1980, η Μπάρμπαρα, μια γιατρός από την Ανατολική Γερμανία, τοποθετείται με δυσμενή μετάθεση, σε ένα επαρχιακό νοσοκομείο, στα παράλια της Βαλτικής, όταν ζητάει βίζα για να φύγει στη Δύση. Η γνωριμία με ένα συνάδελφο της, και η σύνδεση της με κάποιους ασθενείς, έρχονται στη ζωή της, τη στιγμή που καταστρώνει μαζί με τον εραστή της, το σχέδιο για την απόδραση της στο εξωτερικό.

H ανάγνωσή μας: Η επιστροφή του Κρίστιαν Πέτζολντ, συνοδεύεται από όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τις δημιουργικές εμμονές που αντιπροσωπεύουν το έργο του πιο ανυποχώρητου στα οράματα του σύγχρονου Γερμανού σκηνοθέτη. Μονολεκτικός τίτλος ταινίας και ίδια πρωταγωνίστρια, για πέμπτη φορά, περιορισμός της δράσης σε μια μικρή πόλη της περιφέρειας, όπως και στο ΟΝΕΙΡΑ ΑΠΑΤΗΛΑ, και ακόμη μια ηρωίδα μετά το ΥΕLLA, στο σταυροδρόμι κρίσιμων μελλοντικών αποφάσεων. Το ανθρώπινο υπαρξιακό δράμα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ανατολική Γερμανία, πριν εικοσιπέντε χρόνια και με γνώμονα αυτό, μπορεί κάποιος να κατατάξει τη ταινία, στην ίδια κατηγορία με το φιλμ ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ του Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ. Ο Πέτζολντ, με τελετουργικό στυλ και αφαιρετική αφήγηση, υφαίνει μια συγκινητική ιστορία, πάνω στις επιπτώσεις που έχει για το άτομο, η ανάγκη για ανεξαρτησία σε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Δεν μένει όμως προσκολλημένος, σε μια στείρα δημαγωγική ρητορεία, απαλλαγμένος από το φόβο οποιασδήποτε λογοκριτικής διάθεσης και με την άνεση που του παρέχει η χρονική απόσταση. Στην ουσία, ο νηφάλιος τόνος της κριτικής του, για τις μεθόδους της Στάζι, τους τιμωρημένους επιστήμονες της επαρχίας, τις καπιταλιστικές συνήθειες του Δυτικογερμανού συντρόφου της Μπάρμπαρα, και το στρατόπεδο εργασίας μιας νεαρής ασθενούς, οφείλεται στο γεγονός ,πως ο Γερμανός δημιουργός, έχει πολύ περισσότερα να πει: Η επιφυλακτικότητα και η υπεροψία της μορφωμένης πρωτευουσιάνας στο εργασιακό περιβάλλον, ο αλτρουισμός που συνεπάγεται το ιατρικό λειτούργημα και κορυφώνεται στη σημειολογική αντιστοιχία του με τον πίνακα του Ρέμπραντ Μάθημα Ανατομίας του Δρ Τουλπ που αναλύει ο συνάδελφος της Μπάρμπαρα, και οι σχέσεις φιλίας και έρωτα που μπορούν να γεννηθούν στις συνθήκες μιας διακριτικά επιτηρούμενης και ανελεύθερης ζωής. Με πλάνα απογυμνωμένα από μουσική, ο φακός του Πέτζολντ, αξιοποιεί με φαντασία και προσοχή, τους φυσικούς χώρους, και η ενδυματολόγος Ανέτ Γκούδερ, τον συναγωνίζεται με την καλαισθησία και την ακρίβεια στην εποχή που διαθέτουν τα κοστούμια της. Αν και η Νίνα Χος, δικαιώνει στο έπακρο την εσωστρέφεια και την απελπισία που κουβαλά ο χαρακτήρας της, η πιο ευχάριστη έκπληξη έρχεται από τον Ρόναλντ Ζέρφελντ, που η ερμηνευτική του δεινότητα και η αυτοσυγκράτηση στο ρόλο του γιατρού Αντρέ, κάνουν πιο έντονο και κατανοητό, το δίλημμα της ηρωίδας. Η θυσία κυοφορεί την ελπίδα και η ιστορική μνήμη, μπορεί όχι μόνο να αναστατώνει, αλλά και να γαληνεύει, μας υπενθυμίζει ο Κρίστιαν Πέτζολντ, στην κορυφαία και πιο ευαίσθητη στιγμή, της σκηνοθετικής του πορείας.

Αξιολόγηση: 8/10

Ο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΚΥΡΙΟΣ LAZHAR (ΜΟΝSIEUR LAZHAR)

ΚΑΝΑΔΑΣ/94'/ STRADA FILMS

Σκηνοθεσία: Φιλίπ Φαλαρντό

Ηθοποιοί: Μοχάμεντ Φελάκ, Σοφί Νελίς, Εμιλιέν Νερόν , Ντανιέλ Προυλ

Ο μύθος: Ο Μπασίρ Λαζάρ, συστήνεται ως Καναδός υπήκοος, με καταγωγή από την Αλγερία και δάσκαλος, και καταφέρνει να προσληφθεί σε δημοτικό σχολείο, σε τάξη του οποίου αυτοκτόνησε μία νεαρή συνάδελφος του. Το περιστατικό αυτό, θα επηρεάσει τις σχέσεις με τους μαθητές του.

Η ανάγνωσή μας: Η προηγούμενη ταινία του Φιλίπ Φαλαρντό, είχε τον τίτλο C'EST PAS MOI, JE LE JURE (ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ, ΣΤΟ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ), τίτλος που θα αντιπροσώπευε και θα ταίριαζε καλύτερα, για την τελευταία δημιουργία του. Ένας δάσκαλος και οι μαθητές του, για ξεχωριστούς λόγους, αυτήν τη φράση προσπαθούν να αρθρώσουν, με τη στάση και τη συμπεριφορά τους, για να αποποιηθούν άδολα τις ευθύνες τους. Οι συνθήκες στο χώρο της εκπαίδευσης στον Καναδά και οι παιδαγωγικοί μέθοδοι του αντικαταστάτη καθηγητή, περνούν σε δεύτερη μοίρα, αφού μία αυτοκτονία επηρεάζει την ατμόσφαιρα. Το πιο επιτυχημένο στοιχείο στο σενάριο του Φαλαρντό, είναι ο ευρηματικός τρόπος που επανέρχεται η θλίψη, ο πόνος, και η ενοχή, μέσα στην τάξη, μέχρι σταδιακά, να μας αποκαλύψει, γιατί επέλεξε το σχολείο η αυτόχειρας, για το απoνενοημένο της διάβημα, δίνοντας, με αυτό τον τρόπο, το τελευταίο και πιο επώδυνο μάθημα της. Ο κύριος Λαζάρ, που συνάδελφοι και τα παιδιά τον προσφωνούν με το μικρό του όνομα Μπασίρ, ζει το δικό του προσωπικό δράμα, έχει τα δικά του μυστικά και ψέματα, όπως και η τάξη του. Ο Καναδός δημιουργός, δεν τα καταφέρνει το ίδιο ικανοποιητικά με την ψυχολογική σκιαγράφηση του βασικού του ήρωα. Οι λεπτομέρειες για το παρελθόν του, δίνονται από καθαρά ανθρωπιστική σκοπιά, αφήνοντας αναπάντητα, τα κίνητρα που τον ώθησαν να επιλέξει τη συγκεκριμένη θέση, και αυτή την επαγγελματική ιδιότητα, για να ξεπεράσει τη δική του τραγωδία. Η θεατρική καταγωγή του σεναρίου, που στηρίζεται στο μονόλογο Βashir Lazhar της Εβελίν Ντε λα Σελενιέρ, ο συμπαθής αλλά υποτονικός πρωταγωνιστής, και το σχετικά απότομο και εσπευσμένο τέλος, δεν αφήνουν την ταινία να ανοίξει τα φτερά της, στο βαθμό που θα μπορούσε. Ο Φαλαρντό πάντως, αποσπά με τίμιο και ορθολογικό τρόπο, τη συγκίνηση που φέρνει η απώλεια στις σχέσεις ενηλίκων και παιδιών, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, γεγονός που εκτίμησαν τόσο οι ειδικοί (υποψήφιο για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, στην απονομή του 2012 και έξι κρατικά καναδικά βραβεία Jenie), όσο και το κοινό, που απένειμε στην ταινία, το δικό του σχετικό βραβείο, στα Φεστιβάλ του Σίδνεϊ, του Λοκάρνο και του Ρότερνταμ.

Αξιολόγηση: 6/10

ΑΣΤΕΡΙΞ & ΟΒΕΛΙΞ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ (ΑSTERIX ET OBELIX : AU SERVICE DE SA MAJESTE)

ΓΑΛΛΙΑ-ΙΣΠΑΝΙΑ-ΙΤΑΛΙΑ-ΟΥΓΓΑΡΙΑ /110'/ODEON

Σκηνοθεσία: Λοράν Τιράρ

Ηθοποιοί: Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Εντουάρντ Μπαέρ, Κατρίν Ντενέβ, Βαλερί Λεμερσιέ, Φαμπρίς Λουκινί , Ζαν Ροσφόρ

Ο μύθος: Όταν ο Καίσαρας, αποφασίζει να εισβάλει στη Βρετανία, η βασίλισσα Κορντέλια, διατάζει έναν έμπιστο αξιωματικό της, να ζητήσει βοήθεια από τους Γαλάτες. Ο αρχηγός τους, στέλνει τον Αστερίξ, τον Οβελίξ και τον επιπόλαιο ανιψιό του Χαβαλεδίξ, μαζί με ένα βαρέλι που το περιεχόμενο του, θα βοηθήσει τους Βρετανούς, τη στιγμή που οι Ρωμαίοι, επιστρατεύουν τους ατρόμητους Νορμανδούς.

Η ανάγνωσή μας: Η τέταρτη κινηματογραφική μεταφορά των δύο διάσημων Γαλατών με live-action, στηρίζεται στα comic books Asterix in Britain και Αsterix and The Normans που κυκλοφόρησαν αμφότερα το 1966. Στο φρανσάιζ δεν στεριώνουν οι σκηνοθέτες, αφού ο Τιράρ, είναι ο πέμπτος κατά σειρά, μετά τους Κλοντ Ζιντί, Αλέν Σαμπά, Φρεντερίκ Φορεστιέ και Τομάς Λανγμάν, με τους δύο τελευταίους να συνσκηνοθετούν τη προηγούμενη ταινία. Δεν επιβιώνουν όμως και οι Αστερίξ, αφού ο Εντουάρ Μπαέρ είναι ο τρίτος που παίρνει τη σκυτάλη, μετά τους Κριστιάν Κλαβιέ (στις δύο πρώτες ταινίες) και Κλοβίς Κορνιγιάκ, το πιο περίεργο όμως είναι, ότι ο Μπαέρ, έπαιζε και στο ΑΣΤΕΡΙΞ & ΟΒΕΛΙΞ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ, υποδυόμενος ένα δευτερεύοντα ρόλο. Ο Τιράρ, εξαπολύει με μετριοπάθεια, τις σατιρικές βολές του στο βρετανικό φλέγμα, το αγαπημένο ρόφημα των Άγγλων, παρουσιάζεται ως προϊόν αυτοσχεδιασμού και γαλλικής έμπνευσης, και άπαντες, όταν η δράση μεταφέρεται στο νησί, μιλούν τη γαλλική γλώσσα, αφού το ελαφρά σοβινιστικό χιούμορ, δεν αφήνει κανένα περιθώριο ρεαλισμού. Τα οπτικά εφέ, έχουν τη σλάπστικ υπερβολή των κινουμένων σχεδίων, και η σεναριακή γραμμή, διστάζει να αποφασίσει, μέχρι ποιό βαθμό να εκσυγχρονίσει τη ρωμαϊκή εποχή. Οι Μπαέρ και Ντεπαρντιέ, επισκιάζονται από κάποιους δευτερεύοντες χαρακτήρες, μεταξύ των οποίων, δεσπόζουν δύο ηθοποιοί, που πρωταγωνιστούσαν στις δύο προηγούμενες ταινίες του Τιράρ. Ο Φαμπρίς Λουκινί που είχε συνεργαστεί μαζί του στο ΜΟΛΙΕΡΟΣ, ζωντανεύει έναν εγωκεντρικό και είρωνα Καίσαρα, και η Βαλερί Λεμερσιέ, μετά το ρόλο της μητέρας στο φιλμ Ο ΜΙΚΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΣ, μας διασκεδάζει, με το κέφι που αντιμετωπίζει το χαρακτήρα της Αγγλίδας στριμμένης και αυταρχικής οικονόμου. Οι θαυματουργές ιδιότητες του μαγικού φίλτρου που ανακάλυψαν τα πνευματικά τέκνα των Ρενέ Γκοσινί και Αλμπέρ Ουντερζό, αποδεικνύονται αναποτελεσματικές σε μία ακόμη κινηματογραφική τους περιπέτεια.